H.5 Hoofdletters en aanhalingstekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

 Spelling H.5 

Hoofdletters en aanhalingstekens

Lesdoel

Ik kan hoofdletters, leestekens en aanhalingstekens correct gebruiken.

Lees onderstaande zinnen. Wat is het verschil tussen beide zinnen?

a Ingeborg gaf zojuist de koning een hand.

b Ingeborg gaf zojuist De Koning een hand.

1. Er is geen verschil.
2. Er is een verschil in betekenis.

Hoofdletters

Je schrijft een hoofdletter:

• aan het begin van een zin
  (denk om de uitzonderingen!).
  
• bij bijvoeglijke naamwoorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid. 
• bij eigennamen

Kleine letters

Je gebruikt een kleine letter:  

• bij samenstellingen met religieuze feesten:
• bij religies, stromingen en afleidingen daarvan:
• bij windstreken;
  
• bij namen van seizoenen, maanden en periodes. 

In Nederlandse namen krijgen tussenvoegsels als van, de en der geen hoofdletter als er een ander deel van de naam – de voornaam, voorletters, naam van de partner – voor staat. Juist zijn dus:
Nynke van der Sluis, 

N.C. van der Sluis,
mevrouw Jongsma-van der Sluis. 

Als er geen voorletter, voornaam, achternaam of een ander tussenvoegsel voor staat, krijgt het tussenvoegsel een hoofdletter:
mevrouw Van der Sluis,
meneer De Boer
 

De verkorte vormen ’t en d’ worden altijd als kleine letter geschreven: 

meneer ’t Hart, 

mevrouw d’Ancona. 

de kerkstraat ligt in het centrum van alkmaar.

1. de kerkstraat ligt in het centrum van alkmaar.
2. De kerkstraat ligt in het centrum van Alkmaar.
3. De kerkstraat ligt in het centrum van alkmaar.
4. De Kerkstraat ligt in het centrum van Alkmaar.

ik wil graag naar de griekse eilanden op vakantie.

1. Ik wil graag naar de griekse eilanden op vakantie.
2. Ik wil graag naar de Griekse eilanden op vakantie.
3. ik wil graag naar de Griekse eilanden op vakantie.
4. ik wil graag naar de griekse eilanden op vakantie.

's avonds mag je niet naar buiten.

1. 'S avonds mag je niet naar buiten.
2. 's Avonds mag je niet naar buiten.

't is goed met je.

1. 't Is goed met je.
2. 'T is goed met je.

3 minuten duurt het filmpje.

1. 3 minuten duurt het filmpje.
2. 3 Minuten duurt het filmpje.

@tekens gebruik je voor emailadressen.

1. @tekens gebruik je voor emailadressen.
2. @-Tekens gebruik je voor emailadressen.
3. @-tekens gebruik je voor e-mailadressen.
4. @-tekens gebruik je voor emailadressen.

kelvin van der steen

1. Kelvin van der Steen
2. Kelvin Van Der Steen

meneer a. van der steen

1. meneer A. van der Steen
2. meneer A. Van der Steen

meneer van der steen

1. meneer van der Steen
2. meneer Van der Steen

kerstmis - kerstvakantie

1. kerstmis - kerstvakantie
2. Kerstmis - kerstvakantie
3. Kerstmis - Kerstvakantie
4. kerstmis - Kerstvakantie

kerstmis - eerste kerstdag

1. Kerstmis - eerste kerstdag
2. kerstmis - eerste kerstdag
3. Kerstmis - eerste kerstdag
4. Kerstmis - Eerste Kerstdag

christendom, jodendom en de islam

1. christendom, jodendom en de islam
2. Christendom, Jodendom en de Islam

In hoeverre weet je nu welke woorden met hoofdletter geschreven moeten worden?

😒🙁😐🙂😃

Aanhalingstekens

Je gebruikt aanhalingstekens:

• bij de directe rede/citaten (let op de plaats van de aanhalingstekens en de andere leestekens).

Je gebruikt geen aanhalingstekens 

• bij de indirecte rede en bij gedachten:  
• als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis:  

directe rede

De directe rede is de letterlijke weergave van wat er wordt gezegd. Dit staat tussen aanhalingstekens.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde: “Wacht op mij!”

indirecte rede

In dit geval wordt beschreven wat er wordt gezegd en worden geen aanhalingstekens gebruikt.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde dat ze op hem moesten wachten.

- Bij een directe rede of een citaat

Hij vroeg: "Hoe zit dat?"

"Hoe zit dat?", vroeg hij. 

Moeder vertelde: "Gisteren vielen de mussen van het dak."

"Gisteren", vertelde moeder, "vielen de mussen van het dak."

Aanhalingstekens:

Geen aanhalingstekens:

- Bij gedachten

    --> Ik dacht: hoe kom ik hier onder uit?

Wel aanhalingstekens, maar geen citaat:

- Als je het woord zelf bedoelt en niet de

   betekenis

   --> Ik ken het woord 'pathologie' niet.

- Bij titels
    --> Ik lees het boek 'Kruistocht in
            spijkerbroek'.

"Sara zei:" Ik heb een super
vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Thomas zei "Daar heb ik geen zin in."

1. Goed
2. Fout

De dubbele punt mist. 

"Ik vind het niet leuk!", riep Lotte.

1. Goed
2. Fout

Schrijf deze zin met alle leestekens en hoofdletters:
hij zei in mei leggen alle vogels een ei

Hij zei: "In mei leggen alle vogels een ei."

Goede antwoord:

Schrijf deze zin met alle leestekens en hoofdletters:
maar vroeg van houten spreken we morgen nog af

"Maar", vroeg Van Houten, "spreken we morgen nog af?"

Goede antwoord:

In hoeverre kun je aanhalingstekens op de juiste plek in de zin zetten?

😒🙁😐🙂😃