Zuurstof toedienen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zuurstoftherapie

Wat is zuurstof?

• Gas
• Kleurloos
• Geurloos
• Smaakloos
• Medicijn
• Droog

Opname van zuurstof

1. Via luchtwegen wordt ingeademde lucht getransporteerd naar de longen

2. In de longblaasjes wordt zuurstof opgenomen en koolzuurgas uitgescheiden

3. Zuurstof wordt via het bloed naar cellen getransporteerd

   

Wat is een normale ademhalings frequentie?

Hoe kan je de zuurstof meten bij je zorgvrager?

02 EN CO2 TRANSPORT

Saturatiemeter

De saturatie (SaO2) geeft aan welk percentage hemoglobine in het bloed verzadigd is met zuurstof.

Op welke delen van het lichaam kan
de saturatie gemeten worden?

Saturatie meten 

Saturatiewaarden

Een indicatie voor saturatiewaarden:

• 96% - 100%: acceptabel bij gezonde mensen;
• 92% - 100%: acceptabel bij mensen met COPD of hartfalen (in overleg met de arts);
• < 95%: toediening zuurstof of overwegen (in overleg met de arts);
• < 90%: in overleg met de arts moet zuurstof worden toegediend. 

Als de saturatie minder is dan 90%, spreek je van desaturatie. 

De zorgvrager ademt onvoldoende zuurstof in of de uitwisseling tussen de longen en het bloed functioneert niet zoals het moet. 

Vaak zijn dan de huid, lippen en nagels van de zorgvrager blauw gekleurd (cyanose) en heeft hij of zij een heel langzame of juist heel snelle pols en/of ademhaling

Oorzaken van desaturatie

Desaturatie komt voor bij:

• Ademhalingsziekten, zoals astma en COPD.
  
• Hartproblemen. Bij hartproblemen treden vaak vochtophopingen in de longen op, waardoor de zuurstofuitwisseling minder goed kan plaatsvinden.
• Slaapapneu. Een vaak voorkomende vorm van desaturatie is nachtelijke desaturatie. Dit komt door slaapapneu. Cliënten stoppen gedurende de nacht verschillende malen met ademen. Dit duurt tientallen seconden tot zelfs enkele minuten.

Complicaties bij teveel zuurstof

hypoventilatie

vertraagde hartslag

verlaagde bloeddruk

licht in het hoofd

slaperigheid

hoofdpijn

bewustzijnsstoornissen

prikkelbaarheid

let op: ademdepressie door CO2-stapeling (hypercapnie), met mogelijk coma als gevolg

Complicaties bij een tekort aan zuurstof

kortademigheid in rust en bij lichte inspanning;

sufheid, vergeetachtigheid, verwardheid;

een raar gevoel in het hoofd, gevoel van zwakte en krachtverlies;

hoge pols;

blauwe verkleuring van huid en nagels 

Doel van zuurstof toedienen 

• Het doel van zuurstoftoediening is het corrigeren van hypoxemie (het verhogen van de zuurstofconcentratie in het bloed), in een acute situatie of bij een chronische aandoening. 

• De extra zuurstof moet weefselhypoxie (en daarmee schade aan lichaamscellen of orgaanschade) voorkomen. 

Zuurstofbronnen

GASFLESSEN: Dit zijn flessen waarin de zuurstof onder druk is opgeslagen in de vorm van gas. Ze zijn in verschillende groottes beschikbaar. 

Zuurstofconcentrator: De zuurstofconcentrator scheidt de zuurstof van de stikstofdie in de omgevingslucht aanwezig is. De maximale toediening

is 5 l/min.

VLOEIBARE ZUURSTOF: De zuurstof wordt opgeslagen onder

vloeibare vorm bij een temperatuur van -183° C. Het systeem bestaat uit

een semi-mobiele voorraadtank voor het gebruik in huis en een draagbare

eenheid waarmee u zich kunt verplaatsen buitenshuis.

Neusbril

Kan gebruikt worden voor zuurstoftoediening van 0-6 liter/minuut

Voordeel: Redelijk comfortabel

Nadeel: Minder efficiente manier van zuurstof toedienen omdat:

- wanneer zorgvrager niet door de neus ademt het zuurstof minder goed aankomt in de longen

- er zuurstof direct via de neusgaten naar buiten stroomt

Zuurstof mond-neusmasker

Kan gebruikt worden voor zuurstoftoediening van 

6 t/m 10 liter per minuut.

Voordeel:

Zuurstof komt goed aan doordat masker zowel 

neus als mond bedekt

Nadeel:

- Het kapje op neus en mond wordt vaak als benauwend ervaren

- Eten en drinken is lastig

Non- rebreathing masker

Dit zuurstofmasker wordt voornamelijk in acute situaties gebruikt, bij zuurstofbehoefte van 10 liter of meer

Voordeel:

Concentratie pure zuurstof dat je toedient is hoger

Nadeel:

- Het kapje op neus en mond wordt vaak als benauwend ervaren

- Eten en drinken is lastig