H1.2 Veiligheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

§ 1.2 Veiligheid

Leerdoelen 

• Je leert hoe je veilig omgaat met stoffen.
  
• Je leert wat voor materialen je gebruikt tijdens een experiment.
  
• Je leert een natuurwetenschappelijk onderzoek uitvoeren.
  

Veiligheid

Het Global Health System (GHS) deelt stoffen en mengsels in in gevarenklassen. 

Gevarenpictogrammen

"waarschuwingsborden"

Zo weten werknemers overal ter wereld hoe ze moeten omgaan met deze stoffen.

Deze pictogrammen moet je kunnen tekenen en je moet de betekenis uit je hoofd weten.

Gevarensymbolen in het dagelijks leven

Veiligheidsinformatie

H-zinnen: gezondheidsgevaren (H = hazard) 

P-zinnen: preventie (P = prevention) = voorkomen van ongelukken

Wat gaat hier allemaal fout?

Wat gaat hier allemaal fout?

Veiligheidsvoorzieningen

• Douche
• Oogdouche 
• Branddeken
• Brandblusser 
• Noodstop

Herkennen van stoffen

Waarnemen: Bij de scheikunde doe je waarnemingen door middel van:

• goed kijken
• voorzichtig ruiken
• meten
• voelen
• horen

Vaak zorgen we voor een specifieke reactie om de waarneming te kunnen doen. Bij proefjes dus goed opletten!

samengevat

Zorg dat je weet hoe alles werkt en waar je mee bezig bent!

• Nooit rennen in het lokaal
  
• Blijf rustig
  

Bij elk practicum geldt:

• Bril op
  
• Jas aan
  
• Haren vast in een staart en onder de labjas

oogdouche

Als je iets in je oog hebt gekregen dat brandt, bijt of irriteert, zo snel mogelijk spoelen

Oogdouche staat voorin het lokaal

Instructie:

Kapje van de fles halen

Houdt je oog open (evt. met duim en wijsvinger)

Plaats de fles over je oog

Kantel je hoofd iets naar achter

Knijp in de fles, tot de fles leeg is

nooddouche

Als je iets over je lichaam hebt gekregen dat bijt of irriteert, zo snel mogelijk spoelen

Nooddouche zit bij de ingang van het lokaal

In korte tijd komt er een grote hoeveelheid water uit

Instructie:

Eronder gaan staan

Aan de hendel trekken

blusdeken

Bij brand van persoon of voorwerp

Blusdeken zit bij de ingang van het lokaal

Instructie:

Trek aan de twee zwarte linten

Vouw de hoeken om je handen

Leg de deken op de persoon, VAN HET HOOFD AF

Strijk de deken in de richting van de VOETEN

brandbluser

In eerste instantie TOA of docent de brandblusser laten bedienen!

Koolstofdioxide blusser
staat voor in de klas bij de deur

Alleen bij kleine branden

Instructie:

Trek de pin eruit 

Blijf steeds blussen, totdat je zeker weet dat de brand geblust is

noodstop

Elk lokaal heeft twee noodstops

1 bij docent

1 achter in lokaal

Bij indrukken wordt gelijk gas, water en elektriciteit in het scheikundelokaal uitgeschakeld

nooduitgang

elk scheikundelokaal heeft een tweede deur: de nooduitgang

kijk nu goed om je heen: waar is de nooduitgang in dit practicumlokaal?

Onderzoeksverslag

1. Onderzoeksvraag; wat ga je onderzoeken

2. Hypothese; wat denk je a.d.h.v. de theorie wat er gaat gebeuren

3. Benodigdheden; welke materialen heb je nodig?

4. Werkwijze; hoe voer je je experiment uit

5. Waarnemingen; wat neem je waar met je zintuigen tijdens het experiment. 

6. Resultaten; wat is de resultaat van het experiment

6. Conclusie; wat is je antwoord op je onderzoeksvraag

7. Discussie; klopte je hypothese? Ging je proef goed? Wat kan er beter?

Wat is de betekenis van dit gevarensymbool?

1. explosief
2. ontvlambaar
3. brandbevorderend
4. schadelijk

Wat is de betekenis van dit gevarensymbool?

1. explosief
2. schadelijk
3. toxisch (giftig)
4. milieugevaarlijk

Welke veiligheidsvoorzieningen zijn aanwezig in een scheikunde lokaal?

1. Zuurkast
2. Brandblusser en branddeken
3. (Oog)douche
4. Alle drie de opties

Wat is GEEN regel tijdens scheikunde practica?

1. Een teveel aan stof mag je nooit terugdoen in de voorraadpot.
2. Als je een fles met vloeistof in een reageerbuis giet, kan dit direct uit de fles.
3. Schud nooit met je duim op een reageerbuis.
4. Als je de brander gebruikt ga je staan.

PRACTICUM

• elk tweetal pakt 1 brander
• haal een passende labjas
• neem een veiligheidsbril
• sluit de brander aan op de hoofdkraan

wacht op instructie docent

Welke veiligheidsvoorzieningen zijn aanwezig in een scheikunde lokaal?

1. Noodstop en nooduitgang
2. Brandblusser en branddeken
3. (Oog)douche
4. Alle drie de opties

De brander bestaat uit de volgende onderdelen:

• Gasregelknop
• Luchtregelschijf
• Schoorsteen
• Voet 
• Gasaansluiting (hier zit de gassslang aan naar de hoofdkraan)

<- voet

gasaansluiting 

waarvoor zijn al die knoppen?

in het volgende filmpje wordt uitgelegd hoe je met de brander werkt 

met welk onderdeel regel je de hoogte van de vlam?

1. de gasregelknop (a)
2. de schoorsteen (b)
3. de luchtring (c)
4. de gastoevoer (e)

met welk onderdeel regel je de kleur van de vlam?

1. de gasregelknop (a)
2. de schoorsteen (b)
3. de luchtring (c)
4. de gastoevoer (e)

gasaansluiting

gasregelknop

luchtring

schoorsteen

Hoe maak je deze lage, gele vlam?

1. gasregelknop open, luchtring open
2. gasregelknop dicht luchtring open
3. gasregelknop open luchtring dicht
4. gasregelknop dicht luchtring dicht

Welke vlam is het heetst?

1. de vlam links
2. de vlam rechts
3. de vlam in het midden

Welke vlam gebruik je om een reageerbuis te verwarmen?

1. de vlam links
2. de vlam rechts
3. de vlam in het midden

Zo zet je de brander aan

1. jas aan, bril op, haar in staart, ga staan, tas onder tafel
2. controleer of luchtregelschijf en gasregelknop dicht zijn
3. draai de hoofdkraan open
4. steek een lucifer aan en houd deze boven de schoorsteen
5. draai de gasregelknop langzaam open

Je hebt nu een gele vlam. Zo laat je de brander staan als je hem even niet nodig hebt. Daarom heet dit de pauzevlam.

NOTEER EN LEER

zo zet je de brander uit

1. doe de luchtring dicht (pauzevlam)
2. draai de hoofdkraan dicht (zodat er geen gas meer in de slang zit)
3. draai de gasregelknop dicht (voor de volgende gebruiker)
4. ruim je jas, bril en andere practicumspullen op

NOTEER 

EN LEER

Hoe maak je de vlam in het midden?

1. gastoevoer en luchtring niet te ver open
2. gastoevoer en luchtring heel ver open
3. gastoevoer ver open, luchtring dicht
4. gastoevoer dicht, luchttoevoer ver open

Huiswerk

Noteer eerst in je agenda:

Leren en maken par 1.2 

Opdracht 21, 22, 23, 24, 25, 27