Hoofdletters

Hoofdletters

Nederlands

Leerjaar 3

SE 1 Schrijfvaardigheid

Leerdoelen

- Ik kan uitleggen wanneer er wel/niet een hoofdletter aan het begin van een zin komt.

- Ik kan uitleggen wanneer er wel/niet een hoofdletter wordt geschreven bij namen.

- Ik kan uitleggen wanneer er wel/niet een hoofdletter wordt geschreven bij aardrijkskundige namen.

- Ik kan uitleggen wanneer er wel/niet een hoofdletter wordt geschreven  bij namen van dagen, maanden, jaargetijden en tijdperken.

- Ik kan uitleggen wanneer er wel/niet een hoofdletter wordt geschreven bij feestdagen en stromingen.

- Ik kan uitleggen wanneer er wel/niet een hoofdletter wordt geschreven bij merknamen en namen van organisaties. 

- Ik kan uitleggen wanneer er wel/niet een hoofdletter wordt geschreven bij afkortingen. 

Aan het begin van de zin

Een zin begint met een hoofdletter. Als een zin niet begint met een letter, wordt soms de 1e letter van het volgende woord met een hoofdletter geschreven. Als een zin met een cijfer of symbool begint, krijg je geen hoofdletter.

- Vandaag is de school gesloten.

- 's Middags doet mijn vader altijd een dutje.

- 55 leerlingen gaan mee naar Parijs.

- % is het teken voor procent. 

Namen van personen

Namen van (fictieve) personen worden met een hoofdletter geschreven. LET OP! Voorzetsels en lidwoorden NIET! 

Ook personen/zaken die als heilig worden beschouwd en personen met een staatrechtelijke functie schrijven we met een hoofdletter.

Niet bij woorden met uitvinders/bedenkers en planten- en diersoorten.

- Harry Potter, Achilles, de Kerstman

- Jannie de Vries, J. de Vries, mevrouw De Vries, dat meisje van De Vries

- Allah, God, Gij zijt groot

- Hare Majesteit, de Koningin, de Staatssecretaris (uitzondering: de president). 

- dieselmotor, montessorischool, sint-bernardshond, roos. 

Aardrijkskundige namen

Hoofdletter bij landen, provincies, steden, bergen, rivieren, zeestromen en gebouwen. Ook planeten, sterrenbeelden, bevolkingsgroepen en aardkundige bijvoeglijk naamwoorden. Geen hoofdletter voor planten-, dieren- en mensensoorten. 

- Duitsland, Hollywood, Middellandse Zee, Westertoren, Barneveld. 

- Jupiter, de Weegschaal, Mars (uitzondering: aarde, maan, zon)

- Duitsers, Eskimovolk, Franstalig, Friessprekend, Afrikaanse olifant, Barnevelder. 

- nijlpaard, pekingeend, neanderthaler, barnevelder (kip), voor pampus liggen (eiland Pampus). 

Namen van dagen, maanden, jaargetijden en tijdperken.

Krijgen GEEN hoofdletter, behalve als ze aan het begin van een zin staan.

- Ik ben in september jarig.

- Januari is de eerste maand van het jaar. 

- Het is lente.

- Op dinsdag eet ik altijd patat.

- 's Woensdags eet ik altijd pizza. 

- In de middeleeuwen leefde men heel sober. 

- In de renaissance zijn veel mooie gebouwen ontworpen.

Namen van feestdagen en stromingen

Hoofdletter voor feestdagen en historische gebeurtenissen, behalve als het onderdeel uitmaakt van een samenstelling of afleiding.

Namen van culturele, maatschappelijke en religieuze stromingen krijgen een kleine letter. Dit geldt ook voor aanhangers van de stromingen. 

- Koningsdag, Pasen (maar paasnacht), middeleeuws, de Tweede Wereldoorlog, de Slag bij Waterloo. 

- liberalisme, christendom, rooms-katholieken, islam, moslim, jodendom. 

Namen van namen en organisaties

Merknamen schrijven met een hoofdletter, maar soortnamen niet. Namen van instellingen, verenigingen, diensten en bedrijven schrijf je met een hoofdletter. Voor een tijdschrift of organisatie gebruiken we de schrijfwijze van de oprichter.

- Coca-Cola, cola, Jumbo, Pampers, pampers, Chocomel, chocolademelk

- Koninklijke Marechaussee, Nederlandse Spoorwegen, Belastingdienst

- eBay, ANWB, LINDA., TikTok, RTL, YouTube, iPhone.

Afkortingen

Afkortingen van wetten en regelingen worden met hoofdletters geschreven. Voor instanties kiezen voor de schrijfwijze van de oprichter. Afgekorte titulatuur krijgt een kleine letter met punt, als ze midden in de zin staan. Veelgebruikte kortingen die midden in de zin staan worden vaak met kleine letters geschreven.

- AOW, CAO-overleg

- Benelux, EU, PvdA

- drs., mr., prof.

- aids, vmbo, mavo

Wat is juist gespeld?

1. BTW
2. btw

Wat is juist gespeld?

1. het noorden
2. het Noorden

Wat is juist gespeld?

1. palestijn
2. Palestijn

Wat is juist gespeld?

1. middeleeuwen
2. Middeleeuwen

Wat is juist gespeld?

1. mevrouw van Velzen
2. mevrouw Van Velzen

Wat is juist gespeld?

1. pvda
2. Pvda
3. PvdA
4. PVDA

Wat is juist gespeld?

1. winter
2. Winter

Wat is juist gespeld?

1. god
2. God

Wat is juist gespeld?

1. duits
2. Duits

Wat is juist gespeld?

1. jodendom
2. Jodendom

Wat is juist gespeld?

1. golfoorlog
2. Golfoorlog

Wat is juist gespeld?

1. oktober
2. Oktober

Wat is juist gespeld?

1. moederdag
2. Moederdag

Wat is juist gespeld?

1. na het eten zei max: ik laat de hond wel uit".
2. Na het eten zei Max: "ik laat de hond wel uit".
3. Na het eten zei max: "Ik laat de hond wel uit".
4. Na het eten zei Max: "Ik laat de hond wel uit".