8.2 Stengels en wortels

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Thema 8 planten

Plantencel

Dierlijke cel

Schimmelcel

Bacteriecel

Welke onderdelen van de plantencel worden hier aangegeven? 

Celwand

Celkern

Bladgroenkorrel

Cytoplasma

Vacuole

Floortje koopt op een zaterdagmorgen een bos rozen en zet deze meteen in een vaas voor het raam. Kan er in de bladeren aan de rozentak dan fotosynthese plaatsvinden? En verbranding?

1. geen van beide
2. alleen fotosynthese
3. alleen verbranding
4. zowel fotosynthese als verbranding

Sommige planten hebben witte bladeren in plaats van groene bladeren. Is in deze bladeren fotosynthese mogelijk?

1. Ja
2. Nee

In de stengels van een plant komen vaatbundels voor.
Komen vaatbundels ook in de wortels voor? En in de bladeren?

1. In de stengels, in de wortels en in de bladeren komen vaatbundels voor.
2. Alleen in de stengels komen vaatbundels voor.
3. Alleen in de stengels en in de wortels komen vaatbundels voor.
4. Alleen in de stengels en in de bladeren komen vaatbundels voor.

Wat is de functie van vaatbundels?

1. Transport van water en voedingsstoffen
2. Vaatbundels geven kleur aan de plant
3. Fotosynthese
4. Opslaan van reservevoedsel

In de afbeelding zie je de cel van een blad. De plant heeft al enige tijd geen water gehad waardoor het blad slap hangt.

Met welk nummer wordt het deel aangegeven dat zorgt voor de druk in de cel?

 

1. Met nummer 1
2. Met nummer 2
3. Met nummer 3
4. Met nummer 4

De huidmondjes kunnen?

1. zuurstof afgeven en koolstofdioxide opnemen
2. water opnemen
3. mineralen opnemen
4. glucose opnemen en afgeven

Als de druk in de sluitcellen van de huidmondjes toeneemt, gaan de huidmondjes?

1. open
2. dicht

BS 2 Stengels en wortels

Leerdoelen BS 2

Je kunt in een afbeelding vaatbundels, houtvaten, bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven

Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.

Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden

Functies stengels

1. stevigheid geven.

2. bladeren en  bloemen dragen.

3. stoffen transporteren.

4. reservestoffen opslaan.

Vatenstelsel

Transport in stengels vooral in vaatbundels.

2 type vaten:

Houtvaten: vervoeren water en mineralen van de wortels omhoog tot in de bladeren, bloemen en knoppen.

Bastvaten: vervoeren water en energierijke stoffen (suiker) van bladeren naar alle delen naar beneden.

                                                         

                                                  

               

                               

Houtvaten

Houtvaten: water en mineralen (=voedingszouten) gaan omHoog

Wist je dat houtvaten:

- aan de binnenkant van de stengel liggen

- en aan de bovenkant van een blad

Bastvaten

Bastvaten: water en opgeloste suikers gaan naar Beneden

Wist je dat bastvaten:

- aan de buitenkant van de stengel liggen

- en aan de onderkant van een blad

Houtvaten en bastvaten

Houtvaten:

• zijn dode houtcellen
• verdikte verticale celwand
• bestaan cellulose en houtstof - geven stevigheid
• vervoeren water en mineralen van de wortels naar de rest.

Bastvaten:

• verticale levende bastcellen
• dwarsopeningen in celwanden
• stoffen gaan 2 kanten uit
• vervoeren vooral water en suiker van bladeren naar de rest van de plant.

Stevigheid van de plant

Plant krijgt op 2 manieren zijn stevigheid:

1.  Door vocht in de vacuole.

2. In celwanden van houtcellen en vezels zit cellulose en houtstof.

Vezels

• Vezels zorgen voor stevigheid in zowel de plant als rondom de vaatbundels.

• Van vezels worden allerlei producten  gemaakt, bv garens en touw.

Kruidachtige planten vb. paardenbloem - hebben weinig hout in hun stengels-> krijgen stevigheid door vocht in de vacuole.

Houtachtige planten vb. bomen - krijgen stevigheid voornamelijk door houtstof in stengels.

Functie wortels: 

• Bevestiging in de grond.
• Water met voedingsstoffen (mineralen) opnemen.
• Opslag reservevoedsel.

Via de houtvaten gaat het water omhoog - waterdruk

Wortelharen: opperhuidcellen van de wortels vormen uitstulpingen.

Water en mineralen worden vooral opgenomen in de wortelharen. dit zijn uitstulpingen van de epidermis die voor een sterk vergroot oppervlak zorgen. 

de vaatbundel in de wortel, met de endodermis daar om heen, noem je de centrale cilinder

Wortels:

Opname en transport van water en mineralen.

Wortelharen: hiermee neemt een plant water met mineralen mee op uit de bodem. Dit gebeurt vooral via de celwanden van de wortelharen.

Opname en transport van water en mineralen.

Wortelharen

De functie van wortels is het opnemen van water en mineralen. Dit wordt gedaan door uitstulpingen van opperhuidcellen, dit noemen we wortelharen. 

1

Vervoeren

De celwanden van de wortelharen vervoeren het water en mineralen naar de houtvaten in het midden van de wortel. Dit wordt naar boven vervoerd Een deel van het water gaat ook naar de cellen van de wortel zelf. 

2

celdelingszone

woretels blijven groeien in de celdelingszone. Hier delen de cellen en gaat de wortel steeds verder de grond in. 

3.

route van water en mineralen

Op deze afbeelding zie je de weg die het water aflegt, door de wortel.  Kijk goed naar de verschillende cellen waar het water doormoet voordat het bij de bastvaten aankomt. 

Hoe komt het water omhoog? Tegen zwaartekracht in?

1) ''Zuiging van de bladeren'': 

De bladeren verdampen water waardoor het water omhoog wordt gezogen vanuit de houtvaten.

2) '' Worteldruk'': De wortels van een plant nemen de hele dag water op en persen het water de houtvaten in.

Aan het werk

Lezen  Thema 8 BS 2 Stengels en wortels 

en 

maken opdrachten 1 t/m 7

Klaar?
- > Samenvatten, eindexamensite.nl, biologiepagina.nl of bezig met een ander vak