in Nederland, in de provincie, in de gemeente en in Europa
LEERDOEL
wie beslist wat in de politiek
1 / 37
next
Slide 1: Slide
BurgerschapMBOStudiejaar 1
This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes, text slides and 7 videos.
Lesson duration is: 60 min
Items in this lesson
WIE BESLIST WAT?
in Nederland, in de provincie, in de gemeente en in Europa
LEERDOEL
wie beslist wat in de politiek
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Video
Hoe noem je een land waarin mensen op andere mensen stemmen die hen vertegenwoordigen?
A
Dictatuur
B
Parlementaire democratie
C
Vertegenwoordigersland
Slide 3 - Quiz
DEMOCRATIE
Democratie betekent letterlijk ‘het volk heeft de macht’. In de meeste democratische landen beslissen niet alle mensen overal over mee, maar kiezen we mensen die ons vertegenwoordigen. Dit lijkt op de scholiereninspraak zoals op veel middelbare scholen. Daarbij komt een groepje leerlingen op voor de belangen van alle leerlingen
Slide 4 - Slide
home.stemwijzer.nl
Slide 5 - Link
Voor welke vier organen kiezen wij in Nederland vertegenwoordigers?
A
Tweede Kamer, Europees Parlement, Provinciale Staten en gemeenteraad
B
Tweede Kamer, Koning, ministers en gemeenteraad
C
Europees Parlement, Eerste Kamer, staatssecretarissen, Derde Kamer
Slide 6 - Quiz
STEMRECHT
Alle Nederlanders van achttien jaar en ouder hebben stemrecht. De leden van de gemeenteraad, Provinciale Staten en Tweede Kamer kiezen we om de vier jaar en de leden van het Europees Parlement om de vijf jaar.
Daarnaast hebben we in
Nederland ook nog verkiezingen voor de waterschappen.
Slide 7 - Slide
Slide 8 - Video
Wie is de baas in een gemeente?
A
De burgemeester
B
De gemeenteraad
C
Het college van Burgemeester en Wethouders
Slide 9 - Quiz
GEMEENTE
De gemeenteraad beslist of voorstellen wel of niet doorgaan en is daardoor uiteindelijk de baas. Dit is ook niet zo gek, want in de gemeenteraad zitten de mensen die door de inwoners van de gemeente zelf gekozen zijn, terwijl de burgemeester en
wethouders worden benoemd.
Slide 10 - Slide
GEMEENTE
Ook op provinciaal, nationaal en Europees niveau hebben de gekozen organen de meeste macht. Het werk van leden van de gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer en Europees Parlement is op dat punt vergelijkbaar met elkaar.
Slide 11 - Slide
Slide 12 - Video
Wie beslist in welke meren en rivieren je mag zwemmen?
A
Gemeenteraad
B
Badmeesters
C
Provinciale Staten
Slide 13 - Quiz
PROVINCIE
De provincie heeft als taak te zorgen voor schoon zwemwater, zodat mensen die willen gaan zwemmen niet ziek worden van het water. Dit is het niet het enige wat de provincie doet. De belangrijkste taak van de provincie is de inrichting van de ruimte. Mag een dorp uitbreiden? Wat is een geschikte plek voor een bedrijventerrein?
Slide 14 - Slide
PROVINCIE
Ook zorgt de provincie voor een goede bereikbaarheid van dorpen en steden, denk bijvoorbeeld aan het streekbusvervoer. Deze onderwerpen gaan vaak over gemeentegrenzen heen en worden daarom niet door de gemeenteraad besloten.
Slide 15 - Slide
De 75 leden van de Eerste Kamer worden gekozen door de leden van de twaalf Provinciale Staten. Hoe noemen we deze vorm van verkiezingen?
A
Sneeuwbalverkiezingen
B
Getrapte verkiezingen
C
Ladderverkiezingen
Slide 16 - Quiz
GETRAPTE VERKIEZINGEN
Getrapte verkiezingen zijn indirecte verkiezingen. Indirect betekent dat er een tussenstap is. Wij kiezen de leden van de Provinciale Staten en zij kiezen dan weer de leden van de Eerste Kamer.
Slide 17 - Slide
EERSTE KAMER
De Eerste Kamer controleert (net als de Tweede Kamer) of wetsvoorstellen goed en uitvoerbaar zijn. Wanneer de Tweede Kamer met eencwetsvoorstel heeft ingestemd, gaat het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer. Pas als de Eerste Kamer het ook goedkeurt, kan het een wet worden.
Slide 18 - Slide
Slide 19 - Video
Wie beslist welke vakken op middelbare scholen gegeven moeten worden?
