Les 1: Ontstaan wereldsysteem

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• schrift en pen op tafel
• Laptop dicht op tafel

Wat gaan we doen?

Programma:

• Inzage toets 
• Overzicht periode 2
• Terugblik leerjaar 1  + 2
• Uitleg
  
• Werkblad
  
• Afsluiting

Om succesvol te zijn vandaag:

• Laptop 
• Materialen op orde voor AK
• Rust tijdens uitleg
• Focus tijdens werkblad

Toetsinzage

Ga naar TestFox en bekijk jouw werk en resultaat

- N-term is nog niet bekend
- Je kan daarom nog niet precies berekenen wat je cijfer is 
- Je kan wel je punten bekijken
- ISK-leerlingen hebben minimaal N1.5

Toetsinzage

Toetsanalyse:

- Zoek een vraag die je niet goed hebt gedaan.

- Wat vraagt de docent precies?

- Hoe wil ik dat je antwoord geeft?

- Wat is een fout antwoord?

- Wat is een goed antwoord?

Laptops in de tas!

Schrift + pen op tafel

Onderwerpen les: 

• India & Verenigd Koninkrijk
• Wereldsysteem
• Klimaat (herhaling, toegepast op India & VK)
  

Praktische Opdracht 

Overzicht periode 2

Terugblik: Wat weten we nog?

A

B

C

Centrum

Semi-Periferie

Periferie

Landen tussen arm en rijk, met groeiende industrie en beperkte macht.

Rijke landen met veel macht, moderne industrie, en goede infrastructuur.

Arme landen met weinig macht, afhankelijk van grondstoffen en lage lonen.

1

2

3

Terugblik: Wat weten we nog?

A

B

C

Centrum

Semi-Periferie

Periferie

Landen tussen arm en rijk, met groeiende industrie en beperkte macht.

Rijke landen met veel macht, moderne industrie, en goede infrastructuur.

Arme landen met weinig macht, afhankelijk van grondstoffen en lage lonen.

1

2

3

Terugblik: Engeland en India

A

B

2

1

3

4

5

6

7

8

9

Terugblik: Engeland en India

2

1

3

4

5

6

7

8

9

Terugblik: wereldsysteem

Terugblik: wereldsysteem

D                C                A                B        

      Lesdoel

• Je kent de volgende aspecten van het ontstaan van het wereldsysteem: vestigingskolonie en exploitatiekolonie. 
  
  
• Je kan de invloed van de industriële revolutie op de ontwikkeling van Engeland en de relatie tussen Engeland en India van de 18e tot de 20e eeuw beschrijven.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. De leerlingen weten wat een kolonie is. 

2. De leerlingen kennen de ligging van Engeland en India. 

3. De leerlingen kennen kenmerken van Centrum-Perifere landen. 

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

Ontstaan van centrum-periferie model

voor 1500

1500 - 1800

1800 - 1950

... (volgende les)

voor 1500: reizen met paard, lopen, karavan.

De wereld 'bestaat' uit 3 continenten: Europa, de kust van Afrika en het binnenland van Azië.

kritische blik

Dit is een Europeese versie, andere beschavingen, zoals de Chinese, Arabische, en Afrikaanse, hadden een andere/bredere kennis van de wereld.

1500-1800: Handelskolonialisme

• In de Eeuw van ontdekkingen met

zeilschepen worden alle continenten 

'ontdekt' 

• voor het eerst praten we over 

wereldhandel.

• Kolonisten bleven bij de kust en richtten zich 

op zeldzame en dure stoffen:  
zilver, goud, tabak, suiker en katoen.

Opkomst Engeland

Vanaf 17e eeuw groeide Engeland uit 

tot sterke politieke, economische en

martieme macht (Hegemoniale staat).

Technologische ontwikkelingen maakte 
dit mogelijk -> Tijd-ruimte compressie

Galjoen: De Sovereign of the Seas

1800-1950: Industiële revolutie

Met de ontdekking van stoommachines ging de wereld van "met de hand gemaakt" naar massaproductie.
Eén machine kan 500 mensen vervangen.

Stoommachines

Wat heb je nodig om een ​​

stoommachine te bouwen?

Waar haal je de grondstoffen

vandaan om massaproductie 

mogelijk te maken?

Kool, staal en water

=> alle fabrieken zijn gebouwd dichtbij mijnen en rivieren

koloniën

Waar komen grondstoffen vandaan?

British empire at its peak

Exploitatiekolonië

Om te garanderen dat er voldoende katoen beschikbaar was voor de productie van textiel en om stilstand in de fabrieken te voorkomen, trokken landen grenzen tussen hun koloniën en begonnen deze met leger te verdedigen.

Exploitatie = uitbuiten

Koloniën in 1914

Grenzen in een rechte lijn?

Koloniale Invloed:

Veel rechte grenzen werden getrokken tijdens het koloniale tijdperk, vooral in Afrika en het Midden-Oosten, door Europese mogendheden.  
Deze grenzen werden vaak vastgesteld tijdens overeenkomsten zoals de Conferentie van Berlijn (1884–1885), waarbij koloniale machten gebieden onderling verdeelden op basis van hun eigen belangen, zonder rekening te houden met de etnische, culturele of geografische realiteiten van de regio.

Vestigingskolonië

Kolonies waar Europeanen in grote aantalen naartoe migreerden, werden vestigingskolonies genoemd: hier bouwden ze wegen, scholen, etc.

Voorbeeld:

- Australië

- VS

- Canada

Vestigen = er gaan wonen, vaststellen, oprichten

Casus India

Engeland als centrum

India als exploitatiekolonie​.

Ontstaan eerste Centrum-Periferie 

verhoudingen

Centrum - Periferie

Ontstaan van centrum-periferie model

voor 1500

1500 - 1800

1800 - 1950

... (volgende les)

Verwerking

Verwerking

B                B                A                A        

Zelf aan de slag

      Lesdoel check

• Je kent de volgende aspecten van het ontstaan van het wereldsysteem: vestigingskolonie en exploitatiekolonie. 
  
  
• Je kan de invloed van de industriële revolutie op de ontwikkeling van Engeland en de relatie tussen Engeland en India van de 18e tot de 20e eeuw beschrijven.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Lesdoel check

voor 1500

1500 - 1800

1800 - 1950

... (volgende les)

Geef per tijdperk kort aan wat we hebben besproken.

 

Gebruik eventueel je aantekeningen!

Begrippen leren!

10 minuten leren

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com