9.3 Het ruggenmerg + 9.4 De hersenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 9 Regeling

Wat gaan we vandaag doen?

Herhalen

Uitleg basisstof 9.3 + 9.4

Opdrachten maken

Het verschil tussen zintuigen en prikkels. Sleepvraag 

Zintuigen

Prikkels

Lichtzintuig

Gehoor- zintuig

Reukzintuig

Smaakzintuig

Warmtezintuig

Muziek luisteren

Appeltaart ruiken

Vuurwerk kijken

Een klap voelen

Snoep proeven

Wat is GEEN functie van het zenuwstelsel

1. Het verwerken van impulsen
2. Het regelen van de werking van spieren
3. Het maken van prikkels
4. Impulsen versturen

Welk onderdeel van het zenuwstelsel is GEEN onderdeel van het centraal zenuwstelsel

1. Ruggenmerg
2. Grote hersenen
3. Hersenstam
4. Zenuwen

Hoe noem je de signaaltjes waarmee je zenuwstelsel communiceerd?

1. Prikkels
2. Impulsen
3. Stroompjes
4. Hormonen

In welke volgorde gaat waarnemen?

1. impuls - hersenen - impuls - actie - prikkel
2. prikkel - actie - impuls - hersenen - impuls
3. impuls - actie - impuls - prikkel - hersenen
4. prikkel - impuls - hersenen - impuls - actie

Celkern

Cellichaam

Uitlopers

bewegingszenuwcel

gevoelszenuwcel

schakelzenuwcel

Wat is de functie van schakelcellen?

1. geleiden van zintuigcellen in je huid naar het centrale zenuwstelsel.
2. geleiden van het centrale zenuwstelsel naar je handspieren.
3. Impulsen geleiden binnen het centrale zenuwstelsel.

Wie vangen de prikkels op?

1. gevoelszenuwen
2. zintuigen
3. bewegingszenuwen
4. centrale zenuwstelsel

Leerdoelen

 

- Je kunt de delen van het ruggenmerg noemen met hun functies en kenmerken.

- Je kunt de delen van de hersenen noemen met hun functies en kenmerken.

- Je kunt de invloed van medicijnen, alcohol en drugs op het zenuwstelsel beschrijven en de risico’s van het gebruik van verslavende middelen noemen.

Tip: maak onder de les aantekeningen

Ruggenmerg

= Verbindt de zenuwen en hersenen met elkaar. En wordt beschermd door de wervelkolom.

Tussen 2 wervels komt aan 2 kanten een zenuw uit het ruggenmerg.

Grijze en witte stof

Grijze stof --> Cellichamen van schakelcellen en bewegingszenuwcellen

Witte stof --> hierin liggen veel uitlopers 

Vliezen om het ruggenmerg:

- hierdoor schuurt het ruggenmerg niet tegen het bot van de wervels

-bescherming tegen infecties

Zenuwknopen

= verdikkingen naast het ruggenmerg waar de cellichamen van gevoelszenuwcellen in liggen

Gemengde zenuwen splitsen zich buiten het ruggenmerg.

Bewegingszenuw --> verlaten lichaam aan de buikzijde

Gevoelszenuw --> komen binnen aan de rugzijde 

-De uitlopers van gevoelszenuwcellen zijn verbonden met schakelcellen in de grijze stof.

Onderdelen hersenen 

• Hersenstam : basis
            overlevingsfuncties
• Kleine hersenen : fijne
           motoriek, houding en
           evenwicht, nieuwe informatie
• Grote hersenen : geheugen,
            emotie, planning, logisch 
             redeneren, verwerking  
             impulsen 

Grote hersenen

Spelen een rol bij:

Bewuste* bewegingen

Bewuste* waarnemingen

Nadenken

Emoties

Onthouden

*bewust = nadenken van tevoren

Kleine hersenen

Alle bewegingen van je lichaam worden op elkaar afgestemd = coördineren van bewegingen

 

(bal opvangen die wordt aangegooid).

Hersenstam

De hersenstam verbindt het ruggenmerg met de hersenen.

Impulsen van en naar het hoofd en hals gaan via de hersenstam. 

Regelt belangrijke processen: ademhaling, temperatuur, hartslag en bloeddruk. 

Aantekening 

Grote hersenen: Bewuste waarneming

Kleine hersenen: zorgt voor coördinatie 

Hersenstam: geleid impulsen van het ruggenmerg naar hoofd en hals en andersom

Aan het (huis)werk

Lees blz. 130 t/m 138

Maak opdracht 1 (WB), 2, 4, 5, 6

Klaar?

Begrippen flitsen

Test jezelf 8.1 + 8.2 + 8.3