LE 16 les 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

LE 16 les 1

Werken in een team
Pathologie

Inleiding in ziekte van de bloedvaten en het hart en de onderzoeken

Vaatlijden

Planning

Lesdoelen

Theorie
Opdracht
Evaluatie
Huiswerk

Leerdoelen

Aan het einde van de les is de anatomie van het hart en de bloedvaten bekend
Je weet hoe hypo en hyper tensie ontstaan en wat de gevolgen zijn
Aan het einde van de les ken je de risicofactoren voor hart en vaatziekte
Aan het einde van de les weet je wat vaatlijden betekend

Arteriosclerose en atherosclerose

Risicofactoren:
Hypertensie
een hoog cholesterolgehalte, 

roken, 

overgewicht en diabetes

Wat is arteriosclerose?

Atherosclerose (aderverkalking) is de belangrijkste en meest voorkomende vorm van arteriosclerose. Arteriosclerose is een voortschrijdende ziekte waarbij je slagaderwanden verharden. Normaal gesproken zijn de slagaders in ons lichaam elastisch

De begrippen arteriosclerose en atherosclerose worden regelmatig door elkaar gebruikt, maar ze zijn niet identiek. Atherosclerose is een vorm van arteriosclerose waarbij vetachtige stoffen zich hechten aan de binnenwand van de slagaders. Dit maakt de slagaders nauwer en vermindert hun elasticiteit, zodat er minder bloed naar de weefsels kan stromen. Een hoog vetgehalte van het bloed en scheurtjes in de binnenwand van de slagader, bijvoorbeeld door een te hoge bloeddruk, vergroten de kans op vetafzetting in hoge mate. Dit proces speelt zich alleen af in de slagaders

Wat weet je van cholesterol in het kader van hart en vaatziektes?

Bij cholesterol denk je misschien aan een slecht stofje. Maar ons lichaam heeft ook cholesterol nodig. Het lichaam gebruikt dit stofje als bouwsteen voor cellen en hormonen.

Cholesterol is een vetachtige stof die in ons lichaam voorkomt in kleine bolletjes. Een klein deel van het cholesterol krijg je binnen via het eten. Het grootste deel komt van de lever. Die maakt ook cholesterol aan. Meestal is dit precies genoeg voor wat je lichaam nodig heeft.

Bij het meten van je cholesterol worden er meerdere stofjes gemeten: LDL-cholesterol, HDL-cholesterol en bepaalde vetdeeltjes (triglyceriden)

Cholesterol

Bij een hoog LDL-cholesterol heb je meer kans hebt op vernauwingen in je slagaders. De LDL-deeltjes hopen zich op in de bloedvaten.
Het HDL-cholesterol helpt bij het opruimen van het cholesterol in het bloed.
Hoge waarden van triglyceriden dragen bij aan het ontstaan van slagaderverkalking. 

Wat is dus het goede cholesterol?

1. LDL
2. HDL
3. Triglyceriden

Voorkomen

verzadigd vet tot minimum beperken
Stop met roken en alcohol drinken
Afvallen, bewegen en stressreductie
medicijnen ( statines) 

Bloeddruk

Is de druk van het bloed in de slagaders
Bovendruk ( systole)
Onderdruk ( diastole) 

Systole gemiddeld 140-115 mmHg
Diastole 90-60 mmHg

Met toenemen van de leeftijd stijgt ook de bloeddruk

Tijdens aanspanning van de hartkamers wordt het bloed in de slagaders gepompt: de systole. Door de vulling met bloed rekt de elastische wand van de slagader nu uit. De hoogste druk die in de slagaders ontstaat tijdens de uitdrijvingsfase van de hartkamers noemen we de systolische druk.  Als de kamers zich ontspannen en vollopen met bloed uit de boezems, de diastole, wordt het bloed via de slagaders geleidelijk afgevoerd naar de perifere vaten. De laagste druk die tijdens de ontspanningsfase van de hartkamers in de slagaders ontstaat, heet de diastolische druk.

Bloeddruk bepalende factoren

Het hartminuutvolume (cardiac output) en de pompkracht van het hart;

Het bloedvolume in de slagaders;

De wijdte en/of elasticiteit van de slagaders;

de perifere weerstand.

Regulatie van bloeddruk gebeurd via het ( onwillekeurig) zenuwstelsel en via hormonen

Hypertensie

Boven de 140/90 mmHg
Primaire en secundaire hypertensie

Bij primaire hypertensie is de oorzaa kniet bekend 90%

Secundaire hypertensie wel een aanwijsbare oorzaak 10%

Behandeling

Leefstijl en medicatie
diuretica
betablokkers

angiotensine II antagonisten
perifere vaat verwijders
ACE remmers

Hypotensie

minder dan 90/60 mmHg

ernstig bloedverlies
brandwonden, uitdroging, hyperglycemie
afname hartminuutvolume of afname pompkracht van het hart
allergische reacties, sepsis geneesmiddelen, warme benauwde omgeving, schrik

Ondezoeken

CT-scan
Isotopenonderzoek

ECG
Echocadiografie
Eventrecorder
Inspanningsonderzoek
Hartkatheterisatie
Angiografie

Vaatlijden

Bij vaatlijden in de benen, ook wel perifeer vaatlijden of etalagebenen genoemd, treedt een vernauwing op in de slagaders die naar uw beenspieren gaan.

Etalage benen ofwel claudicatio intermittens

Pijn in de benen met lopen na rust pijn weg

Perifeer arteriëel vaatlijden, ook wel claudicatio intermittens en in de volksmond etalagebenen genoemd, treedt op wanneer de slagaders in uw benen voeren te weinig zuurstof aan voor de spieren die u gebruikt bij het lopen. Dit komt omdat deze slagaderen vernauwd zijn. Een vernauwing ontstaat door slagaderverkalking. Uiteindelijk kan er een flinke vernauwing ontstaan; een zogenaamde stenose. Op de plaats van de stenose kan er minder bloed passeren. Door de beschadiging en de trage stroomsnelheid van het bloed kunnen zich bij zo'n vernauwing gemakkelijk stolsels vormen. Zo'n stolsel kan een vat uiteindelijk geheel afsluiten, dit heet een occlusie. Bij inspanning van de beenspieren (lopen, rennen, traplopen) neemt de vraag naar zuurstofrijk bloed toe. Heeft u vernauwingen in de slagaders? Dan komt er te weinig bloed met zuurstof bij de spieren. Er ontstaat een zuurstoftekort in de spieren. Het zuurstoftekort veroorzaakt pijn in uw been.

Varices/ spataderen

zichtbaar, klachten als moe, zwaar jeuk krampen, huidafwijkingen. 

Doordat de kleppen niet goed meer functioneren

Gevolg van spataderen kan een ulcus cruris zijn ( OPEN BEEN) 

Opdracht

Oefenen met anatomie van het hart
Papieren opdracht

https://www.anatomie-online.nl/bloedsomloop.html

Evaluatie

Wat heb jij geleerd vandaag?