9.4 Ziek [les 1] [HAVO]

9.4 Ziek
- Telefoon in telefoontas
- Pak je laptop
- Ga in deze LessonUp

- Bedenk alvast een antwoord op de volgende vraag:
Wat is ziek zijn eigenlijk?
1 / 20
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

This lesson contains 20 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

9.4 Ziek
- Telefoon in telefoontas
- Pak je laptop
- Ga in deze LessonUp

- Bedenk alvast een antwoord op de volgende vraag:
Wat is ziek zijn eigenlijk?

Slide 1 - Slide

Leerdoel 1
Hoe word je ziek?
  • Definitie ziek zijn
  • De verschillende veroorzakers
  • Incubatietijd, symptomen, diagnose, prognose
  • Verkoudheid en griep

Bron: 9.4 'hoe word je ziek'

Slide 2 - Slide

Wat is 'ziek' zijn eigenlijk?

Slide 3 - Open question

Ziek zijn
Ziekte is een tijdelijke lichamelijke of geestelijke aandoening die iemand belemmert in het normale functioneren. 


Een ziek organisme is uit zijn evenwicht

Slide 4 - Slide

Hoe word je ziek?

Slide 5 - Open question

Hoe word je ziek?
  • Micro-organismen: bacteriën, virussen en schimmels

  • Ziekteverwekkers: micro-organismen waar je ziek van kunt worden
  1. Bacteriën en schimmels kunnen giftige stoffen afgeven
  2. Virussen dringen je cellen binnen en zich daar vermeerderen, waardoor uiteindelijk de cel stuk gaat


Slide 6 - Slide

Hoe word je ziek?
Infectieziekte: ziekte die door een infectie met bacteriën, virussen of schimmels ontstaan.


  • Verkoudheid: virus in slijmvliescellen van je mond, neus en keel - besmetting via druppeltjes vocht in de lucht/handcontact

  • Griep: spierpijn, koorts, hoofdpijn, verkouden - zelfde manier van verspreiding

Slide 7 - Slide

Bij de supermarkt werden tijdens de corona de manden/karren ontsmet. Leg uit hoe je besmet kan raken als men dit niet doet.

Slide 8 - Open question

Leerdoel 2
Hoe genees je?
  • Vreetcellen
  • Antigenen en antistoffen
  • Functie koorts

Bron: 9.4 'hoe genees je'

Slide 9 - Slide

Welke soort cellen zijn verantwoordelijk voor ons afweer?

Slide 10 - Open question

Hoe genees je?
Afweer: het uitschakelen van ziekteverwekkers -> witte bloedcellen

  • Vreetcellen: sluiten bacteriën in en verteren ze -> pus/etter = dode witte bloedcellen, verteerde bacteriën en resten van kapotte huidcellen.
    Vreetcellen zijn niet heel specifiek

Slide 11 - Slide

Hoe genees je? (2)
Afweer: het uitschakelen van ziekteverwekkers -> witte bloedcellen (WBC)

  • Antistofcellen: WBC die antistoffen maken
  1. Ziekteverwekker komt in lichaam
  2. Antistofcellen maken juiste antistof
  3. Antistofcellen delen snel  = + antistoffen
  4. Antistoffen koppelen en schakelen ziekteverwekkers uit
  5. Vreetcellen sluiten ze in en verteren ze

Slide 12 - Slide

Hoe herkennen je witte bloedcellen dan een ziekteverwekker?

Slide 13 - Slide

Lichaamseigen/vreemd
Antigenen: herkenningseiwitten aan buitenkant van een cel 

  • Lichaamseigen - eigen lichaamscellen
  • Lichaamsvreemd - ziekteverwekkers

Op iedere antigen past slechts één specifieke antistof

Slide 14 - Slide

Lichaamsvreemde organismen worden dus herkent door hun antigenen. Witte bloedcellen kunnen hierdoor antistoffen tegen de indringer maken zodat deze kan worden opgeruimd.

Waarom worden we dan toch ziek van een infectieziekte?

Slide 15 - Open question

Hoe genees je? 
  • Antistofcellen: WBC die antistoffen maken
  1. Ziekteverwekker komt in lichaam
  2. Antistofcellen maken juiste antistof
  3. Antistofcellen delen snel  = + antistoffen
  4. Antistoffen koppelen en schakelen ziekteverwekkers uit
  5. Vreetcellen sluiten ze in en verteren ze


Er kan een behoorlijke tijd zitten tussen stap 1 en stap 2, waardoor je toch ziek kan worden

Slide 16 - Slide

Als je witte bloedcellen een indringer met lichaamsvreemde antigenen tegenkomt is de kans groot dat je koorts krijgt.

Overleg met je buur waarom dat nuttig kan zijn.
timer
2:00

Slide 17 - Open question

Waarvoor krijg je koorts?
Koorts doordat witte bloedcellen stofjes maken waardoor de hypothalamus lichaamstemperatuur verhoogt

  • Bloed stroomt sneller en voer je de afvalstoffen van ziekteverwekkers sneller af
  • Witte bloedcellen maken sneller antistoffen
  • > 42 graden Celsius is gevaarlijk, waarom?

Slide 18 - Slide

Veel mensen slikken bij koorts paracetamol. Deze stof zorgt ervoor dat de hypothalamus weer de normale lichaamstemperatuur aangeeft.
De koorts zakt dan.

Word je door paracetamol ook sneller beter? Leg uit.

Slide 19 - Open question

Het huiswerk
Maak opdr 3 t/m 14 van 9.4

Slide 20 - Slide