6 regenten en vorsten - 3 Het absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

h2 les 1

Regenten en vorsten

6

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

3 - Het absolutisme

Reformatie

Verlichting

Democratische revoluties

Industrialisatie

Wetenschappelijke revolutie

Humanisme

Renaissance

Sociale kwestie

Door de tijd

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

h2 les 1

Leerdoelen

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

In deze presentatie leer je:

• hoe de Duitse keizer de macht verloor
• hoe de macht van de Franse koningen werd vergroot
• hoe de macht van de Engelse koningen werd beperkt

h2 les 1

De Duitse keizer verliest macht

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

In het Duitse rijk begon in 1618 een van de belangrijkste oorlogen uit de Europese geschiedenis: De Dertigjarige oorlog.

Reden: De Katholieke Habsburgse keizer probeerde zijn macht te versterken en het protestantisme te onderdrukken. Andere Duitse vorsten probeerden dit te voorkomen. Ook andere landen raakten betrokken bij de oorlog.

Gevolg: grote delen van Duitsland werden verwoest en het Duitse rijk raakte nog verder versnipperd (1648) 

Duitse Keizer verloor veel macht. Richt zich als gevolg daarvan meer op Oostenrijkse bezittingen. Door veroveringen werd Oostenrijk een groot rijk.

Je kunt uitleggen hoe de Duitse keizer zijn macht verloor

h2 les 1

De machtige Franse koning

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

In Duitsland stelde de macht van de keizer niets meer voor, maar in Frankrijk werd de macht van de koning juist versterkt. Dat was het werk van Lodewijk XIV.

Frankrijk vóór Lodewij XIV

Met 19 miljoen inwoners was Frankrijk een relatief groot land in Europa.

Politiek en economisch toch een kleine rol, reden:

• Veel gebruiken uit de middeleeuwen
• rechtspraak in handen lokale raden, aangestuurd door plaatselijke adel
• Elke regio eigen regels en wetten
• steden en edelen bepaalde privileges
• belastingen en munten verschillen per regio (ongunstig voor handel.

Je kunt uitleggen hoe de macht van de Franse koning werd vergroot

h2 les 1

De machtige Franse koning

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

Toen Koning Lodewijk XIII overleed, was zijn opvolger Lodewijk XIV nog maar 5 jaar oud. Te jong om zelf te regeren.

Zijn moeder wordt regentes, maar de echte macht kwam te liggen bij kardinaal Mazarin.

Afwezigheid sterke vorst voor adel mogelijkheid om eigen macht te vergroten.

De adel komt in opstand ('La Fronde'). Deze opstand mislukt maar maakt grote indruk op Lodewijk. Zijn vertrouwen in de adel was er voorgoed door aangetast.

Mazarin sterft als Lodewijk 22 is. Vanaf dan neemt hij zelf de macht over.

Je kunt uitleggen hoe de macht van de Franse koning werd vergroot

h2 les 1

De machtige Franse koning

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

Lodewijk was vastbesloten om de macht van de adel te beperken en om Frankrijk te besturen middels een sterk staatsbestuur.

Rechtspraak en recht op geweld wordt weggehaald bij de adel. De macht moet komen te liggen bij de overheid, de staat.

En de overheid, de staat, dat was Lodewijk zelf!

Lodewijk was de staat, het middelpunt van Frankrijk, waar alles om draaide. 

Je kunt uitleggen hoe de macht van de Franse koning werd vergroot

"L'état, c'est moi"

h2 les 1

De machtige Franse koning

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

Vier pijlers absolutisme Franse koning

1. Droit divin
   
2. bestuur en leger in handen ambtenaren
   
3. goed functionerende economie (Colbert --> mercantilisme)
   
4. één godsdienst (religieuze eenheid)

Uiteindelijke doel --> meer eenheid (vroeg nationaal gevoel

Je kunt uitleggen hoe de macht van de Franse koning werd vergroot

h2 les 1

De Engelse koning verliest macht

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

Ook andere Europese vorsten streefden naar absolute macht, zoals de keizer van Oostenrijk en de koning van Pruisen. In Rusland was de tsaar een absolute alleenheerser.

In Engeland liep het mis voor de koning. Machtsstrijd tussen koning en parlement eindigde in 1649 met de onthoofding van koning Karel I.

Engeland werd een tijdje een Republiek. In 1660 werd de monarchie echter hersteld.

Je kunt uitleggen hoe de macht van de Engelse koningen kon worden beperkt

h2 les 1

De Engelse koning verliest macht

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

Koning Karel II wilde net als Lodewijk XIV absolute macht en ergerde zich aan de beperkingen die het parlement hem oplegde. 

Zijn opvolger Jacobus II was katholiek. Veel protestantse parlementsleden vonden dat niks. Zij spande zich in voor de schoonzoon van Jacobus, de Nederlandse stadhouder Willem III. Zij zagen hem graag komen als nieuwe koning.

En Willem kwam in 1688 met een invasievloot van Nederland naar Zuid-Engeland.

Je kunt uitleggen hoe de macht van de Engelse koningen kon worden beperkt

h2 les 1

De Engelse koning verliest macht

Tijd van regenten en vorsten 1600-1700

Jacobus vluchtte naar Frankrijk en Willem werd tot koning uitgeroepen.

Er was wel een flinke voorwaarde. Hij moest beloven de rechten van het parlement de respecteren.

Door deze Glorious Revolution werd Engeland in 1689 een koninkrijk waarin de macht van de koning bij wet werd beperkt: een constitutionele monarchie 

Je kunt uitleggen hoe de macht van de Engelse koningen kon worden beperkt

6 regenten en vorsten - 3 Het absolutisme