paragraaf 2.4: krimp en leefbaarheid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lesdoelen

• je kunt uitleggen waardoor de bevolking van Nederland langzaam groeit.
• Je weet waardoor de demografische druk wordt versterkt.
• Je weet waarom in sommige gebieden demografische krimp voorkomt.
• je kunt uitleggen hoe demografische krimp de leefbaarheid beinvloedt.
• je kunt voorbeelden geven van de manier waarop in krimpgebieden de leefbaarheid wordt verbeterd.

Leefbaarheid bedreigd. Op welke manier?

Leefbaarheid bedreigd. Op welke manier?

Aantrekkingsfactoren =

pullfactoren

• werkgelegenheid
• opleidingsmogelijkheden
• voorzieningen

Afstotingsfactoren =

pushfactoren

• gebrek aan werkgelegenheid
• gebrek aan opleidingsmogelijkheden
• gebrek aan voorzieningen

Drie gevolgen:

1. ontgroening en vergrijzing

2. Inrichting -> leegstand

3. Afname voorzieningen

Conclusie: demografische krimp -> verslechtering leefbaarheid

Bevolkingsgroei van Nederland

De natuurlijke bevolkingsgroei van Nederland neemt af.

Verklaring van deze afname:
 De ontgroening (afname aandeel 0-20 jarigen)

Eén van de gevolgen: 

Sommige basisscholen moeten sluiten

Vergrijzing

• Het aandeel (percentage) ouderen in de samenleving neemt toe.
• Ouderen zorgen nemen niet meer deel aan het arbeidsproces.
• Hierdoor neemt welvaart in bepaalde regio's af en voorzieningenniveau daalt.

Demografische druk

Groene druk & 

Grijze druk

Demografische druk

Demografische druk = Grijze druk + groene druk

• Grijze druk = Aantal ouderen (65+) zonder werk.
• Groene druk = Aantal jongeren (0-20) zonder werk.

Demografische druk

Grijze druk (65+)

Groene druk (jongeren die niet werken)

Beide zorgen voor een versterking van de demografische druk. 

Demografische druk

Verhouding tussen de productieve en de niet-productieve leeftijdsgroep.

Demografische druk.

Begrippen

Drempelwaarde

Verzorgingsgebied

Centrum

Reikwijdte

Draagvlak 

Verzorgingsgebied: gebied dat door 1 plaats wordt voorzien van goederen en diensten.

aantekening: kan deze winkel overleven?

• verzorgingsgebied = gebied waar klanten vandaan komen
  
• reikwijdte = maximale afstand die klant wil afleggen
  
• drempelwaarde = minimaal aantal klanten dat bedrijf nodig heeft
• webwinkels hebben een groter verzorgingsgebied, een minimale reikwijdte en een lage of hoge drempelwaarde (is afhankelijk van soort)
  

Bestuurlijke niveaus

Het openbaar bestuur werkt op de drie schaalniveaus samen aan ruimtelijke ordening. 

Van hoog naar laag schaalniveau:

• Rijk
  
• 12 provincies
  
• 388 gemeenten (1-1-2017)
  

Let op: hiërarchie!  

Beleid van lager niveau mag niet tegen beleid van hoger niveau ingaan.

Bestuurlijke niveaus

Het openbaar bestuur werkt op de drie schaalniveaus samen aan ruimtelijke ordening. 

Van hoog naar laag schaalniveau:

• Rijk
  
• 12 provincies
  
• 388 gemeenten (1-1-2017)
  

Let op: hiërarchie!  

Beleid van lager niveau mag niet tegen beleid van hoger niveau ingaan.

Leefbaarheid kun je verbeteren door herinrichting

Herinrichting Eemsdelta

• slopen van oude (huur)woningen en nieuwbouw moderne grote woningen.
• concentratie van voorzieningen (i.p.v verspreid kleinere winkelcentra)
• taken (functies) toebedelen aan woondorpen, grote dorpen en steden.
• Voorwaarde is goed OV