A
Schooldirectie
B
Gemeenteraad
C
Tweede Kamer
Slide 20 - Quiz
TWEEDE KAMER
De Tweede Kamer stelt een aantal vakken verplicht, zoals Nederlands en Engels. Ook stelt de Tweede Kamer eisen aan wat leerlingen minimaal moeten hebben geleerd wanneer ze klaar zijn met het vmbo, de havo of een ander opleidingsniveau.
De school mag wel zelf bepalen of ze extra vakken aanbieden, zoals Fries en Godsdienst.
Slide 21 - Slide
Welke van de antwoorden klopt over het verschil tussen een Kamerlid en een minister?
A
Een lid van de Tweede Kamer is gekozen door burgers; een minister niet
B
De leden van de Tweede Kamer horen bij de wetgevende macht; ministers bij de uitvoerende macht
C
Zowel antwoord A als antwoord B klopt
Slide 22 - Quiz
KAMERLID EN MINISTER
Net als de vraag bij de gemeenteraad, neemt ook hier het gekozen orgaan weer de beslissingen. In dit geval is dat de Tweede Kamer. De partijen die de regering gaan vormen, zoeken zelf naar geschikte ministers en deze worden vervolgens benoemd.
Slide 23 - Slide
Wat gebeurt er als een minister een voorstel heeft voor een nieuwe wet, maar de meerderheid van de Tweede Kamer wil die wet niet?
A
De wet komt er toch, want de minister is belangrijker dan de Tweede Kamer
B
De wet komt er niet, want een meerderheid van de Tweede Kamer moet ermee instemmen
C
De wet komt er niet, want zowel de minister als de leden van de Tweede Kamer moeten de wet goed vinden
Slide 24 - Quiz
WETSVOORSTELLEN
Ministers maken veel wetsvoorstellen, maar deze gaan alleen door als een meerderheid van de Tweede Kamer voor de wet is. In de plenaire (= voltallige) vergadering (die wordt gehouden in de plenaire zaal) stemmen ze hierover.
Antwoord C klopt niet, want Kamerleden kunnen ook zelf een wetsvoorstel indienen. Staat hier een meerderheid achter, dan moet de minister deze wet uitvoeren. Dus ook wanneer de minister eigenlijk niet zo blij is met de wet.
Slide 25 - Slide
Slide 26 - Video
Slide 27 - Video
Wie beslist welke ingrediënten in een breezer moeten of mogen zitten?
A
Tweede Kamer
B
Fabrikant
C
Europese Unie
Slide 28 - Quiz
EUROPESE UNIE
Binnen de Europese Unie maken landen afspraken met elkaar over ingrediënten die in producten zitten. Zij hebben bijvoorbeeld ook de standaardlijst met E-nummers opgesteld. Dit is handig voor iedereen in de Europese Unie, kopers en verkopers. Je weet zo altijd wat je koopt. Zonder deze regels kunnen fabrikanten bijvoorbeeld een drankje ook een breezer noemen wanneer er geen alcohol in zit of juist een hoger alcoholpromillage. Je denkt een breezer te kopen waar je van weet hoe die smaakt,
maar het blijkt dan iets anders te zijn.
Slide 29 - Slide
Wie beslist of een bus van Heerlen naar Sittard rijdt?
A
De gemeenteraden van Heerlen en Sittard overleggen dit samen
B
Europees Parlement
C
Provinciale Staten van Limburg
Slide 30 - Quiz
PROVINCIALE STATEN
Omdat deze bus door meer dan
één gemeente rijdt,
beslist de provincie erover.
Slide 31 - Slide
Wie beslist of het dragen van autogordels verplicht moet worden?
A
Tweede Kamer
B
Europese Unie
C
Gemeenteraad
Slide 32 - Quiz
EUROPESE UNIE
Om verschillen tussen EU-landen te voorkomen, beslist de Europese Unie dit.
Anders zou je bij de grens ineens andere regels hebben en dat willen we zo min mogelijk. Wat nu bijvoorbeeld al lastig is, is dat je in Duitsland ’s winters wel verplicht met winterbanden onder je auto moet rijden en in Nederland niet. Dat moet je als Nederlander maar net weten als je met de auto door Duitsland wil rijden. Dezelfde regel in alle landen is makkelijker en daarbij is het in alle landen wel zo veilig om een autogordel te dragen.
Slide 33 - Slide
Slide 34 - Video
Wie beslist er of het Nederlandse leger deelneemt aan een vredesmissie in een ander land?
A
Europese Unie
B
Tweede Kamer
C
Gemeenteraad
Slide 35 - Quiz
TWEEDE KAMER
Beslissingen over defensie (het leger) worden op landelijk niveau genomen en niet door de Europese Unie of maar een deel van een land. Het gaat immers om het nationale leger. Daarom beslist de Tweede Kamer hierover namens het hele