Week 2, instructie en opdracht

• Q&A
• MBO
• Studiejaar 1

Planning van het blok

• week 2: zenuwstelsel a&f & geheugenverlies
• week 3: zenuwstelsel a&f nabespreken+ start longen a&f
• week 4: longen a&f nabespreken, pathologie bespreken
• week 5: hormonen: basis & vrouwelijke cyclus
• week 6: urine stelsel: blaasontsteking
• week 7: hart en vaatstelsel: CVA, TIA, ritme stoornissen, hypertensie, oedeem
• week 8: hh botten en spieren: gewrichten
• week 9: hh huid, hh spijsvertering: obstipatie, diarree

Hersenen

Zenuwstelsel

1. centraal zenuwstelsel: hersenen + ruggenmerg
2. perifeer zenuwstelsel: al het zenuw weefsel daarbuiten

Om de hersenen en het ruggenmerg liggen vliezen van buiten naar binnen:

1. dura mater: harde hersenvlies: periostale vlies, meningeale vlies. Bloeding hiertussen heet een epidurale bloeding, 
2. arachnoïdea: spinnenwebvlies. Bloeding tussen deze en menigeale vlies is een subdurale bloeding
3. pia mater: zachte hersenvlies. Bloeding tussen dit vlies en het arachnoïdea heet een subarachnoïdale bloeding

1. autonome zenuwstelsel: regelt alles waarvan je je niet bewust bent. Sympatisch(actie in stresssituaties) en parasympatisch(reactie, houdt je lichaam in rust/balans)
   
2. animale zenuwstelsel: regelt alles waarvan je je wel bewust bent 

Functies van het zenuwstelsel

• informatie opnemen
• verwerking binnengekomen informatie
• coördinatie van bewegingen 

Hersenen:

• hormonen en neurotransmitters hebben hier invloed op. bijv serotonine(blij), cortisol (stress), oxytocine (borstvoeding), dopamine (plezier)

Centrale zenuwstelsel

• grote hersenen(cerebrum): aansturen bewuste bewegingen, voelen van pijn
• kleine hersenen(cerebellum): coördineren van het lichaam
• tussenhersenen(diencephalon): ligt tussen de grote hersenen en de hersenstam
• hersenstam(truncus cerebri): tussen hersenen en ruggemerg
• ruggemerg (chorda spinae)

Hersenweefsel

• primaire hersengebieden: directe aansturing van een lichaamsfunctie
• secundaire hersengebieden: meer ondersteunende functie

• sensorische gebieden: zintuiglijke gebieden, verwerking van signalen die via je zintuigen
• motorische gebieden: prikkels naar spieren sturen die voor bewegingen gaan zorgen

Zenuwen (nervus)

• Een zenuw is een verzameling van een heleboel zenuwcellen
• er komen zenuwen uit je ruggenmerg en er zitten zenuwen in de hersenen.
• In de hersenen zijn er 24, 12 aan elke kant, nervus cranialis
• 4 uit de grote hersenen en 10 uit de hersenstam
• Een heel belangrijke zenuw is de nervus vagus: parasympatisch, autonoom
• Uit het ruggenmerg ontspringen er 31 naar beide kanten, nervi spinales
• via deze zenuwen lopen reflexen
• sommifge reflexen lopen tot de hersenstam

Kleine hersenen

binnenkant witte stof

buitenkant grijze stof met inkepingen: cortex

functie: coördineren van bewegingen, daardoor lopen bewegingen soepel

Tussenhersenen

• thalamus: brengt signalen van zenuwen naar de grote hersenen over bijv temepratuur, pijn, geluid, druk
• hypothalamus: functies hebben te maken met  bijv dorst en honger, slaap, temeperatuur van het lichaam, aanmaak van hormonen

Leren en geheugen

• korte termijn geheugen en lange termijn geheugen  
• motorisch geheugen: bewegingen
• instrumenteel geheugen: leren door straffen of belonen
• werkgeheugen: opslag informatie voor het uitvoeren van een taak
• episodisch geheugen: specifieke herinneringen

Slapen

Functies: verwerken informatie, weggooien nutteloze informatie, herstellen lichaam (herinneringen opslaan)

• sluimerfase
• lichte slaap
• diepe slaap
• droomslaap/REM slaap

Ruggemerg

• bij elke wervel hoort uittredende een zenuw , nervi spinales
• komen naar buiten bij de tussenwervelgaten, foramina intervertebralis
• motorische zenuwen gaan naar myotomen, spiergroepen
• sensorische zenuwen gaan naar dermatomen, delen van de huid

Ruggemerg

opgebouwd uit

• grijze stof: binnenkant, celkernen van de zenuwcellen, vlindervorm
• witte stof: buitenkant, uitlopers van zenuwcellen: axonen. Vettig laagje er omheen, myeline, hierdoor geleid de cel beter

Zenuwcellen

opgebouwd uit

• cellichaam
• axon: lange uitloper
• knopen van Ranvier: plekken waar geen myeline 
• dendrieten: kortere uitlopers 

motorisch: brengen signalen van czs naar je lichaam

sensorisch: bengen signalen van je lichaam naar czs

interneuronen: liggen tussen 2 zenuwen in, korte dendrieten en axonen, meestal in czs

Prikkelgeleiding

• elke cel heeft een elektrische lading
•  een gepolariseerde cel heeft een negatieve lading tov buiten de cel
• een gedepolariseerde cel heeft een positieve lading tov buiten de cel
• als de binnenkant van een zenuwcel positief geladen wordt heet dit een actie potentiaal
• wanneer 1 cel depolariseert kan dit ok in andere cellen gebeuren: domino effect
• wanneer het actie potentiaal is dorgegeven polariseert te cel weer

• zenuwen geven prikkels aan elkaar door om van a naar b te komen
•  zenuwen zitten niet aan elkaar vast, tussen zenuwuiteinden is een stukje ruimte: synaps
• synaps is opgebouwd uit celmembraan aan het einde van de axon, synapsspleet en het celmembraan van de volgende zenuw

Geheugenverlies: amnesie

• tijdelijk: meestal plotseling, bijvoorbeeld bij een hersenschudding
• blijvend : kan zowel plotseling als langzaam of sneller toenemend zijn, bijvoorbeeld NAH (acuut) of een ziekte als Alzheimer (progressief)
• ontstaan beiden door schade aan hersengebieden die betrokken zijn bij geheugenfunctie

www.hersenletsel-uitleg.nl

www.alzheimer-nederland.nl

Opdracht 1

Maak voor volgende week de opdracht over het zenuwstelsel en vergelijk de uitkomsten in je groepje.

Volgende week heb je deze af en heb je het vergeleken voordat de les begint

De onduidelijkheden of vragen die daar uitkomen bespreken we klassikaal. 

Opdracht 2

Maak een mindmap van de 1e 3 casus met daarin de onderwerpen waar je meer over wil weten wat te maken heeft met AFP en maak er per onderwerp een aantal vragen bij. 

Kijk wat de overeenkomst(en) is(zijn) tussen de 3 casus

Deze kun je volgende week laten zien en vanuit daar gaan we klassikaal aan de slag

Neem je boek mee!