3TP2 H/V Koppelteken/ apostrof/ trema/ etc.

• Nederlands
• Middelbare school

3TP2 H/V H4.5 spelling

Klas 2

havo:

VD en TD als BN leestekens

vwo:

VD en TD als bn

leestekens

Trema

1. alleen bij uitspraakprobleem

- op de letter waar klank verandert

vb. ruïne/ vacuüm/ geïrriteerd

MAAR

buiig/ geoefend

Trema

2. In het mv van zn op -ee

vb. zeeën

feeën

Dus op de -e waar klank verandert!

Trema

3. (vaak) in het mv van zn op -ie

- klemtoon op -ie -> + ën

- klemtoon niet op -ie -> + n (trema op laatste ë)

Klemtoon op -ie

+ ën (dus extra -e)

vb. KNIE - knieën

meloDIE - melodieën

geNIE - genieën

klemtoon niet op -ie

+ n (trema op laatste e)

vb. bacTErie - bacteriën

koLOnie - koloniën

POrie - poriën

Theorie (apostrof)

Je gebruikt een apostrof:

- bij bezitsaanduidingen van woorden die eindigen op een sis-klank of een lange klinker met één letter
Max' fiets, Anna's puntenslijper
- na cijfers, afkortingen en afleidingen
vmbo'er, A4'tje, mp3'tje
- als één of meerdere letters zijn weggelaten 

's Morgens heb ik 'm nog in 't buurthuis gezien.

Theorie (accent)

Een accent zorgt ervoor dat je een woord op de juiste manier leest en uitspreekt.

Wij gebruiken drie accenttekens in Nederland:
- accent aigu (streepje naar rechts): cliché
- accent grave (streepje naar links): barrière
- accent circonflexe (dakje): enquête

Weglatingsstreepje

Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

Samengestelde woorden. Soms kun je een deel vervangen door een weglatingsstreepje. 

Weglatingsstreepje

Dinsdag- en woensdagavond....

Fiets-, werk- en taalvakanties...

Theorie (koppelteken)

Koppeltekens gebruiken we:

- om leesfouten te vermijden
zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen
- in aardrijkskundige namen met een extra toevoeging
Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland

- bij cijfers, letters en andere tekens
$-teken, vmbo-leerling, 70-jarige, tbs-kliniek

Vervolg theorie (koppelteken)

- bij dubbele achternamen
Ernst Jansen-Steur, Hannie Werters- van de Hoek
- bij een functie, rang of titel
assistent-bedrijfsleider, minister-president

- in de combinatie 'niet + een ZN'
niet-roker, niet-alledaags

- tussen gelijkwaardige delen in een samenstelling

woon-werkverkeer, haat-liefdeverhouding, hang-en-sluitwerk