1.1 woordsoorten & 1.2 zinsdelen ?

1.1 woordsoorten & 1.2 zinsdelen ?

Weet je wat woordsoorten zijn?
Zo ja, welke?

periode 2

- 

Leerdoelen vandaag:

- Je herkent en benoemt verschillende woordsoorten

- Je weet wat een zinsdeel is

- Je benoemt verschillende zinsdelen

1.1 woordsoorten & 1.2 zinsdelen

Maak de zin af:

Een werkwoord is....

Je vindt de persoonsvorm door:

- De zin in een andere tijd te zetten:

'Karim gaat vrijdag op bezoek bij zijn stagebedrijf'.

'Karim ging vrijdag op bezoek bij zijn stagebedrijf'.

- De zin vragend te maken:

Mijn salaris wordt uitbetaald.

Wordt mijn salaris uitbetaald?

Zet deze zin eens in een andere tijd?

Elke dag gaan wij fietsend naar school, behalve als het regent.

Elke dag gingen wij fietsend naar school, behalve als het regende.

Zinnen kunnen dus meer dan één persoonsvorm hebben.

Wat is de persoonsvorm?

1. Robin had de opdracht die hij van zijn collega kreeg niet goed begrepen.

2. De computer in lokaal K15 wordt vanmiddag aangesloten.

3. Glimlachend kwam Marjolein de kamer binnen en vervolgens begroette ze iedereen.

Infinitief (hele werkwoord)

Wat is het infinitief in deze zin?

1. Laat je dat ei niet aanbranden?

2. Ralph wil wel langskomen om iets over het introductieprogramma te vertellen.

Voltooid deelwoord:

- Hiermee geef je aan dat iets al gebeurd is

bijvoorbeeld: 'Ik heb een cursus gevolgd'. 

Wat is het voltooid deelwoord in deze zin?

1. 'Ze heeft geprobeerd chinees te leren, maar dat is niet gelukt.'

Tegenwoordig deelwoord                             (= onvoltooid deelwoord)

- De handeling is nog aan de gang

voorbeeld: 

- Wij gingen lopend naar school.

- Ik presenteer meestal staand en niet zittend.

Even oefenen

Maak opdracht 1 & 2 

Wat zijn de 3 lidwoorden?

Wat is een zelfstandig naamwoord?

*Een zelfstandignaamwoord......

Zo herken je een zelfstandig naamwoord:

Voor de meeste zelfstandige naamwoorden kun je de, het of een zetten: de trein, het ei, een afspraak, de Vondellaan.

Je kunt ze meestal in het meervoud zetten: een afspraak, twee afspraken.

Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken: de afspraak, het afspraakje.

Het bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord. 

Bijvoorbeeld: interessante vacature

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Bedenk zelf eens een voorbeeld:

Wat is dan een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord:

zegt van welk materiaal iets is gemaakt:

gouden oorbellen, een plastic tas.

Even oefenen

Maak opdracht 3 & 4

Welke voornaamwoorden ken je nog?

Voornaamwoorden:

- Persoonlijk voornaamwoord

- Bezittelijk voornaamwoord

-Aanwijzend voornaamwoord

Persoonlijk voornaamwoord:

- Persoonlijk voornaamwoord   -> duidt iemand of iets aan: 

'We moeten het verslag vandaag inleveren, maar ik heb het nog niet af.'

Bezittelijk voornaamwoord:

-> geeft aan van wie iets is en staat vóór het bezit: 'Dit is jouw jas'.

Aanwijzend voornaamwoord:

-> Het wijst iets of iemand aan.

Wat is hier het aanwijzend voornaamwoord?
'Het is moeilijk om dergelijke proeven goed uit te voeren'.

En hier?
'Als je zulke lastige vragen stelt, haak ik af'.

Even oefenen

Maak opdracht 5, 6 & 7

Vanmiddag gaat Cor naar de groothandel, omdat de voorraden bijna op zijn.

Wat is 'omdat' voor woord?

1. Voorzetsel
2. Voegwoord
3. Persoosvorm
4. Onderwerp

Voegwoorden:

Een voegwoord (vgw) verbindt twee zinnen met elkaar. Een voegwoord staat meestal tussen twee zinnen, maar het kan ook vooraan in de zin staan. Voorbeelden van voegwoorden zijn en, maar, want, omdat, als, toen, terwijl, aangezien.

Voorbeeld vooraan in de zin: Aangezien er regen is voorspeld, kun je de zonwering beter omhoog doen.

Even oefenen:

Maak opdracht 8.

Voorzetsels:

Voorzetsels (vz) staan meestal voor een zelfstandig naamwoord. Ze geven vaak een plaats (in, op, naast), tijd (in, tijdens) of reden (door, vanwege) aan. 

Dit was 1.1 woordsoorten

Je kan nu de opdrachten 1 t/m 9 maken.

Even oefenen:

Maak opdracht 9.

1.2 Zinsdelen

Welke zinsdelen ken je nog?

Zinsdelen:

Zinnen kun je verdelen in zinsdelen. Een zinsdeel kan bestaan uit één woord of uit een woordgroep: een groep woorden die bij elkaar hoort.

Hoe vinden we de pv ook alweer?
'Rob vindt zijn stage echt de moeite waard.'

'Ik neem altijd om half vijf de trein naar huis.'

Zinsdeelproef:
'Danny werkt aan zijn werkstuk.'

Zinsdeelproef:
'Remi wil volgende week zijn zwemdiploma halen.'

Gezegde:

Alle werkwoorden in de zin samen. 

-Karim en Danny / hebben / het ontwerp /  gemaakt.

persoonsvorm = hebben

gezegde = hebben gemaakt

- Mark / is / het magazijn / aan het schoonmaken. 

Wat is hier het gezegde?
'Ivo / zit / de facturen / in te voeren'.

Even oefenen:

Maak opdracht 1 & 2.

Hoe vind je het onderwerp in de zin?

Het onderwerp (ow) in de zin vind je door te vragen: wie/wat + gez.?

'Vanochtend gaf Yannick de bezoekers een uitgebreide rondleiding.'
Noteer het onderwerp en het gezegde.

'De afgelopen maanden is de actiegroep Greenpeace drie keer in het nieuws geweest.'
Noteer het onderwerp en het gezegde.

Even oefenen:

Maak opdracht 3 & 4.

Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp (lv) vind je door te vragen: wie of wat + gezegde + onderwerp?

Wat is het lijdend voorwerp?
'Wendy ontwerpt een nieuwe tuin'.

Wat is het lijdend voorwerp?
'Rachelle kreeg een zeven voor de praktijkopdracht.'

Even oefenen:

Maak opdracht 5.

Meewerkend voorwerp

Bij het meewerkend voorwerk kun je er aan of voor tussen zetten (of weglaten). 

bijvoorbeeld:

- Bijna elke gast geef Amir een fooi.

-Bijna elke gast geeft aan Amir een fooi.

- Ons komt die afspraak wel goed uit.

-Voor ons komt die afspraak wel goed uit.

Even oefenen:

Maak opdracht 6.

Wat is het meewerkend voorwerp?
'Kevin stuurt jou zo snel mogelijk zijn aantekeningen.'

Bijwoordelijke bepaling:

De bijwoordelijke bepaling (bijw. bep.) geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarheen, waarvandaan, waardoor, waarom.

Even oefenen:

Maak opdracht 7 & 8.

Wat is de bijwoordelijke bepaling?
'De parkeerwachter controleerde in de binnenstad alle auto's.'

Dit was 1.2 zinsdelen.

Je kan nu de opdrachten 1 t/m 7 maken.