Grieken & Romeinen> Aeneas en Odysseus

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 6-8

Aeneas & Odysseus

Hoe gaat de mythe van Aneas?

Hoe gaat de mythe van Odysseus?

Grieken & Romeinen: les 8

Het begin: de twistappel

Prins Paris moest uit 3 godinnen de knapste kiezen. Hij koos voor Aphrodite. Deze beloofde hem de leukste vrouw op aarde.

Oorlog tussen Sparta en Troje

Paris ontvoerde Helena. Hij nam haar mee van Sparta naar Troje, aan de andere kant van de Egeïsche zee. Ze raakten alsnog verliefd op elkaar. Heel Griekenland wilde oorlog en wraak voor deze brutale diefstal. Odysseus was een Griekse soldaat die niet meewilde, maar moest. En Achilles was een halfgod die heel belangrijk zou blijken. Heel Griekenland viel de stad Troje aan. 

Die ken ik niet?

Odysseus en de os? De ontmaskering van Achilles? 

Kleine avonturen die we nu even overslaan. 

Of lees deze terug in de boeken in de klas.

Weet je nog?

Hoe Odysseus de stad Troje binnenkwam door een list?

Welk slim plannetje (list) hij had bedacht om de onneembare stad Troje, met zijn hoge muren, tòch binnen te komen?

Bekijk anders de vorige les...

Strijd om Troje

De Trojanen verloren na 10 jaar de oorlog. Ze hadden de vijand zelf binnengehaald! 

Een brandende stad

Na 10 jaar oorlog stond de stad Troje in brand. De Grieken lieten niets heel. In deze nacht begint een nieuwe mythe...

Wat ga je leren?

Hoe gaat de mythe van Aneas?

Hoe gaat de mythe van Odysseus?

De mythe van Aeneas

Aeneas uit Troje

Die nacht schrikt Aeneas wakker van geschreew en gegil. De stad Troje wordt aangevallen?! Hoe is dit mogelijk? Aeneas uit Troje wil aanvallen, maar bedenkt dan zijn oude vader en jonge zoon.

Een nieuw land?

Je ziet dat Aeneas een nieuw land gaat uitzoeken. Waarom vlucht Aeneas? Wat maakt een land een veilig land? Ook nu vluchten er mensen over de Middellandse zee... Wat zijn de gevaren? Wat is de hoop? 

Op zijn rug

Aeneas uit Troje neemt zijn bejaarde vader en tilt deze op zijn schouder. Aan zijn andere arm neemt hij zijn jonge zoon. Maar waar is zijn vrouw?

Wat zou jij meenemen
als er brand in huis was?

Creüsa van Troje

De vrouw van Aeneas van Troje was Creüsa van Troje. Ze raakte haar man kwijt in alle rook die in de stad Troje hing. Voordat Aeneas de stad uit vluchtte verscheem ze als een schim. "Ga naar Hesperia en sticht daar een nieuwe stad". Hesperia is wat wij nu Italië noemen.

Drie mannen...

Met zijn bejaarde vader, jonge zoon sleepte Aeneas zich uit de brandende stad Troje. Zijn vrouw had hij niet mee kunnen nemen. Bij het strand vond hij schepen waar de Grieken mee gekomen waren. Dezelfde Grieken die nu de machtige stad Troje overvielen!

Het schip in...

Aeneas tilde zijn vader in het schip, en zetten zijn knd aan het roer. Zelf trok hij het schip door de branding, tot het kon zeilen. Op de vlucht, op zoek naar een nieuw thuisland! 

Waar kwamen de schepen vandaan op het Trojaanse strand?

1. Het waren vissersschepen
2. Het waren Trojaanse schepen
3. Het waren Griekse schepen
4. Geen van deze antwoorden zijn goed.

Kijk je mee naar de reis van Aeneas uit Troje?

Troje

Aeneas vluchtte met een trireem weg uit het brandende Troje. Maar het schip was eigenlijk te groot voor zijn drieën. 

I

Kreta

Zijn vader was bijna blind en kon de weg niet wijzen. Zijn zoon was te klein voor het roer, waardoor ze uit koers raakten. Ze gingen steeds zuidelijker...

II

De machtige stad Carthago

Ze dwaalden van plek naar plek...tot ze bij de machtige stad Carthago kwamen. Wat een stad! Waar ligt deze stad, nu?

III

Dido van Carthago

Aeneas kwam terecht in Noord-Afrika. Bij de stad Carthago. 

Prinses Dido was een weduwe en was ooit zelf gevlucht uit Tyrus. Ze begreep Aeneas goed, die ook weduwnaar was. Ze raakten verliefd...

