5.6 Blessures

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

5.6 Blessures

Thema 5 Stevigheid en beweging

Wat weten we al?

Wat werkt als een soort schokbrekers voor de rug?

1. Tussenwervelschijven van kraakbeen
2. Ribben
3. Rugspieren
4. Wervels

Wat gebeurt er als tussenwervelschijven aan één kant meer belast worden?

1. Ze worden sterker
2. Ze worden minder belast
3. Ze verliezen wat van hun veerkracht.
4. Ze groeien in grootte

Wat gebeurt er als de ene kant van de wervelkolom meer belast wordt?

1. Spieren kunnen overbelast raken en kramp ontstaat.
2. De wervelkolom wordt sterker
3. De tussenwervelschijven worden minder belast
4. Er ontstaat een rugblessure

Wat is een mogelijke consequentie van kromgebogen kijken naar je scherm?

1. Je rugspieren worden sterker.
2. Je kunt een bochel krijgen.
3. Je nekklachten zullen verminderen.
4. Je lichaamshouding verbetert.

Wat is een belangrijke factor bij het tillen om rugklachten te voorkomen?

1. Het buigen van de knieën tijdens het tillen.
2. Het behouden van de dubbele-S-vorm in de wervelkolom.
3. Het vasthouden van de adem tijdens het tillen.
4. Het zo ver mogelijk strekken van de armen.

Begrippen 5.5

• Conditie
• Dubbele-S-vorm
• Overbelasting (van spieren)
• Tussenwervelschijf
• Wervel

Leerdoelen 5.6

• Je kunt van enkele blessures beschrijven wat er aan de hand is.
• Je kunt beschrijven hoe je blessures kunt voorkomen.

Blessures aan spieren

• Een blessure is een lichamelijk letsel dat mensen meestal oplopen bij het sporten.
• Voorbeelden zijn: spierpijn, een tennis arm en RSI.
• De meest voorkomende blessure aan spieren is spierpijn. 
• Dit krijg je als je je spieren meer hebt belast dan normaal.

Wat is de meest voorkomende blessure aan spieren?

1. Zenuwbeschadiging door te veel sporten.
2. Spierpijn door overbelasting van de spieren.
3. Gebroken spieren na intensieve training.
4. Verzwikte spieren door gebrek aan warming-up.

Tennisarm

• Bij een tennisarm vindt er een overbelasting van de spieren plaats.
• Er ontstaan dan ontstekingen van de aanhechtingsplaatsen (pezen) van de spieren.
• In het geval van de tennisarm is dat bij de elleboogspier.
• Een tenniselleboog geneest meestal door rust, maar je moet de arm niet stilhouden.

RSI

• Een tennisarm is een voorbeeld van RSI.
• Dit is een verzamelnaam voor klachten aan spieren die ontstaan door te vaak achter elkaar dezelfde beweging te maken.
• Het kan ook ontstaan door een statische houding en door steeds dezelfde kracht uit te oefenen op dezelfde plaats.
• Een goede houding en rust verminder je de kans op een RSI.

Wat is RSI?

1. Spieratrofie
2. Ziekte van de gewrichten
3. Klachten aan spieren door herhaalde bewegingen
4. Infectie van de spieren

Wat is de oorzaak van een tennisarm?

1. Gebrek aan beweging
2. Ongeval
3. Overbelasting van de spieren
4. Genetische aanleg

Blessures aan botten

• Door valpartijen kunnen botbreuken ontstaan.
• Op röntgenfoto's zijn botbreuken goed te zien.
• Voor een goede genezing moeten de twee helften van het bot in de goede stand aan elkaar vastgroeien.
• Deze zetten ze vaak goed met gips, lukt dat niet dan worden schroeven of platen gebruikt.

Hoe worden botbreuken meestal goed gezet voor genezing?

1. Met tape
2. Met platen
3. Met gips
4. Met schroeven

Voetbalknie

• In het kniegewricht zit een stukje kraakbeen dat meniscus heet.
• Als het lichaam draait terwijl het onderbeen blijft staan, kan de meniscus scheuren. Dat noem je een voetbalknie.
• Meestal zijn dan ook de gewrichtskapsel en de kapselbanden (kniebanden en kruisbanden) beschadigd.

Wat is de functie van de meniscus in het kniegewricht?

1. Zenuwsignalen doorgeven in de knie.
2. Bloedcirculatie bevorderen in de knie.
3. Vet opslaan voor energie in de knie.
4. Schokken opvangen en stabiliteit bieden.

Kneuzing

• Een kneuzing is een beschadiging van weefsel zonder dat er iets is gescheurd of gebroken.
• Dit kan komen door een stoot, een stomp of een trap.
• Het weefsel zwelt op doordat er een inwendige bloeding plaatsvindt. 
• Er hoopt zich vocht op in het weefsel. Dit heet een bloeduitstorting: er ontstaat een blauwe plek. 
• Door de gekneusde plek te koelen, worden de zwelling en de inwendige bloeding minder.

Verzwikking

• Een verzwikking is een kneuzing van een gewricht,
• Bij het verzwikken van je voet rekken het gewrichtskapsel en de kapselbanden van je enkel te ver uit.
• Ze kunnen zelfs scheuren. Je hebt dan 'gescheurde enkelbanden'. 
• Ook kan het kraakbeen in de enkel beschadigd raken.

Wat gebeurt er bij een verzwikking van een gewricht?

1. Het gewricht wordt gebroken
2. Het gewrichtskapsel en kapselbanden rekken te ver uit
3. Het kraakbeen in het gewricht groeit
4. Er ontstaat een externe bloeding

Ontwrichting

• Bij een ontwrichting schiet de gewrichtskogel uit de gewrichtskom. 
• Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als je verkeerd op je arm valt.
• Je arm schiet dan uit de kom.

Blessures voorkomen

• Een warming-up voorkomt blessures. 
• De spieren krijgen dan meer bloed en zuurstof en worden warmen, dit voorkomt blessures.
• Ook een cooling-down voorkomt blessures.
• Na het sporten gaat je bloed langzamer stromen en hopen afvalstoffen op in je spieren. Door een cooling-down worden afvalstoffen afgevoerd en heb je minder spierpijn.

Wat is het effect van een goede cooling-down na het sporten?

1. Minder spierpijn
2. Toename van afvalstoffen in de spieren
3. Snellere spierherstel
4. Verhoogde kans op blessures

Ik kan nu

• Je kunt van enkele blessures beschrijven wat er aan de hand is.
• Je kunt beschrijven hoe je blessures kunt voorkomen.

Begrippen 5.6

• Botbreuk
• Cooling-down
• Kneuzing
• Meniscus
• Ontsteking

• Ontwrichting
  
• RSI
  
• Spierpijn
  
• Verzwikking
  
• Warming-up

Aan het werk!

Maken opdrachten 5.6 : 1 t/m 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 5.6

Veel goed? -> Maken 8+ online extra  5.6