leesboek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

leesboek

-Neem je Leesboek mee!

-29 november: Leesboek uit.

Programma

-Lezen

-Literaire begrippen

-Wat is een pecha kucha?

Doel

-Je hebt in je boek gelezen.

-Je weet wat een pecha kucha is.

-Je hebt zelf de betekenis van een aantal literaire begrippen opgezocht. 

-Schrijf de bladzijde op waar je bent gebleven. 

-Schrijf kort op wat je hebt gelezen. 

Programma

-Lezen

-Literaire begrippen

-Wat is een pecha kucha?

Literaire begrippen

1. Ab ovo

Het verhaal begint vooraan, bij het begin, bij het 'ei' (ovo).

2. In medias res

Als lezer val je midden in het verhaal, zo lijkt het, de ontwikkelingen zijn al aan de gang. 

Ab ovo

Een boek dat ab ovo begint, start letterlijk "vanaf het ei," oftewel bij het allereerste begin van het verhaal. Dit betekent dat het boek begint bij de ontstaansgeschiedenis of de eerste oorzaak van de gebeurtenissen die in het verhaal volgen.

 

Een klassiek voorbeeld van een ab ovo-begin is "Harry Potter en de Steen der Wijzen" van J.K. Rowling. Het verhaal begint met een beschrijving van de gewone wereld van de Duffelingen en de mysterieuze aflevering van baby Harry bij de deur van zijn tante en oom. Het zet de achtergrond en het uitgangspunt van Harry's verhaal helemaal vanaf het begin uiteen.

Een ander voorbeeld is "De Hobbit" van J.R.R. Tolkien, waar het verhaal begint met een uitgebreide beschrijving van Bilbo Balings en zijn rustige leven in de Gouw voordat het avontuur met de dwergen begint.

Het ab ovo-begin contrasteert met een in medias res-begin, waarbij je midden in de actie wordt gegooid en later de context krijgt.

Ab ovo

De eerste zinnen van "Harry Potter en de Steen der Wijzen" (Nederlandse vertaling door Wiebe Buddingh') zijn als volgt:

"De Duffelingen, van ligusterlaan nummer vier, waren heel gewoon, gelukkig maar. Ze waren de laatste mensen die je zou verwachten verwikkeld te raken in iets vreemds of geheimzinnigs, want ze deden niet aan onzin."

In de originele Engelse versie luidt de opening:

"Mr. and Mrs. Dursley, of number four, Privet Drive, were proud to say that they were perfectly normal, thank you very much. They were the last people you'd expect to be involved in anything strange or mysterious, because they just didn't hold with such nonsense."

Deze zinnen introduceren meteen de setting (Ligusterlaan nummer vier) en de "normale" wereld van de Duffelingen, die sterk contrasteert met de magische wereld waar Harry deel van uitmaakt. Dit ab ovo-begin zet de toon en maakt de lezer nieuwsgierig naar hoe het "vreemde en geheimzinnige" zal binnenkomen.

In medias res

Als lezer val je midden in het verhaal, zo lijkt het, de ontwikkelingen zijn al aan de gang. 

In medias res

Een goed voorbeeld van een boek dat in medias res begint, is "De Ilias" van Homerus. Het verhaal opent midden in de Trojaanse Oorlog (Het jaar 1184 v.Chr. is thans de meest geaccepteerde datum voor de Trojaanse Oorlog, omdat ook de archeologie aantoont dat rond die tijd de culturen van Kreta, het Griekse vasteland en Anatolië teloorgingen) specifiek tijdens een conflict tussen Achilles en Agamemnon, zonder eerst de volledige achtergrond van de oorlog uit te leggen. De eerdere gebeurtenissen worden pas later via flashbacks en dialogen onthuld.

 

Een moderner voorbeeld is "1984" van George Orwell. Het verhaal begint op een specifieke dag in april, midden in de al bestaande totalitaire wereld van Oceanië. De lezer wordt direct geconfronteerd met Winston Smith's alledaagse strijd met de onderdrukkende controle van de Partij, zonder uitgebreide introductie van hoe deze wereld zo is geworden.

Dit type opening zorgt ervoor dat de lezer direct in de actie of de kernsituatie van het verhaal wordt gegooid, wat vaak een gevoel van urgentie of betrokkenheid oproept.