Een èchte munt

Wat is ècht gebeurd en wat is een mythe? De steden Troje en Carthago hebben ècht bestaan, net als deze munt met prinses Dido erop. Homerus de schrijver/dichter heeft het opgeschreven, maar of het allemaal echt was?

Kan je Carthago nog
vinden op de kaart?

1. Ja
2. Nee

Prinses Dido

Maar Aeneas mòest gaan van Mercurius, god van de handel en de reizigers. Daarom vertrok Aeneas in de vroege ochtend. Hij durfde prinses niet vaarwel te zeggen. Want hoe zou een boze prinses reageren?

Carthago en Rome: aartsvijanden!

Dido kwam achter het verraad van Aeneas. Wat was ze boos en verdrietig van zijn plotselinge vertrek! Ze zag zijn schip nog aan de horizon. "Laat Carthago en je nieuwe thuisland vijanden zijn, verrader!" En ze stortte zich met liefdesverdriet in een dolk en het vuur. 

Rome en Carthago zouden inderdaad vijanden zijn... (les 9)

Aankomst in Italië

Aenaes komt uiteindelijk aan in Latinus. Dat zie je op het schilderij. Dat is het land wat we nu Italië noemen. Italië had toen koninkrijken. 

Een vrolijk einde?

De koning van Latinus heette ook Latinus en de taal heette Latijn. Latijns zou de spreektaal van de Romeinen worden! Aeneas trouwde met de dochter van de koning en leefde nog lang en gelukkig. Aeneas kreeg ook nog kleinkinderen met de namen Numitor en Amulius...

Waar ken je die nog van?

Wie waren
Numitor en Amulius
ook alweer?

Wat ga je leren?

Hoe gaat de mythe van Aneas? ✔

Hoe gaat de mythe van Odysseus?

De odyssee van Odysseus

De Odyssee

Het tweede boek van Homerus was: 'De Odyssee'. Het is een reisverhaal van de (ver)dwaaltocht van Odysseus over de Middellandse zee. Dit is de mythe van Odysseus.

Na de verovering van Troje

Na de verovering van Troje wilde Odysseus graag naar huis. Terug naar vrouw Penelope en kind Telemachus. Schepen vol Griekse bemanning verlieten Troje en kwamen in een storm terecht. Odysseus en 7 schepen wisten bij elkaar te blijven. Maar ze waren wel verdwaald...

Het eiland van Niemand

Odysseus raakte de weg kwijt en kwam aan bij een eiland vol schapen. 

Ze wilden schuilen en rusten. Ze namen wijn mee. Dat smaakt lekker bij schapenvlees. En ze aten hun buiken vol.

Van wie?

Nu een plek om te slapen! Ze vonden een grot met heel groot meubulair. Een grote knots, een grote tafel met stoel en veel kaas. Dit eiland was bewoond! 

Een cycloop!

Opeens rolde er een grote steen voor de grot. Ze waren opgesloten door een cycloop. Een één-ogige reus.  De cycloop peuzelde één voor één de bemanning op, net zoals zij de schapen hadden opgegeten. Die avond voerde Odysseus de cycloop dronken met de wijn. Dat kende hij niet.

Een list van Odysseus

Odysseus kwam erachter dat dit eiland bewoond was door cyclopen. Dat zijn reuzen met één oog. Odysseus wilde graag naar huis en liet de bemanning die over was een punt slijpen aan de knots, zo snel mogelijk! 

Straks kwam de cycloop terug! 

Een list van Odysseus

Odysseus liet een scherpe punt aan de houten knots slijpen. Toen de cycloop dronken was, vertelde Odysseus zijn naam. "Ik heet Niemand", jokte Odysseus. Toen de cycloop sliep spietste hij de scherpe knots in het oog! Auw! 

Blind van woede

Blind rolde de cycloop de steen voor de grot weg. Hij jammerde van de pijn. De andere reuzen kwamen kijken. "Niemand heeft dit gedaan!" Maar als niemand het gedaan had, dan was het dus zijn eigen schuld. 

En de andere reuzen gingen weg. 

1

Schaapjes tellen

Eén voor een liet de blinde cycloop de schapen gaan. Hij aaide liefkozend hun vacht en telde de schapen. Als de grot leeg was dan zou hij die mensen te pakken krijgen! 

2

Aan een wollen draad...

Nu de grot open was, moest de bemanning aan de onderkant van een schaap hangen. Omdat de cycloop alleen de bovenkant van de schapen aaide, wisten ze te ontsnappen. "Snel, naar de boten!"

3

Wat kunnen een
cycloop en een cycloon (orkaan)
met elkaar te maken hebben?

