Cursus 4 Taal Stijlfiguren 3HAVO

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Cursus 4 Taal

stijlfiguren

Wat gaan we doen?

• terugblik + oefenen stijlfiguren klas 2
• Uitleg en herhaling eufemisme, understatement, ironie en sarcasme.

doel

• Ik ken alle vormen van beeldspraak en alle stijlfiguren die we in klas 1 t/m 3 hebben geleerd en kan dit toepassen in een zin.
  
• 
  

herhaling Stijlfiguren

Klas 2: Beeldspraak (vergelijking, metafoor en personificatie)

Stijlfiguren: herhaling, tegenstelling, opsomming, hyperbool

Paragraaf 2: understatement, eufemisme, ironie en sarcasme

Paragraaf 5: Metonymie en synesthesie

Beeldspraak

Bij beeldspraak is er een overeenkomst tussen object en beeld.

Vergelijking: een kwal van een vent

Metafoor: Dat is zo klaar als een klontje

Personificatie: De zon streelde onze wangen

metafoor

• een vergelijking tussen twee zaken die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hebben:

                      Mijn vader is een boom van een kerel.

Beeldspraak:

"Hij is een sluwe vos."

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Beeldspraak

Welke vorm van beeldspraak?

1. Metafoor
2. Personificatie
3. Vergelijking

Welke vorm van beeldspraak?

1. Metafoor
2. Personificatie
3. Vergelijking

Beeldspraak:

"Wat een nachtegaal is die zangeres!"

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Synesthesie

Herhaling klas 2

herhaling

• Drommels, drommels en nog eens drommels.
• Geld, ja, geld is het enige waar hij voor leeft.
• Ik ga nooit, nooit meer in een achtbaan.

opsomming: drieslag

Een opsomming van drie woorden, zinnen of zinsdelen.

Bloed, zweet en tranen.

Veni, vidi, vici.

Heerlijk, helder, Heineken.

opsomming: climax

Een steeds sterker wordende reeks.

Goed, beter, best.

Hij voelde zich goed, nee geweldig, hij voelde zich fantastisch.

tegenstelling

• Wij steunen elkaar door dik en dun.
• De grootste ondernemer van de stad moest op de kleintjes letten.
• Een grote mond, maar een klein hartje hebben.

opsomming: omgekeerde climax

een steeds zwakker wordende reeks

Hij dacht een auto te hebben gewonnen, maar het bleek zelfs nog geen fiets. Nee, hij won een bal.

hyperbool

• overdrijving :  We hebben ons kapot gelachen.

In welke zin zit een hyperbool?

1. Op dit moment is er veel krapte op de arbeidsmarkt.
2. Met mijn goedlopende bedrijf heb ik wel een paar centjes verdiend.
3. Na dat feestje dronk ik eerst een hele sloot water tegen de kater.
4. Ik heb lak aan jouw mening.

'Je hebt de toets heel goed gemaakt, wel een beetje onder je niveau, en met een paar fouten, maar toch best oké, in ieder geval een krappe voldoende.'

1. Climax
2. Omgekeerde climax

In welke zin staat een climax?

1. fout, fout, fout
2. Eerst wandelde hij, toen ging hij over in een draf en uiteindelijk begon hij te sprinten.
3. Spreken is zilver, zwijgen is goud.
4. rust, reinheid, regelmaat

Wat is een voorbeeld van een drieslag?

1. fout, fout, fout
2. Eerst wandelde hij, toen ging hij over in een draf en uiteindelijk begon hij te sprinten.
3. Spreken is zilver, zwijgen is goud.
4. rust, reinheid, regelmaat

Cursus 4 Paragraaf 2

understatement

• afzwakking, je zegt dat iets minder groot, mooi, belangrijk, .. is dan dat het in werkelijkheid is
• vaak: ironisch effect, je moet de situatie kennen om de understatement te begrijpen                                                                                                                                                                                              Messi kan wel een aardig balletje trappen.

eufemisme

• verzacht de werkelijkheid
• bij nare situaties
• Je zegt iets op zo'n manier dat het minder erg of hard overkomt:   Hij gaat creatief om met de waarheid.

Ironie en sarcasme

Ironie: Milde spot waarbij het tegenoverstelde gezegd wordt van wat eigenlijk wordt bedoeld.

Sarcasme: bijtende spot, scherper van toon als ironie, bedoeld om iemand te kwetsen.

Gisteren hebben we opa naar zijn laatste rustplaats gebracht.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tegenstelling

Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. opsomming

Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tegenstelling

De dierenarts kreeg het kleine dier met de grootste moeite in slaap.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tegenstelling

Wat ben jij een miezerig, vervelend, irritant, misselijk ventje.

1. tegenstelling
2. eufemisme
3. understatement
4. opsomming

Is dit ironie, sarcasme of cynisme?

1. ironie
2. sarcasme

Welke zinnen bevatten ironie?

1. Jippie! Vandaag gaat de les over ironie.
2. Denk je echt dat je met dat cijfer overgaat?
3. Nou, het is me wat moois.
4. Vandaag gaat de les over tekstsoorten

Cursus 4 Paragraaf 5

metoniem

Stijlfiguur waarbij in plaats van het bedoelde, iets anders wordt genoemd:

-Nederland won met 2-0.  (i.p.v. het Nederlandse elftal)

-Doe mij nog maar een bakkie.  (i.p.v. kopje koffie)

-Mijn oma heeft een Van Gogh in huis hangen. (i.p.v. een schilderij van Vincent van Gogh)

Synesthesie

Een synesthesie is een combinatie van indrukken van verschillende zintuigen. Synesthesie kan worden gezien als een bijzondere vorm van de metafoor.

Metafoor of metoniem?
Met carnaval heeft hij te diep in het glaasje gekeken.

1. metafoor
2. metoniem

metafoor of metoniem?
Iemand een veilige haven bieden

1. metafoor
2. metoniem

Met zo'n diploma gaan alle deuren voor je open.

1. Metafoor
2. Metoniem

Vergelijking (met als)

Personificatie

Synesthesie

Metafoor

Die zoon van jou wordt een boom van een vent.

Vergelijking (met als)

Personificatie

Synesthesie

Metafoor

Die beer was te groot om van de glijbaan te gaan.

Vergelijking (met als)

Personificatie

Synesthesie

Metafoor

Metonymia

Als het vriest, bind ik mijn ijzers onder.