verkleinwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Inhoud

Verkleinwoorden -> H4 Taalverzorging: spelling. (blz. 156)

Wat gaan we doen?

1. Uitleg

2. Opdrachten

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je:

- (In eigen woorden) uitleggen wat verkleinwoorden zijn.

- Verkleinwoorden maken uit de zelfstandige naamwoorden (in het leerboek).

- Het zelfstandig naamwoord herleiden uit een verkleinwoord (in het leerboek).

Wat waren achtervoegsels ookalweer?

Verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Verkleinwoorden zijn de 'kleine' vorm van zelfstandig naamwoorden. In de Nederlandse taal worden erg vaak verkleinwoordjes gebruikt.

Bij verkleinwoorden gebruik je altijd het lidwoord HET

Verkleinwoorden

Verkleinwoorden maak je meestal door het achtervoegsel -je achter een zelfstandig naamwoord te plakken.

Bijvoorbeeld:

huis – huisje

stok – stokje.

Verkleinwoorden

Maar soms moet je ook nog iets anders veranderen. 

braam -> braampje

ketting – > kettinkje

auto –> autootje

café –> cafeetje

stem – > stemmetje

Verkleinwoorden

Maar soms moet je ook nog iets anders veranderen. 

braam -> braampje

ketting – > kettinkje

auto –> autootje

café –> cafeetje

stem – > stemmetje

-ing

Woorden die eindigen op -ing, krijgen vaak de eindletters etje of nkje

Voorbeelden:  

ding – dingetje                       koning – koninkje

kring – kringetje                     pudding- puddinkje

-m

Woorden die eindigen op -m, krijgen meestal -pje erbij.

Soms kan het zo zijn dat ze een -metje krijgen. 

Voorbeelden:

boom – boompje                                         

scherm – schermpje

stem – stemmetje

korte klinker

Woorden met een korte klinker, krijgen vaak een dubbele medeklinker.

Voorbeelden:

ster – sterretje                          zon – zonnetje

kip – kippetje

-a, -o, -u & -é

Woorden die eindigen op a, o, u of é krijgen meestal een extra klinker erbij.

Voorbeelden:

auto - autootje                             opa - opaatje

café - cafeetje                              menu – menuutje

-y 

Woorden die eindigen op een -y, schrijf je met een apostrof.

Voorbeelden:

baby - baby’tje

jury - jury’tje

-i

Woorden die eindigen op -i krijgen -ie.

voorbeelden:

Taxi - taxietje

Ski- skietje

Afkortingen en cijfers

Je gebruikt een apostrof als het woord een afkorting is of cijfers bevat.

Voorbeelden:

A3 - A3’tje 

cd – cd’tje 

sms – sms’je

Uitzonderingen

blad-blaadje               jongen - jongetje

gat-gaatje                    machine - machientje

glas-glaasje

lot-lootje 

pad-paadje

schip- scheepje

vat-vaatje.

Wat zijn verkleinwoorden?
(Mag in eigen woorden)

Welke lidwoord zet je voor een verkleinwoord?

Wat is het verkleinwoord van bank?

Wat is het verkleinwoord van broer?

Wat is het verkleinwoord van kaars?

Wat is het verkleinwoord van krant?

Wat is het verkleinwoord van raam?

Wat is het verkleinwoord van tafel?

Wat is het verkleinwoord van broer?

Wat is het verkleinwoord van film?

Wat is het verkleinwoord van potlood?

Wat is het verkleinwoord van riem?

Wat is het verkleinwoord van telefoon?

Wat is het verkleinwoord van buiging?

Wat is het verkleinwoord van ding?

Wat is het verkleinwoord van haring?

Wat is het verkleinwoord van cola?

Wat is het verkleinwoord van gum?

Wat is het verkleinwoord van kano?

Wat	Opdracht 3 op blz. 157 van je leerboek
Hoe	Individueel, in stilte
Hulp	Theorie
Tijd	7 minutenMaken, bespreken en verbeteren
Uitkomst	Maken, bespreken en verbeteren
Klaar?	Steek je vinger op. Wacht netjes in stilte tot de rest klaar is.

Instructie

Bespreken opdracht 3

Wat is het zelfstandige naamwoord van het verkleinwoord? 

koninkje

haartje

pyjamaatje

raketje

parkietje

pinkje

staartje

soldaatje

sterretje

knietje

glaasje

scheepje

Maak een zin met 2 verkleinwoorden.
(minstens 6 woorden)

Wat heb je geleerd vandaag?

Koppeling lesdoelen

Je kunt nu:

- (In eigen woorden) uitleggen wat verkleinwoorden zijn.

- Verkleinwoorden maken uit de zelfstandige naamwoorden (in het leerboek).

- Het zelfstandig naamwoord herleiden uit een verkleinwoord (in het leerboek).

Vragen?

Het huiswerk: Opdrachten 5, 7-12