Roos van Leary

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 2

Roos van Leary 

gedrag is voorspelbaar

Gedrag is te voorspellen. Na veel onderzoek ontdekte de Amerikaanse psycholoog Timothy Leary dat de manier waarop mensen reageren in veel gevallen voorspelbaar is. Bepaald gedrag roept een bepaalde reactie op. Vanuit dit gegeven is gedrag te voorspellen en te beïnvloeden.

Dominantie 

De verticale as geeft de mate van dominantie aan. Dominant gedrag is boven. Gedrag dat nauwelijks of niet dominant is, is onder. De mate van dominantie roept een tegengestelde reactie op. Bijvoorbeeld: als iemand heel volgend is, neemt de ander een leidende rol op zich. En andersom. Dit heet ook wel complementair gedrag.

Relatie 

De horizontale as geeft de mate relatie aan. Rechts staan begrippen zoals: samen, wij, relatiegericht, samenwerking, sympathie en affectie. Links staan begrippen zoals: tegen, ik, taakgericht, autonomie, antipathie en afwijzing. De mate van relatie roept eenzelfde reactie op. Simpel gezegd: Als iemand samen-gedrag vertoont, dan wekt dat samen-gedrag bij een ander op. En als iemand tegen-gedrag vertoont, dan wekt dat tegen-gedrag op. Bijvoorbeeld: als iemand aanvallend is, wordt de ander opstandig. Dit heet ook wel symmetrisch gedrag.

Welke effecten van gedrag kunnen tegenkomen binnen de R van L?

Ik ben sterk en ik heb overzicht

ik kan het niet alleen

ik heb je niet nodig

kijk eens hoe goed ik ben

ik doe wat je vraagt

ik ben betrouwbaar en sympathiek

ik ben gevaarlijk

ik doe het verkeerd

Samen in hetzelfde kwadrant zitten? beide houden zij hetzelfde gedrag in stand.

Allebei in het kwadrant Boven/Tegen: Ze belanden in een machtsstrijd.

Allebei in het kwadrant Boven/Samen: Ze willen beiden graag hun eigen plan uitvoeren, maar tegelijk gewaardeerd worden.

Allebei in het kwadrant Onder/Samen: Ze komen niet veel verder, omdat initiatief ontbreekt.

Allebei in het kwadrant Onder/Tegen: Ze versterken elkaar in hun kritische blik

Effect 1

Verticaal tegenovergesteld gedrag roept een complementaire reactie op.

 Dus als je iemands gedrag wilt versterken, moet je kiezen voor gedrag dat daar verticaal tegenover staat.

Effect 2

Gedrag dat horizontaal naast elkaar staat, heeft een constructieve invloed.

 Als je iemand op een opbouwende manier wilt beïnvloeden, moet je kiezen voor gedrag dat even dominant is en aan de andere kant van de verticale lijn zit.

Effect 3

Oefening 

We gaan in groepjes van 4 een gesprek uitschrijven en spelen.