H3.2 De industriële revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Op stoom

Thema 9 Blok 3 Grondstoffen

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...ken je de begrippen industriële revolutie, urbanisatie en kinderarbeid. (R)

...weet je hoe arbeiders in de negentiende eeuw leefden. (T1)

...kan je directe en indirecte bronnen herkennen. (T1)

Voor  de industriële revolutie

Alle producten werden met de hand gemaakt. Hiervoor had je wind, water of zonkracht nodig.

De industriële revolutie

In de negentiende eeuw (1800-1900) bedacht Thomas Newcomen een nieuw apparaat: de stoommachine. Dit was het begin van de industriële revolutie. 

Deze machines konden producten sneller en goedkoper maken dan de ambachtslieden met de hand. 

industriële revolutie

Verandering in de manier van produceren, waarbij machines in fabrieken het werk overnamen van thuiswerkers.

1. Waarom werden stoommachines vuurmachines genoemd?
2. Leg in een paar stappen de werking van de stoommachine uit. 
3. Wie bedacht de techniek?
4. Waarom betekenden de stoommachines een revolutie in fabrieken?
   
6. De stoommachine was een concurrent voor de Nederlandse molen. Leg uit welke van de tweede beste kandidaat was om de fabrieken van stroom te voorzien.

Leg uit hoe een stoommachine werkt.

Wie heeft de stoommachine bedacht?

1. Isaac Newton
2. Thomas Edison
3. James Watt
4. Thomas Newcomen

Waarom betekende de stoommachine een revolutie voor fabrieken?

Gevolgen industriële revolutie

Er was geen werk meer (in de ambachten) dus gingen veel mensen in de fabrieken werken. 

De fabriekseigenaar bouwde zijn fabriek het liefst bij een rivier, kanaal of spoorlijn. Daardoor kon hij de producten snel vervoeren. 

Gevolgen industriële revolutie

Die arbeiders hadden plek nodig om te wonen, met urbanisatie tot gevolg. Hierdoor ontstonden veel nieuwe steden.

Vraag aan leerlingen wat het nadeel van deze urbanisatie was.

Werken in de fabriek

Werken in zo'n fabriek was ongezond:

• stoffig
• donker
• benauwd
• onveilig

Ook waren de lonen laag. 

Een fabriek van binnen in de 19e eeuw

Een fabriek van binnen nu

Werken, werken, werken

Als je niet werkte, verdiende je ook niets. 

Met het salaris van vader alleen redde het gezin het niet. Daarom moesten ook vrouwen en kinderen werken. Als kinderen werken, noemen we dat kinderarbeid. 

kinderarbied

Situatie waarin kinderen betaald werk doen.

Zwak en ziek

De straten van de arbeidersbuurten waren modderig en vies. De lucht zat vol roet. De huizen waren vochtig en er woonden vaak meerdere gezinnen. 

Ook was er geen riolering, waardoor de poep en plas via de straat in rivieren terecht kwam. 

Een grote verandering

Dokters ontdekten dat bacteriën je lichaam ziek maakten. 

Arme mensen werden vaak ziek, omdat het in arme buurten vaak vies was. Soms braken er besmettelijke ziekten uit (cholera of tbc).

Het stadsbestuur moest ingrijpen! 

Poepophalers in Amsterdam (1936)

Een grote verandering

Omdat rijke burgers bang waren dat zij ook besmet werden met ziekten, wilden zij ingrijpen. 

• Gingen huisvuil ophalen.
• Riolering en waterleidingen werden aangelegd. 
• Woningen werden verbeterd.
• Inentingen tegen besmettelijke ziekten. 

Huiswerk

Wij leren: Th. 9 Blok 3 

Wij maken: Th. 9 opdr. 13 t/m 18

LET OP: SO Thema 9 Blok 3 op donderdag 26 mei!

Huiswerk

Maak de vragen van paragraaf 3.2 via Feniks Online. Schrijf de goede antwoorden in je werkboek. 

Leer de begrippen van deze les. 

Begrippen uit deze les

• Industriële revolutie
• Urbanisatie
• Kinderarbeid

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.