H3: schrijven_spelling_zinnen begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhaling spelling + 

zinnen begrenzen

Doelen vandaag

• Je weet (nog) beter hoe je bepaalde spellingregels toepast
• Je kunt spelfouten in zinnen uit jullie eigen werk verbeteren
• Je kunt punten en komma's op de goede plek zetten

STRENG VERBODEN TE PLAKKEN 

Enkele spellingregels

• werkwoorden 
• samenstellingen (autoband, gokautomaat)
• tussenletter (rozengeur, stationschef)
• Alle/allen, enige/enigen, gepensioneerde/gepensioneerden
• bezits-s (Jantjes fiets, Conors moeder, Anna's broer)
• hoofdletters
• punten, vraagtekens, komma's
• getallen schrijven

Getallen in tekst voluit

• getallen tot twintig: twee, achtste, zeventien, de negentiende eeuw;
  
• tientallen: de twintigste eeuw, dertig, vijftig, tachtigste, negentig;
• honderdtallen: honderdste, driehonderd, achthonderdste;
• duizendtallen: duizend, drieduizend, zesduizendste;
• de woorden miljoen, miljard, biljoen, enz.: vier miljoen, zeven miljardste.
  

 Ik word niet goed

Jij wordt niet goed / 

word jij niet goed?

Hij wordt niet goed

Wij worden niet goed

Jullie worden niet goed

Zij worden niet goed

ik stam 

jij stam + t / 

stam jij?

stam + t

stam + en 

stam + en 

stam + en

tegenwoordige tijd!

voltooid deelwoord

Maak het woord langer. Hoor je een -d, dan schrijf je die ook!

geworden 

gezongen 

gelopen

gebeurd 

geleefd

gezweefd 

geloofd

gezaaid

 

 

Ik heb gehoord dat je daardoor bij je oma moet wonen en dat niet fijn vind.
Kopieer en plak de zin en verbeter de spelfout.

'Disrespectvol' is (nu nog) niet correct. Het correcte Nederlandse woord is:

1. respectloos
2. disrespectloos
3. onrespectvol
4. arespectvol

Ik hoopte bij een gok attractie op de kermis dat de muntjes zouden gaan vallen.
Kopieer en plak en verbeter de spelfout.

De spelfout is hier een verkeerd geschreven samenstelling.

'zoie zo' is niet correct geschreven.
Hoe schrijf je dit woord wel?

1. soie so
2. zowizo
3. sowieso
4. zowiezo

dus ga leuke dingen doen en vergeet de boom, want hij is naar jouw toegekomen en niet naar je moeder (voor de zoveelste keer)
Kopieer en plak en verbeter de spelfouten.

Er staan drie spelfouten in de zin. Een leestekenfout is ook een spelfout. 

Ik weet hoe het voelt om een nare droom te krijgen, maar ik krijg die meestal maar 1 keer.
Kopieer en plak en verbeter de spelfout.

Lees maar!

Als je een zin schrijft zonder komma's en punten krijg je dus zoiets en dat is supervervelend om te lezen ook wordt het lastig om te begrijpen waar het einde van je verhaal is doordat je niet zo goed weet waar een zin begint en eindigt waardoor je dus volledig de weg kwijt bent en je je afvraagt of je het eigenlijk nog wel kan volgen

Wat gaat hier niet goed?

Wat?

• Onjuist begrensde zinnen: wat gaat er mis? 
• Zinnen goed begrenzen: hoe doe je dat?

 Hoofdzin 

Er kan geen ander zinsdeel tussen het (onderwerp) en de (persoonsvorm) staan. De persoonsvorm en het onderwerp staan dus naast elkaar. 

• (Het) (is) alweer bijna lente. Daar (hebben) (we)allemaal heel veel zin in.
  

Bijzin

Er kan wél een ander zinsdeel tussen het (onderwerp) en de (persoonsvorm) staan. Onderwerp en persoonsvorm staan niet naast elkaar.

• Rico gromde, omdat (hij) de buurman eng (vond). 
  
• Ria deed de deur dicht, zodat (Rico) niet naar binnen (kon).
  

