H4.8 Spelling les 1 en 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2,3

Hoofdstuk 4.8 Spelling

les 1

4.8 Spelling

Wat weet je al van werkwoordspelling?

• hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd goed spelt;
• hoe je de verleden tijd van een werkwoord goed spelt;
• het voltooid deelwoord van werkwoorden.

Wat ga je leren?

• het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord;

• samenstellingen met een tussen -s en tussen -n.
• 10 dicteewoorden

Spoorboekje

Eerst even herhalen

Uitleg: voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Aantekeningen maken

Opdrachten maken

't Sexy Fokschaap

ook wel 't kofschip x

eindigt de ik-vorm (stam) op een letter uit het 't x kofschip

>>> dan gebruik je:   -te 

Ik ... (worden) moe van spelling.
pv-tt

1. wordt
2. wort
3. word

Hij .....(onthouden) het gedicht.

pv-tt

1. onthoud
2. onthoudt
3. onthouden
4. onthoudden

Juiste spelling van dit ww in de vt?
Piet en Jan (fietsen) naar huis.

1. Fietste
2. Fietsten
3. Fietsde
4. Fietsden

Juiste spelling van dit ww in de vt?
Wij (belanden) in een lastige situatie.

1. Belanden
2. Belandde
3. Belandden

Juiste spelling van dit ww in de vt?
De docent (verhuizen) vorig jaar naar Breda.

1. Verhuisde
2. Verhuiste
3. Verhuisden
4. Verhuisten

voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord 

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Je kunt ook een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruiken.

Het eten is aangebrand. 

 Het aangebrande eten.

Je schrijft het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord zo kort mogelijk.

infinitief	voltooid deelwoord	bijvoeglijk naamwoord
mesten	Het veld is gemest .	Het gemeste veld
huren	het huis is gehuurd .	het gehuurde huis
doden	het dier is gedood .	het gedode dier
redden	Het hert is gered.	Het geredde hert
lopen	De route is gelopen .	De gelopen route

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Dus, zo kort mogelijk:

Het vliegtuig is geland                                Het gelande vliegtuig.

De taart is gebakken.                                    De gebakken taart

Het ijsje is gesmolten                                   Het gesmolten ijsje

Aan het werk

Maken opdracht 1-2-3-4 

5-6-7-8 maak je zelfstandig

Hoofdstuk 3.8 Spelling

3.8 Spelling

Wat ga je leren?

• meervoud van zelfstandig naamwoorden

• samenstellingen met een tussen -s en tussen -n.

Wat gaan we doen?

Uitleg: meervoud zelfstandig naamwoorden 

samenstellingen met tussen -s of -n

Aantekeningen maken

Opdrachten maken

Les meervoud zelfstandig naamwoord

 Spelling meervoud zelfstandige naamwoorden

Bij de meeste woorden schrijf je en of s achter het enkelvoud

Soms moet je een klinker weghalen of een medeklinker toevoegen.

Als er een verkeerde uitspraak kan ontstaan, schrijf je ’s, afkortingen en woorden eindigend op: a, o, u, i, y.

Als het woord eindigt op ee, schrijf je ën erachter.

Een f wordt vaak een v. Een s wordt vaak een z.

Soms bestaat alleen enkelvoud (rijst), soms alleen meervoud (chips).

Meervoud -ie

• Als het enkelvoud eindigt op ie, maak je het meervoud met ën of alleen n erachter. Dit is afhankelijk van de klemtoon:
• Als de klemtoon op -ie valt, dan voeg je -ën toe:
  melodie → melodieën
• Als de klemtoon op een andere lettergreep valt, dan krijgt de laatste -e een trema en voeg je alleen -n toe:
  porie → poriën 

opfrissen

hoe zat het ook al weer met meervoud?

alleen -en achter het woord plakken. --> Lamp - lampen

tegelijk de laatste letter verdubbelen. --> Klas - klassen

een e,a,o of u weghalen. --> Schaar - scharen

een -f veranderen in een -v. --> Brief - brieven

een -s veranderen in een -z --> Huis - huizen

Knie -> knieën
Bacterie -> bacteriën

   
     
     
        Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen
     
     
   

    3

   
     
       
          Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
       
     
   

   
   
     
       
          Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
       
     
   

   
     
       
          Differentiëer
       
     
     

       
         
            Differentiëer
         
         
         

         
            Instellingen
         
       
     
   

   
   
 
   
   
   

   
   

   
   

   
   
     
       Meervoud -ie
     
   

   
   
      Als het enkelvoud eindigt op -ie, dan maak je het meervoud met -ën of -n.Knie -> knieënBacterie -> bacteriën
   

   
  
 

 
 
 
   
     
       
       
       
 
   
   
    Slide
 
 
       
       
     
   
 
   
   
   
   
   
   
 
 

Tussen -s

Je schrijft een tussen -s als je die hoort.

station + plein               = stationsplein

personeel + afdeling  = personeelsafdeling

identiteit + bewijs       = identiteitsbewijs

lieveling + dier              = lievelingsdier

Trucje bij lastige situaties

-Als je niet hoort of je een tussen –s moet schrijven:

• dan vervang je het tweede woord van de samenstelling door een woord dat niet met een s-klank begint
• je hoort dan of je een tussen-s moet schrijven.

Voorbeeld

Stationsstraat met tussen –s, want stationshal

Wandelstraat zonder tussen –s, want wandelpad

Wel een tussen -n

Je schrijft WEL een tussen- n als...

• het eerste woord alleen een meervoud op –en heeft

vriend - vrienden - vriendenboek

heer - heren - herenfiets

hond - honden - hondenriem

Geen tussen -n  

Je schrijft geen tussen –n als...

• het eerste woord een meervoud op –s heeft

asperge - asperges - aspergesoep

horloge - horloges - horlogemaker

• het eerste woord 2 meervouden heeft (op –s en op -n)

vitamine - vitaminen/vitamines - vitaminepil

weide - weides/weiden - weidevogel

Geen tussen -n

• het eerste woord uniek is  (uniek = er is er maar 1 van)

zon - zonnestraal

maan - maneschijn

• het eerste woord geen meervoud heeft

rijst + pap = rijstepap

tarwe + product = tarweproduct

Geen tussen -n

• het eerste woord het tweede woord versterkt

beer + sterk = beresterk

steek + blind = stekeblind

• het eerste woord geen znw is

goedemorgen (goed = geen znw) 

Spinnewiel (spinnen = geen znw (maar een ww))

Zelf aan de slag!

Maak opdracht 9-10-11

Schrijf de dicteewoorden allemaal een keer

over achter het woord.