11.1 en 11.2 Intern milieu en de lever

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 11.1 en 11.2

Regeling intern milieu

Doel 11.1

Je leert hoe regelkringen je interne milieu binnen grenzen houden: homeostase.

Wat gaan we doen?

Aan de hand van de temperatuurregeling het principe herkennen hoe je lichaam bepaalde waarden in je lichaam constant houdt.

Temperatuurregulatie

Hoe wordt de temperatuur in jullie huis constant gehouden?

Welke apparaten zijn betrokken, welke functie hebben die apparaten?

maak een tekening in je schrift

welke onderdelen heb je nodig?

20°C

Thermostaat

Thermometer

Ketel

Radiatoren

Regelkring

Negatieve terugkoppeling

Dynamisch evenwicht

Lichaamstemperatuur kern

Norm: 37°C

Regelcentrum: Hypothalamus

Receptor: Hypothalamus

Effector: Kringspieren in de bloedvaten/ zweetklieren/ stofwisseling/ spieren

Effect: verhoging/ verlaging warmteverlies

Te koud/ te warm

Bij onderkoeling: enzymen werken trager, afweersysteem werkt niet meer goed, vitale organen raken verstoord.

Bij oververhitting: uitdroging, flauwvallen, nierschade.

Koorts

Reactie van je lichaam op een infectie.

Bij een infectie produreren witte bloedcellen cytokine (soort waarschuwingsstofje).

Cytokine beïnvloedt de hypothalamus -> de normtemperatuur wordt verhoogd. 

Bij een hogere temperatuur is er een hogere productie van afweerstoffen/ antistoffen.

Homeostase

Dit gebeurt voor veel aspecten (temperatuur, hormoonspiegels, bloedsuikerspiegel, bloeddruk, etc) door middel van een regelkring met negatieve terugkoppeling.

Homeostase

Ons lichaam houdt het interne milieu (bloed en weefselvloeistof) zoveel mogelijk stabiel door stoffen af te geven en op te nemen. De regeling ligt bij het zenuw- en hormoonstelsel.

11.2 De lever

deel 1

www.bioplek.org

Functies van de lever

De lever heeft verschillende functies. Samengevat:

• Aanmaak nuttige stoffen
• Afbraak schadelijke stoffen
• Opslag

Koolhydraatstofwisseling

Bij een hoog bloedsuikergehalte zetten levercellen glucose uit het bloed om in glycogeen (onder invloed van insuline uit de alvleesklier)= glycogenese

Koolhydraatstofwisseling

Bij een laag bloedsuikergehalte zetten levercellen glycogeen om in glucose en geven dat af aan het bloed (onder invloed van glucagon uit de alvleesklier)

Bloedsuikerspiegel

Koolhydraatstofwisseling

Wanneer de glycogeenvoorraad onvoldoende is voor de energiebehoefte wordt door de lever glucose gemaakt uit andere voedingsstoffen = gluconeogenese

Vetten

Aminozuren

De schommelingen in glucosegehalte van het bloed in de poortader, in de leverader en in de leverslagader worden met elkaar vergeleken. In welk van deze bloedvaten is het verschil tussen het minimum en het maximum glucosegehalte van het bloed het kleinst en in welk het grootst?

1. kleinst = leverader & grootst = poortader
2. kleinst = leverader & grootst = leverslagader
3. kleinst = leverslagader & grootst = poortader
4. kleinst = leverslagader & grootst = leverader

Ook belangrijke rol bij 

Vetstofwisseling 

Bv ombouwen van vetzuren, maken van cholesterol en lipoproteïnen zodat vetten vervoerd kunnen worden).

en:

Eiwitstofwisseling

De lever kan aminozuren omzetten in andere aminozuren -> transaminering

Eiwitstofwisseling

9 van de 20 aminozuren zijn níet door de lever te maken: essentiële aminozuren.

Overtollige aminozuren worden door de lever afgebroken (er is geen ‘voorraad’). 

Eiwitstofwisseling

Deaminering: stikstofgroep wordt verwijderd -> ureum wordt gevormd.

Eiwitstofwisseling

Koolstofskelet wordt verbrand, omgezet naar glucose (gluconeogenese) of vet (lipogenese)

Hieronder een aantal stoffen die in het lichaam van de mens voorkomen:
1) aminozuren
2) koolhydraten
3) eiwitten
Van welke van deze stoffen kan in de lever de concentratie in het bloed gewijzigd worden?

1. alleen van 1
2. alleen van 2
3. alleen van 2 en 3
4. van 1, 2 en 3