§1.4 Waar blijft alle grind...

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Startactiviteit:
Wat is het verschil tussen U-dal en een V-dal?

1.4 Where does all the gravel, sand and clay go to?

Leerdoelen

-Je weet op welke manier zandbanken, duinen en delta’s worden gevormd.

-Je begrijpt dat in een laagvlakte sedimentatie optreedt en dat uit samengeperste sedimenten na lange tijd sedimentgesteenten ontstaan.

-Je kunt met behulp van een foto de naam en een aantal kenmerken van sedimentgesteente benoemen.

Sleep het juiste begrip naar de juiste afbeelding

Chemische verwering

Mechanische verwering: 

Mechanische verwering: 

Mechanische verwering: planten

bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Benedenloop

bovenloop

middenloop

Verweerd materiaal

de rivier brengt materiaal mee uit de bovenloop naar de midden/benedenloop. Dit materiaal wordt steeds kleiner hoe verder je gaat.

Rotsen, stenen, grind, zand, klei

 

Erosie

rivieren schuren het landschap uit. De steentjes ín het water botsen met de bodem. Dit heeft een schurende werking, net een beetje als schuurpapier

Erosie

Erosie

Erosie

Sedimentatie

Sedimentatie

Sedimentatie

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Delta

0

Dunes

Door de wind opgewaaide zandheuvel.

Door de wind opgewaaide zandheuvel.

Startactiviteit

Vorige les hadden we het over duinen. Ben je ooit bij een kust geweest die er anders uitziet dan de Nederlandse? Waar? Wat was het verschil? Waar heeft het zich gevormd?  

Delta

Nieuw land gevormd door sedimentatie daar waar een rivier in zee uitmond

Estuarium

trechtervorminge mond van een rivier

Delta

Estuarium

Sedimentgesteente

Gesteente bestaande uit lagen in elkaar geperst

sediment

- zand --> zandsteen

- klei --> shalie

- schelpen --> kalksteen

We gaan vandaag eens kijken naar het levensverhaal

van meneer Steen. 

Hier zie je meneer Steen tussen zijn familie:

Meneer Steen vindt het wel best prima onderdeel van deze berg uit te maken… 

Maar helaas, de zon, neerslag en ijs gooien roet in het eten….!  

• Meneer Steen valt door al al deze krachten uiteen…

• In de rivier zorgt hij voor erosie: hij schuurt hard gesteente af/uit.
• Uiteindelijk wordt het materiaal afgezet in de oceaan → sedimentatie 
  

De stukjes meneer Steen komen in een rivier terecht.

In de zee vindt veel sedimentatie plaats

• het afgezette materiaal perst samen en vormt sedimentgesteente.
  

De sedimentatie blijft doorgaan en er komen steeds meer zware lagen  boven meneer Steen te liggen…

• meneer Steen komt dichter bij de warme mantel te liggen. 
  

Meneer Steen heeft het heet. Het grote gewicht boven meneer Steen zorgt ook voor een zware druk op hem. 

• Hierdoor gaat hij veranderen en ontstaat er een metamorf gesteente.
  

De gesteentelaag waarin meneer Steen komt in een subductie-zone terrecht:

• Op een diepte van zo’n 100 km begint meneer Steen te smelten. 
  

• Na verloop van tijd begint zijn leven opnieuw… 
  

• Dit verhaal van meneer Steen is een voorbeeld van de gesteentekringloop.
  

Bij een vulkaanuitbarsting kwam meneer steen weer boven het aardoppervlak te liggen. 

Zoek van iedere gesteentesoort een foto. Ze de naam van de gesteentesoort erbij

Schrijf een onderdeel van par 1.4 op dat je lastig vind.

Wat kun jij doen om te proberen dit onderdeel beter te begrijpen (nog een keer lezen, een vraag stellen..)

Huiswerk