Les 12 economie

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

Les 12 

Economie 

vmbo-tl

Planning

Startopdracht 

lesdoelen 

uitleg

lesdoelen controleren

Startopdracht

Pak je spullen (boek, schrift, pen en rekenmachine)

Doe je telefoon in je tas en je tas van tafel. 

Maak de puzzel 

Antwoorden 

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je wat je nog lastig vindt.

Aan het einde van de les weet je welke oefeningen jij kan maken om je goed voor te bereiden op de toets.

Regels tijdens deze les

Je maakt aantekening/je schrijft mee

Als je een vraag hebt steek je jouw hand op

Je telefoon is in jouw tas en de tas is van tafel

We laten elkaar uitpraten 

Je let op en kan controle vragen van de docent beantwoorden

Er zijn geen domme vragen 

Hoofdstuk 1

Primaire en secundaire behoeften 

Opdracht 3 en 4 blz 11

Schaars = Er zijn middelen opgeofferd om het product te maken

Opdracht 5 t/m 8 blz 11

Hoofdstuk 1

Opdracht 14 t/m 16 blz. 13

Opdracht 8 en 9 blz. 28

Marketingmix = P's - hoe worden deze ingezet? 

Productbeleid 

Prijsbeleid

plaatsbeleid 

promotiebeleid

persoonsbeleid

presentatiebeleid 

Hoofdstuk 1

Opdracht 18 t/m 22 blz. 14

Opdracht 10 en 11 blz. 29

Welvaart geeft aan hoeveel behoeften iemand kan bevredigen.

• Hoe meer behoeften je kunt bevredigen hoe hoger je welvaart 
• Normaal gesproken dus hoe meer geld en tijd (middelen)  hoe hoger de welvaart.

Inkomensvormen

Je had al drie vormen van inkomen geleerd:

• Inkomen uit arbeid (loon, salaris);
• Inkomen uit bezit (rente, huur, pacht);
• Overdrachtsinkomen (uitkering, zakgeld, kinderbijslag).

Inkomen uit arbeid en bezit lever je een tegenprestatie voor. Voor een inkomensoverdracht lever je geen tegenprestatie.

Alle inkomens van iedereen bij elkaar opgeteld noem je het nationaal inkomen.

De personele inkomensverdeling

Hoeveel % van het inkomen, verdient 60% van de bevolking?

Personele inkomensverdeling

De verdeling van het totale inkomen over de inwoners. Niet iedereen verdient evenveel geld.

Opdracht 25, 27 en 28 blz. 17

Opdracht 9, 10 en 11 blz. 37

Hoofdstuk 1

Reële verandering in % = nominale verandering in % - inflatie in % 

Opdracht 32, 33, 34 en 35 blz. 19

Koopkracht 

• Hoogte van het inkomen
• Hoogte van de prijzen

Nominaal inkomen = inkomen in euro's 

Reëel inkomen = er wordt rekening gehouden met inflatie 

Waarom indexcijfers?

• je ziet sneller hoe groot de verschillen tussen periodes zijn
• je kunt makkelijker vergelijken
• je hebt duidelijk waarmee je vergelijkt

Indexcijfer berekenen

• Het jaar waar je vanuit gaat is het BASISJAAR (100)
• indexcijfer = (gevraagde getal : getal in basisjaar)x 100

VOORBEELD:

De prijs van een t-shirt was in 2010 € 12,50 (basisjaar) en in 2015 € 14,75. Bereken het indexcijfer van 2015.

>> € 14,75 : € 12,50 x 100 = 118 (indexcijfer)

vergelijken met een basisperiode:

hier stel je de basisperiode op 100 en vergelijkt 

de andere periodes met dit getal. 

Groter dan 100 = stijging;

lager dan 100 = een daling

CPI (1)

CPI (samengesteld ongewogen) 

CPI (samengesteld gewogen)

Voorbeeld 

2013 → 2014
Nominaal inkomen + 2,4%
CPI + 2,1%
Reëel inkomen = 2,4% - 2,1% = 0,3%

Opdracht 43, 44, 45 en 46 blz. 25

Opdracht 10, 12 en 13 blz. 32

Rekenen hoofdstuk 1 blz. 32 + 33

% verandering = (nieuw - oud) / oud x 100 opdracht 1 en 2 

Inkomen per hoofd van de bevolking = bbp/aantal inwoners opdracht 3,4 en 5

Koopkracht (reële loon verandering) = % loonstijging - % inflatie 

Opdracht 6, 7, 8 en 9

Indexcijfer = nieuw getal / getal in basisjaar x 100 opdracht 10

% verandering = indexcijfer - 100 opdracht 12 en 13

Hoofdstuk 2

Samengestelde rente = rentepercentage x (spaarbedrag + bijgeschreven rente)

Opdracht 15, 16, 17 en 18 blz. 47 t/m 48

Enkelvoudige rente = rente over een bedrag, ontvangen rente wordt hier niet bijgevoegd. 

Samengestelde rente = Rente wordt na elk jaar bijschreven bij het spaartegoed 

Hoofdstuk 2

Opdracht 19 en 20 blz. 49

Beleggen = iets kopen omdat je verwacht dat het in waarde stijgt. 

dividend = winstuitkering aan aandeelhouders.

Rente = vaak afhankelijk van het risico   

Hoofdstuk 2

Opdracht 22, 25, 26 blz. 50 t/m 52

opdracht 13, 21, 24 blz. 61 t/m 63

lenen = gebruik maken van het geld van iemand anders

Kredietkosten = meer terugbetalen dan geleend. Rente en andere kosten

Koop op afbetaling

Huurkoop

Lease 

Hoofdstuk 2

Opdracht 38, 39, 40

opdracht 13, 21, 24 blz. 61 t/m 63

begroting = overzicht inkomsten en uitgaven

budgetteren = inkomsten en uitgaven op elkaar afstemmen

Reserveren = geld sparen voor een grote uitgaven in de toekomst 

Rekenen blz. 64 en 65

enkelvoudige rente = bedrag x rente % opdracht 4 en 5

samengestelde rente = rentepercentage x (spaarbedrag + bijgeschreven rente) opdracht 4 t/m 8

Rentepercentage = rente/spaartegoed x 100

Kredietkosten = (maandbedrag x aantal maanden) - lening opdracht 12 , 13 en 14

Reserveren = benodigde bedrag: aantal maanden opdracht 18 en 19

Hoofdstuk 3

Opdracht 2, 3 en 4 blz. 74

Productiefactoren = alles wat je nodig hebt om iets te produceren

KANO

Kapitaal - rente

Arbeid - loon

Natuur - pacht

ondernemerschap - winst

Hoofdstuk 3

Opdracht 5, 6 en  7 blz. 75

Kostprijs per product = variabele kosten pp + vaste kosten pp

Variabele kosten = inkoopprijs

Vaste kosten = huur, verzekering, abonnementen 

Hoofdstuk 3

Opdracht 14, 15 en 16 blz. 79 

Omzet = afzet x verkoopprijs

Brutowinst = omzet - (inkoopprijs x afzet) 

Nettoresultaat of netto winst = Brutowinst - alle bedrijfskosten of omzet - alle kosten

Altijd zonder BTW