Les 2: Huidig wereldsysteem

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• schrift en pen op tafel

Wat gaan we doen?

Programma:

• Overzicht periode 2
• Terugblik
  
• Uitleg
  
• Werkblad
  
• Afsluiting

Om succesvol te zijn vandaag:

• Materialen op orde voor AK
• Rust tijdens uitleg
• actief meedoen met opdrachten

Onderwerpen les: 

• India & Verenigd Koninkrijk
• Wereldsysteem
• Klimaat (herhaling, toegepast op India & VK)
  

Praktische Opdracht 

Overzicht periode 2

Kladpapier + pen nodig

Terugblik: Wat weten we nog?

Terugblik: Wat weten we nog?

A

B

C

Centrum

Semi-Periferie

Periferie

Landen tussen arm en rijk, met groeiende industrie en beperkte macht.

Rijke landen met veel macht, moderne industrie, en goede infrastructuur.

Arme landen met weinig macht, afhankelijk van grondstoffen en lage lonen.

1

2

3

Terugblik: Wat weten we nog?

A

B

C

Centrum

Semi-Periferie

Periferie

Landen tussen arm en rijk, met groeiende industrie en beperkte macht.

Rijke landen met veel macht, moderne industrie, en goede infrastructuur.

Arme landen met weinig macht, afhankelijk van grondstoffen en lage lonen.

1

2

3

Terugblik: Engeland en India

A

B

2

1

3

4

5

6

7

8

9

Terugblik: Engeland en India

2

1

3

4

5

6

7

8

9

Terugblik 

Geef op de kaart de voormalige Britse koloniën aan.

Australië

Zuid-Afrika

Egypte

India

Canada

Terugblik: wereldsysteem

Terugblik: wereldsysteem

D                C                A                B        

Ontstaan van centrum-periferie model

voor 1500

1500 - 1800

1800 - 1950

... (vervolg deze les)

A

B

C

Bij welke tijd horen de begrippen:

• industriële revolutie
• ontdekkingsreizen met zeilschepen
• kolonieën
• reizen te voet, paard, caravan
• stoommachine

Terugblik

Terugblik

D                A                D                B       

      Lesdoel

• Je kan de economische opkomst van India na de dekolonisatie en begrijpt hoe outsourcing, buitenlandse investeringen en speciale economische zones (SEZ) hieraan hebben bijgedragen. 
• Je  kan uitleggen waarom bedrijven investeren in India en hoe technologische ontwikkelingen, globalisering en tijd-ruimte compressie dit proces versnellen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. De leerlingen kennen waar voormalige Britse koloniën liggen . 

2. De leerlingen kennen wat het kolonisatie is . 

 

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

Ontstaan van centrum-periferie model

voor 1500

1500 - 1800

1800 - 1950

1950 - 1990

na 1990

Vorige les

Ontstaan van centrum-periferie model

voor 1500

1500 - 1800

1800 - 1950

1950 - 1990

na 1990

1950-1990: Dekolonisatie

•  In de loop van de negentiende en twintigste eeuw maakten de koloniën zich los van de (Europese) moederlanden en werden zelfstandig. 
• Dat onafhankelijk worden heet dekolonisatie.

India werd onafhankelijk in 1947

Commonwealth of Nations

samenwerkingsverband tussen de voormalige Britse koloniën.

Dekolonisatie van India

Na de dekolonisatie werden 5 landen gevormd.

Economisch vooral bezig met zelfvoorzienend zijn 

Dekolonisatie van India

Industrie uit Engeland verplaatst naar lagelonen landen, zoals India

Hierdoor gaat Engeland zich focussen op dienstensector

1990 

• In 1990 veranderde de Indiase regering het beleid. De overheid zette speciale economische zones (sez) op. Daardoor werd het land aantrekkelijk voor bedrijven uit de Verenigde Staten, West-Europa en Japan
  
  
• Outsouring = uitbesteedden hun productie of diensten
  in bijvoorbeeld India.

Wat zijn de voordelen van India?

Global shift

= economisch zwaartepunt schuift steeds meer op richting Azië

tijd-ruimtecompressie

 Containerschepen

Beantwoord de vragen tijdens het bekijken van de video:

1. Hoe lang geleden is de container uitgevonden?
2. Op welke transportmiddelen kunnen containers overgezet worden?
3. Hoeveel containers pasten er op het eerste containerschip? (1956)
4. Hoeveel containers kan een modern containerschip vervoeren?
5. Wat stuurt Europa vooral terug naar Azië?
6. Waar vinden we een nieuwe route naar Azië?

Voorbeeld:

In 2023 was ongeveer 25% van de elektriciteitsproductie in Duitsland afkomstig van kolencentrales. Dit is een aanzienlijke daling ten opzichte van voorgaande jaren, wat de voortdurende transitie van Duitsland naar hernieuwbare energiebronnen weerspiegelt.

Opmerkelijk is dat in het derde kwartaal van 2023 het aandeel van kolen daalde tot 23,9%, vergeleken met 36,2% in dezelfde periode het jaar daarvoor. Tegelijkertijd droegen hernieuwbare energiebronnen in 2023 bijna 60% bij aan de netto elektriciteitsproductie van het land, wat een substantiële verschuiving in de Duitse energiemix benadrukt.

Wereldsysteem nu

Rollen wereldsysteem nu

bedenken van product =>   grondstoffen   =>    maken   =>   

                => verkopen ($)

Centrum land

Periferie

Semi-periferie

Wereldsysteem nu

Centrum	Semi-periferie	Periferie
- rijk - ontwikkelde land - bezig met diensten en hightech - grote afzetmarkt	------- tussen -------- - opkomende land (economie) - bezig met industrien - groeiend afzetmarkt	- arm - ontwikkelingsland - leveren grondstoffen - kunnen wijnig kopen
Verenigd Koningrijk	India	Sudan

     Kleine afsluiting

dekolonisatie

outsourcing

global shift

tijd-ruimtecompressie

centrum

semi-periferie

periferie

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

Ontstaan van centrum-periferie model

voor 1500

1500 - 1800

1800 - 1950

1950 - 1990

na 1990

Schrijf een korte samenvatting voor jezelf aan de hand van een tijdlijn

Werkblad

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

Quizlet: begrippen

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com