Zinnen onjuist begrenzen

Het kan op twee manieren fout gaan: 

1. twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)
2. een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt (bijzin "punt")

Zinnen onjuist begrenzen

• twee hoofdzinnen onterecht aan elkaar plakken door een komma (hoofdzin "komma"  hoofdzin)
  

Gisteren was ik niet op school, vandaag ben ik er weer.

Het is alweer bijna lente, daar hebben we allemaal heel veel zin in. 

• Gisteren was ik niet op school. Vandaag ben ik er weer.
  
• Gisteren was ik niet op school en vandaag ben ik er weer.
  

• Het is alweer bijna lente en daar hebben we allemaal heel veel zin in. 
  
• Het is alweer bijna lente. Daar hebben we allemaal heel veel zin in. 
  
• Het is alweer bijna lente; daar hebben we allemaal heel veel zin in. 

Zinnen onjuist begrenzen

• Een zinsdeel (bijzin) dat bij een zin hoort ten onrechte los laten staan en afsluiten met een punt.
  

We hebben zin in de vakantie. Omdat we dan zelf onze tijd in kunnen delen.

Hij heeft heel hard getraind. Zodat hij nu de marathon kan lopen.

• We hebben zin in de vakantie, omdat we dan zelf onze tijd in kunnen delen.

• Hij heeft heel hard getraind, zodat hij nu de marathon kan lopen.

Waarom fout?
In de vakantie heb ik veel legpuzzels gemaakt, ik verveelde me te pletter.

1. losstaand zinsgedeelte (bijzin)
2. zinnen aan elkaar geplakt (hoofdzinnen)

Waarom fout?
Ik kreeg enorm veel cadeaus. Omdat ik vandaag jarig ben.

1. losstaand zinsgedeelte (bijzin)
2. zinnen aan elkaar geplakt (hoofdzinnen)

Zinnen begrenzen: hoe?

• Zet een punt aan het einde van gewone zinnen.
  
• Zet een vraagteken na een vraag.
  
• Zet een komma tussen twee persoonsvormen.
• Zet een komma voor een voegwoord.
  
• Zet (meestal) geen komma voor en en of. 
  
• Verbind alleen hoofdzinnen met en, maar, of, want, dus.
• Stop op tijd, dus zet een punt! 

Een voegwoord? Dat zijn woorden als 'omdat', 'nadat', 'terwijl', 'doordat', 'als', 'want', 'maar' enzovoort, enzovoort. 

Uit een brief

Ik vind het heel erg voor je omdat je niet vaak meer bij je moeder kan zijn omdat ze ziek is, en ik heb gehoord dat je bij je oma daardoor moet wonen wat je niet fijn vind en daardoor heb ik medelijden met je, ook kan je niet naar je vader toe aangezien die weg is gegaan dus dat lijkt me ook niet fijn. 

Verbeterd

Ik vind het heel erg voor je, omdat je niet vaak meer bij je moeder kan zijn omdat ze ziek is. Ik heb gehoord dat je daardoor bij je oma moet wonen, wat je niet fijn vindt. Daardoor heb ik medelijden met je. Ook kan je niet naar je vader toe, aangezien die weg is gegaan, dus dat lijkt me ook niet fijn. 

Ik heb gehoord dat je de woonkamer van je oma helemaal kort en klein geslagen hebt. En dat jij daar best in de war van was geraakt.

Ik denk dat het middel wel gaat werken! Want in het verhaal zegt het monster (de taxusboom) dat het eigenlijk een heel goed geneesmiddel is.

Ik snap dat het moeilijk is om te geloven dat het slechter gaat met je moeder dan je denkt, zulke momenten heb ik ook wel eens, maar dan met mijn vader.

Ik snap het, maar ik zou zelf niet alles hebben vernield. Omdat de schade die je ermee aanricht ook weer gerenoveerd moet worden.

Oefening 1

• Schrijf een zin op die bestaat uit twee hoofdzinnen.
  
• Zorg ervoor de de zin onjuist begrensd is.
  
• Wissel je zin uit met jouw buurmens en verbeter elkaars zinnen.

Oefening 2

• Schrijf een zin op die een opsomming bevat.
  
• Zorg ervoor de opsomming niet symmetrisch is.
  
• Wissel je zin uit met jouw buurmens en verbeter elkaars zinnen.