Odysseus en Aeolus

Op het volgende eiland ontmoette Odysseus Aeolus de windgod. Deze gaf hem een zak vol wind. Zo had je altijd de wind in de zeilen èn uit de goede richting! Aeolus waarschuwde voor de windkracht. Hou de zak goed dicht! 

Die nacht...

Die nacht, toen Odysseus sliep, maakte de bemanning het cadeau van Aeolus open. Ineens brak er een orkaan los! 7 schepen vergingen en Aeolus was boos. Nu kwam er wind uit alle richtingen! "Je wilde snel naar huis? Dat gaat je nu niet meer lukken!"

Odysseus en Circe

Na een zwerftocht kwam Odysseus bij een eiland vol dieren en een toren op de heuvel. De dieren hielden hem de weg soms tegen. Odysseus vond dit een teken maar de bemanning wilde graag aan land. Dieren of niet, even bijkomen! Eten, wijn en plezier!

Odysseus en Circe

Eenmaal in de toren kreeg de bemanning een feestmaal aangeboden van Circe. Na de eerste hap of slok veranderden ze in het dier waarop ze leken! Gulzige eters werden varkens, moedige soldaten werden leeuwen.  Circe was een tovenares!

Odysseus en Circe

Eurylochus alarmeerde Odysseus over de betovering. Daarop trok Odysseus zijn zwaard en zocht Circe op. Onderweg hielp de god Hermes hem met een sneeuwklokje wat hem zou beschermen tegen Circe. Toen Circe doorhad dat ze Odysseus niet kon betoveren en veroveren, maakte ze van alle dieren weer mensen. Nu had Odysseus bemanning genoeg! 

De Onderwereld

De wind veranderde van richting. Odysseus was nu al jaren verdwaald. Hij meerde aan bij een eiland met hoge populieren, met een onmetelijke kloof: een ravijn.  Deze leidde naar de Onderwereld. 

Opeens...Achilles!

Odysseus hoorde het geblaf van Cerberus, de driekoppige waakhond, dus god Hades kon nooit ver zijn. Boven de rivier waar hij ooit gedoopt was verscheen Achilles uit het dodenrijk. Hij waarschuwde voor de gevaren die nog kwamen, gaf een route en verzekerde Odysseus dat hij zijn vrouw en kind terug zou zien! Nu snel weg, voordat hij ontdekt werd!

Wie was Achilles?

1. Een Griekse halfgod
2. Een Griekse soldaat
3. Een Trojaanse halfgod
4. Een Trojaanse soldaat

De omzwervingen van Odysseus

Odysseus dwaalde de hele Middellandse zee over, op zoek naar zijn geliefde eiland Ithaca. Alle avonturen gaan we niet noemen, daarover kun je heerlijk lezen. Welke avonturen ken jij nu?

De laatste avonturen van Odysseus

Nu hij een route had, ging het beter. Al had Odysseus te maken met de lokkende sirenen. Dat waren mooie vrouwen die zo mooi zongen dat zeelui met hun schip te pletter sloegen op de rotsen. Oei! Dan maar (bijen)was in de oren, om minder te kunnen horen...

Schipbreuk!

En dan Scylla en Charybdis, de twee grote zeemonsters! Het kostte Odysseus uiteindelijk zijn schip. Maar toen hij aanspoelde was hij op... Ithaca! Nu snel naar huis!

Thuiskomst van Odysseus

Aangespoeld op Ithaca kon Odysseus eerst niet geloven dat de jongen die hem vond, zijn zoon Telemachus was. Maar zijn bejaarde hond herkende zijn baasje wel. Odysseus was 10 jaar weggeweest! Ondertussen vielen mannen zijn vrouw Penelope lastig, ze wilden met haar trouwen! Die Odysseus kwam nooit meer terug...toch?

Penelope als prijs

Penelope beloofde dat ze zou trouwen met diegene die een pijl door de handvaten van 12 bijlen kon schieten. Godin Pallas Athene veranderde Odysseus in een oude grijsaard. En deze schoot zuiver waar de andere vrijers het niet konden. Toen wist iedereen dat die bebaarde vreemdeling wel Odysseus mòest zijn! Hij jaagde de vrijers z'n huis uit  en viel Penelope in de armen, om voor altijd bij elkaar te blijven. 

Wat ga je leren?

Hoe gaat de mythe van Aneas? ✔

Hoe gaat de mythe van Odysseus? ✔

Zoek zo een foto van Odysseus / Odyssee
Overleg met je groepje.
Je stuurt elk een àndere foto!

De Odyssee bekijken?

Odysseus tekenfilm Dia 34/35 (45:00)

De Odyssee Frank Groothof: Dia 36 (55:29)

Thuiskomst van Odysseus: Dia 37 (3:37)