13.3 Soorten veranderen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Soorten veranderen

Deze les

Uitleg 13.3 blz 187-190

Opdrachen maken

Leven op aarde

Aarde is 4,5 miljard jaar oud

Geen leven op aarde

Eerste organismen waren cyanobacteriën (blauwalgen)

Cyanobacteriën

Zuurstof produceren

Na cyanobacteriën > algen en dieren in het water

Ozonlaag

2 miljard jaar geleden steeg de hoeveelheid zuurstof in de lucht

Zuurstof + uv-straling > ozonlaag

Ozonlaag houdt schadelijke uv-straling tegen

Leven op het land was mogelijk

Eerste landbewoners

400 miljoen jaar geleden

Eerste dieren

Ongewervelde dieren: kwallen, zeesterren

Duizendpoten en insecten

Dieren met een wervelkolom: vissen en later amfibieën

Verwantschappen

De relatie tussen soorten

Verwantschapsschema

Gemeenschappelijke voorouder

Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, staan dicht bij elkaar in het schema

Gewervelde dieren

Dieren met een wervelkolom

Ze hebben een inwendig skelet

Ongewervelde dieren

Dieren zonder wervelkolom

5 groepen gewervelde dieren

1. Vissen: ademen met kieuwen
2. Amfibieën: deels water, deels land
3. Reptielen: nagels, leggen eieren met leerachtige schaal
4. Vogels: warmbloedig, veren, eieren met kalkschaal
5. Zoogdieren: warmbloedig, vacht, jongen zuigen melk bij moeder

Soorten

Groepen kan je onderverdelen in soorten

Een soort dat nu leeft is ontstaan uit een vroegere soort

Evolutie

Het ontstaan van nieuwe soorten

Evolutie theorie

De evolutie theorie gaat uit van 

• Mutaties: verandering in genotype
  
• Natuurlijke of kunstmatige selectie
  
• Ontstaan nieuwe soorten door aanpassingen aan het milieu.
  

Darwin

Darwin heeft de evolutietheorie bedacht. 

Evolutie betekend ontwikkelen van leven op aarde doormiddel van mutaties en overlevingskansen.

Variatie in eigenschappen

Verschillen binnen één soort

lengte, huidskleur, oogkleur, bloedgroep etc.

Erfelijk

Deel van de eigenschappen is erfelijk

Ligt vast op je DNA

Veranderingen in DNA zijn mutaties

Natuurlijke selectie

 Variatie = er zijn verschillen door mutaties binnen een soort.

Survival of the fittest = Dieren die in omstandigheden overleven, kunnen zich voortplanten. Een soort past zich steeds beter aan in zijn omgeving. 

Isolatie = organismen blijven in hun eigen gebied en komen niet in aanraking met anderen

Voorbeeld van natuurlijke selectie

(survival of the fittest)

van evolutie

Aan de slag

Lezen bladzijde 187-190

Opdracht 19-24