Geld voor de overheid

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Overheidsfinanciën

Inkomsten en uitgaven van de overheid

Vind jij dat het goed is om belasting te betalen zodat er nette wegen, goede ziekenhuizen en uitkeringen zijn voor mensen die niet kunnen werken? Geef een argument voor of tegen.

De overheidsfinanciën

leerdoelen

Vandaag kom je te weten:

• Hoe de overheid aan inkomsten komt.
• Waar de overheid geld aan uitgeeft.
• Wat de gevolgen zijn voor ons als de overheid geld te kort heeft

Ik koop een banaan en een fles champagne. Hoeveel BTW betaal ik?

1. Ik betaal voor de banaan en de champagne 9% BTW
2. Ik betaal voor de banaan en de champagne 21 % BTW
3. Ik betaal voor de banaan 9% BTW en voor de champagne 21 % BTW.
4. Ik betaal voor de banaan 21% BTW en voor de champagne 9% BTW.

Accijnzen

Accijnzen: 

• Belasting waarmee de overheid de consumptie van goederen afremt.
• Tabak, alcohol en brandstof.

(verkoopprijs + accijns) x 1,21

geef een voorbeeld van een product
waarover accijns geheven wordt

Een meubelmaker koopt hout voor € 100. Hij maakt een tafel en verkoopt die voor € 400. Deze bedragen zijn exclusief 21 % BTW.

- De meubelmaker betaalt € 21 BTW aan de houthandel
- De meubelmaker ontvangt € 84 BTW van de consument

Hoeveel BTW moet de meubelmaker doorstorten aan de Belastingdienst?

1. Hij stort de ontvangen BTW door: € 84
2. Hij stort de betaalde BTW door: € 21
3. Hij stort het verschil tussen ontvangen en betaalde BTW door: € 84 - € 21 = € 63
4. Hij stort zowel de ontvangen als de betaalde BTW door: € 84 + € 21 = € 105

Inkomsten van de overheid bestaan uit

Inkomsten

• Directe belastingen (bv. inkomstensbelasting)
• Indirecte belastingen (bv. BTW en accijnzen)
• Premies (bv. volksverzekeringen en werknemersverzekeringen)
• Niet-belastingontvangsten (bv. verkeersboetes, leges)

Overheidsfinanciën

Beginselen

Solidariteitsbeginsel: 

Mensen met een inkomen betalen mee aan uitkeringen of zorg voor mensen die geen inkomen hebben of zorg kunnen regelen.

Draagkrachtbeginsel

Mensen met een hoog inkomen betalen naar verhouding meer belasting dan mensen met een laag inkomen.

Overheidsfinanciën

Beginselen

Profijtbeginsel

Mensen en bedrijven die gebruik maken van producten of diensten van de overheid moeten hiervoor een bijdrage betalen.

De overheidsfinanciën

De miljoenennota

Uitgaven

• Sociale zekerheid
• Zorg
• Onderwijs
• Gemeentefonds
• ...

Begrotingstekort

Wat?

De verwachte uitkomsten zijn hoger dan de verwachte inkomsten.

Gevolgen

• De overheid moet geld lenen.
• De staatsschuld neemt toe.
• De uitgaven aan rente schuld neemt toe.

Begrotingstekort

Oplossing

• Bezuinigen op uitgaven
• Belastingen verhogen
• Niet-belastingmiddelen verhogen

De overheidsfinanciën

Begrotingsoverschot

Wat?

De verwachte uitkomsten zijn lager dan de verwachte inkomsten.

De overheidsfinanciën

Begrotingstekort

EU

• Het tekort van de overheid is minder dan 3% van de productie van het land.
• De overheidsschuld is minder dan 60% van de productie van het land.
  

De overheidsfinanciën

De miljoenennota

De overheidsfinanciën

De miljoenennota

In 2020 heeft Nederland een ...

1. Begrotingstekort
2. Begrotingsoverschot

Motorrijtuigenbelasting is een voorbeeld van ...

1. Solidariteitsbeginsel
2. Draagkrachtbeginsel
3. Profijtbeginsel

Vermogensbelasting is een voorbeeld van ...

1. Solidariteitsbeginsel
2. Draagkrachtbeginsel
3. Profijtbeginsel

Premie werknemersverzekering is een voorbeeld van ...

1. Solidariteitsbeginsel
2. Draagkrachtbeginsel
3. Profijtbeginsel

Leges zijn een voorbeeld van ...

1. Solidariteitsbeginsel
2. Draagkrachtbeginsel
3. Profijtbeginsel

Opdracht

Maak opdracht 1 t/m 5   blz. 58

Tijd: 20 min

Resultaat: moet deze les af. Anders zitten totdat het af is.

klaar? begin alvast met het huiswerk 6, 7 en 11