De eerste zinnen van "1984" door George Orwell (oorspronkelijke Engelse tekst) zijn als volgt:

"It was a bright cold day in April, and the clocks were striking thirteen. Winston Smith, his chin nuzzled into his breast in an effort to escape the vile wind, slipped quickly through the glass doors of Victory Mansions, though not quickly enough to prevent a swirl of gritty dust from entering along with him."

In de Nederlandse vertaling (door Tinke Davids) luiden deze zinnen ongeveer als volgt:

"Het was een heldere, koude aprildag en de klokken sloegen dertien. Winston Smith, met zijn kin in zijn borst gedrukt in een poging de gemene wind te ontvluchten, glipte snel door de glazen deuren van de Overwinningsflats, maar niet snel genoeg om te voorkomen dat een wervel gruisstof met hem mee naar binnen kwam."

Deze opening plaatst de lezer meteen midden in het leven van Winston Smith in de dystopische wereld van Oceanië. Het feit dat de klokken "dertien" slaan, geeft direct een vervreemdend gevoel, wat een voorbode is voor de verstoorde werkelijkheid waarin het verhaal zich afspeelt.

1984

1984 is een dystopische toekomstroman van de Britse schrijver George Orwell, grotendeels geschreven in de periode 1946-1948 en gepubliceerd in 1949, kort voor het overlijden van de auteur in 1950. Orwell presenteert in dit boek zijn visie op de westerse wereld anno 1984. Het is een waarschuwing tegen totalitaire regimes, zoals nazi-Duitsland dat net verslagen was en Stalins Sovjet-Unie. Orwell beschrijft een staat waarin de overheid elk aspect van het menselijk leven bewaakt en controleert. Het hoofdpersonage, de timide Winston Smith, poogt hiertegen te rebelleren, maar ondervindt dat de macht van de regering verder reikt dan hij zich had kunnen voorstellen. In de strijd tegen de Partij en Big Brother gaat de enkeling kansloos ten onder.

De roman speelt zich af in een sombere toekomst, waarover in de verleden tijd verteld wordt vanuit het perspectief van een alwetende verteller. Achter de roman is een appendix opgenomen over het door Orwell geïntroduceerd begrip Newspeak dat een belangrijke rol speelt bij de daarin beschreven politieke hersenspoeling, hoewel die term bij het schrijven en verschijnen ervan nog niet bestond. Orwell liep met deze fictie vooruit op de theorievorming in de politieke wetenschap over het fenomeen totalitarisme.

De tunnel

Opdracht

Kijk in je eigen boek of er sprake is van ab ovo of in medias res.

-Pak een literair begrip en zoek de betekenis op. 

-Schrijf de betekenis op het gekleurde papier. 

Opdracht

Kijk in je eigen boek of er sprake is van ab ovo of in medias res.

-Pak een literair begrip en zoek de betekenis op. 

-Schrijf de betekenis op het gekleurde papier. 

-Vertel aan je medeleerlingen welk woord je had en wat de betekenis is. 

Programma

-Lezen

-Literaire begrippen

-Wat is een pecha kucha?

Programma

-Lezen

-Wat is een pecha kucha?

-Literaire begrippen

Pecha kucha

Wat is een Pecha Kucha?

 

Vormgeving

Een Pecha Kucha-avond is een evenement waarbij deelnemers een diavoorstelling van 20 afbeeldingen presenteren, in een totale tijd van 6 minuten en 40 seconden. Elke afbeelding wordt daarbij precies 20 seconden getoond. Deze eisen dwingen de deelnemers creatief en to the point te zijn. Er zijn geen restricties betreffende de inhoud van de presentatie. Meestal probeert men een product of idee te presenteren. Een Pecha Kucha-avond kent doorgaans veertien deelnemers. De deelnemers (en een groot deel van hun publiek) komen doorgaans uit de wereld van design, architectuur, fotografie, kunst, wetenschap en andere creatieve gebieden.

Oorsprong

Het concept werd in 2003 bedacht door Astrid Klein en Mark Dytham, twee architecten uit Tokio. Het format heeft zich inmiddels verspreid over vele steden wereldwijd. De naam stamt af van een Japans woord voor 'prietpraat'. Het woord moet als een enkel woord worden uitgesproken (petsja-kutsja).

Programma

-Lezen

-Wat is een pecha kucha?

-Literaire begrippen

Opdracht

-Pak een literair begrip en zoek de betekenis op. 

-Schrijf de betekenis op het gekleurde papier. 

leesboek

Ga lezen in je leesboek.