Week 47 Ne 3B/K H3 Grammatica: over enkelvoud en meervoud van de persoonsvorm

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Wat is de persoonsvorm?

Wat is een persoonsvorm?

Doel van de les

Aan het eind van deze les weet je;

hoe je de persoonsvorm in de zin moet schrijven 

en 

of de persoonsvorm enkelvoud of meervoud is.

Persoonsvorm

Wat is een persoonsvorm?

Hoe vind ik een persoonsvorm?

De persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.
• Elke zin heeft altijd één persoonsvorm.
• Staat er maar één werkwoord in de zin? Dan is dat automatisch de persoonsvorm.
• Door de zin van tijd te veranderen kan je de persoonsvorm vinden. Het werkwoord dat is veranderd is de persoonsvorm. 
• Je kunt er ook een vraagzin van maken, dan staat de pv vooraan.

Persoonsvorm vinden!

• het is altijd een werkwoord;
• vraagproef;
• tijdproef;
• enkelvoud            meervoud
    meervoud           enkelvoud.
  

De persoonsvorm verandert.

Onderwerp

1. Wie /wat doet iets?

2. Wie/wat + wwg?

Onderwerp en persoonsvorm horen bij elkaar!

Onderwerp enkelvoud? --> persoonsvorm enkelvoud!

Onderwerp meervoud? --> persoonsvorm meervoud!

Het meisje loopt.                  De meisjes lopen.

 Bij een enkelvoudig onderwerp hoort een enkelvoudige persoonsvorm en bij een meervoudig onderwerp een meervoudige persoonsvorm. Dat heet congruentie.

 

Als het getal (= enkelvoud of meervoud) van onderwerp en persoonsvorm ongelijk is, heet dat incongruentie.

Incongruentie is een taalfout, die de volgende oorzaken kan hebben:

persoonsvorm enkelvoud of meervoud?

1. De politie staakt/staken.

2. De kudde koeien loopt/lopen.

3. De groep scholieren    fietst/fietsen

4. De docenten kijkt na/kijken na.

5. Het team vergadert/vergaderen.

6. De brandweermannen blust/blussen

7. De brandweer blust/blussen

Persoonsvorm: Enkelvoud en meervoud

- Onderwerpen kunnen meer woorden hebben.

- Als het onderwerp meervoud is, is de persoonsvorm dat ook.

- Als het onderwerp enkelvoud is, is de persoonsvorm dat ook.

Persoonsvorm: enkelvoud of meervoud ?

De persoonsvorm en het onderwerp horen bij elkaar.

Als het onderwerp enkelvoud is,

dan is de persoonsvorm ook enkelvoud.

Is het onderwerp meervoud,

dan is de persoonsvorm ook meervoud.

persoonsvorm

onder-

werp

Als het onderwerp in het enkelvoud staat, staat de persoonsvorm dat ook.

Juist

Onjuist

CONGRUENTIE

Onderwerp en persoonsvorm moeten gelijk zijn in getal.

Dus als het onderwerp enkelvoudig is, moet de persoonsvorm ook enkelvoudig zijn. En als het onderwerp meervoudig is, moet de persoonsvorm ook meervoudig zijn. 

Gelijkheid in getal noemen we congruentie.

CONGRUENTIEFOUTEN

We noemen dit ook wel INCONGRUENTIE.

Incongruentie betekent niet gelijk of niet passend.

Dat wil zeggen dat het getal (ev/mv) van het onderwerp en de persoonsvorm niet gelijk zijn.

Dit komt vaak voor bij onderwerpen die voor ons gevoel meervoud zijn, maar taalkundig enkelvoud.

Wat is het onderwerp in de zin:
De kudde koeien staat/staan in de wei.

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de kudde koeien

1. de
2. kudde
3. koeien

Wat is goed / congruent?

1. De kudde koeien staan in de wei
2. De kudde koeien staat in de wei

Wat is het onderwerp in de zin:
Een groep wielrenners viel/vielen vlak voor de finish.

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een groep wielrenners

1. een
2. groep
3. wielrenners

Wat is goed / congruent?

1. Een groep wielrenners viel vlak voor de finish
2. Een groep wielrenners vielen vlak voor de finish

Wat is het onderwerp in de zin:
Voor het voetbalveld staat/staan een grote groep met hooligans.

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een grote groep hooligans

1. een
2. grote
3. groep
4. hooligans

Wat is goed / congruent?

1. Voor het voetbalveld staat een grote groep met hooligans.
2. Voor het voetbalveld staan een grote groep met hooligans.

Wat is goed / congruent?

1. Er stonden nog drie pakken rijst in de voorraadkamer
2. Er stond nog drie pakken rijst in de voorraadkamer

Wat is goed / congruent?

1. Twintigduizend mensen bezocht het festival
2. Twintigduizend mensen bezochten het festival

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een partij sportschoenen

1. een
2. partij
3. sportschoenen

Wat is goed / congruent?

1. Een partij sportschoenen spoelde aan op het strand
2. Een partij sportschoenen spoelden aan op het strand

Wat is goed / congruent?

1. Op Museumdag is de meeste musea gratis toegankelijk.
2. Op Museumdag zijn de meeste musea gratis toegankelijk.

Goed of fout?
De jeugd in de grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben een probleem.

1. Goed
2. Fout

De kudde schapen stak de weg over.

1. Goed
2. Fout

Ik snap wat een congruentie is en kan de juiste persoonsvormen kiezen

1. eens
2. oneens

Wat heb je geleerd

Je weet of de persoonsvorm in het enkelvoud of meervoud geschreven moet worden.

Je herkent bij lastige onderwerpen of het enkelvoud of meervoud is 

Rondvraag

Vragen??