H04 BVJ Evolutie eindles

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

H04 BVJ Evolutie eindles

Geef de juiste volgorde van het systeem van ordening, van klein naar groot. De kleinste is de soort. Wat komt hierna?

Klasse

Familie

Geslacht

Rijk

Stam

Zet de volgende factoren van de evolutie in de juiste volgorde

goede adaptatie

survival of the fittest

fitness

genetische variatie

Is er op het plaatje hiernaast sprake van natuurlijk of seksuele selectie?

1. Natuurlijke selectie
2. Seksuele selectie

Wat is natuurlijke selectie?

1. De best aangepaste diersoort zal overleven en nakomelingen krijgen.
2. De geleidelijke ontwikkeling van diersoorten op aarde.
3. Het reconstrueren van organismen aan de hand van fossiele resten.
4. Het onderzoek naar de overeenkomsten in erfelijke eigenschappen.

Berkenspanners kunnen zijn van nature wit, door een mutatie ontstaan er ook bruine vlinders in een populatie, leg uit dat als de bomen door bruinkooluitstoot bruiner worden er steeds meer bruine vlinders voorkomen (3 stappen).

De wetenschappelijk naam voor madeliefje is Bellis perennis.
Wat is de soortaanduiding?

1. Bellis
2. perennis

Wanneer is een soort een soort?

1. Wanneer individuen binnen een soort er het zelfde uit zien.
2. Wanneer individuen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
3. Wanneer individuen nakomelingen kunnen krijgen

Zijn varens meer verwant aan paardenstaarten of aan naaktzadigen

1. Varens zijn meer verwant aan naaktzadigen
2. Varens zijn meer verwant aan paardenstaarten

Soort B toont het meeste verwantschap met
soort: A of C?

1. A
2. C

Welke twee soorten zijn dezelfde soort?

1. Felix catus maxi & Felix catus siamensis
2. Ursus americanus & Ursus arctos
3. Pelobates fuscus & Desmognathus fuscus
4. Homo erectus & Homo sapiens

Met welke nummers zijn soorten aangegeven die uit soort 7 zijn ontstaan?

1. 6
2. 8, 2
3. 6,2,3
4. 2,3

Welke soort is eerder ontstaan,
soort 1 of soort 2?

1. Soort 1
2. Soort 2

Welk dier is het meest verwant aan dier 5 op grond van dit cladogram?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welke dieren zijn meer verwant?

1. Het paard en de kat
2. De kat en de hond
3. Het paard en de hond
4. Vacht

Welke van de volgende
cladogrammen (stambomen) geeft weer dat de chimpansee meer verwant is met de mens
dan met de gorilla?

1. stamboom 1
2. stamboom 2
3. stamboom 3
4. geen van deze stambomen

NVON - Diagnostische vragen

evolutie

www.diagnotischevragen.nl

Een mutatie voor een dikkere vacht komt …

1. door het koude weer
2. door toeval
3. doordat het dier zich aanpast

Misvatting: Leerlingen denken dat individuen zich in de evolutie gericht aan hun omgeving aanpassen i.p.v. dat er selectie op bestaande variatie plaatsvindt (waaronder toevallige mutaties)

A Leerlingen denken dat mutaties gericht ontstaan door de omstandigheden

B GOED

C Leerlingen denken dat een individu het genotype kan aanpassen indien nodig

Hoe krijgt een populatie beren een dikkere vacht als het klimaat kouder wordt?

1. Er komen meer mutaties voor dikke vacht
2. Er worden genen voor dikke vacht aangezet
3. Een dikke vacht vergroot de overlevingskans
4. De beren passen de dikte van hun vacht aan

Misvatting: Dat individuen zich in de evolutie aan hun omgeving aanpassen

2e misvatting: dat evolutie-veranderingen gerichte/gestuurde veranderingen zijn

A Leerlingen denken dat de omgeving gerichte mutaties veroorzaakt

B Een gen wat er nog niet is, kan ook niet aangezet worden.

C GOED

D Misvatting dat individuen zich aanpassen. Dit antwoord zou goed kunnen zijn als leerlingen de stappen ervoor ook allemaal beredeneren. Belangrijk om de antwoorden na te bespreken

Wat betekent “survival of the fittest”?

1. De meest fitte overleven
2. De best aangepaste overleven
3. De sterkste overleven
4. De meest snelle overleven

Misvatting: Verkeerd begrip van ‘fittest’ als ‘sterkste’, ‘snelste’ of ‘fitste’

A Leerlingen denken dat “fittest” de fitste is

B GOED

C Leerlingen denken dat “fittest” de sterkste is

D Leerlingen denken dat “fittest” de snelste is

Wie is het “fittest”?

1. Een jonge leeuw met 10 nakomelingen.
2. Een oude leeuw met 10 nakomelingen.
3. Een oude leeuw zonder nakomelingen die alle gevechten wint.
4. Een jonge leeuw zonder nakomelingen die alle gevechten wint.

Misvatting: Leerlingen vergeten vaak te denken aan voortplantingssucces bij het begrip van ‘fittest’

A GOED

B De kans is klein dat een oude leeuw nog meer nakomelingen krijgt dan een jongere leeuw. (Deze heeft nog wel een kans om meerdere nakomelingen te krijgen)

C Leerlingen denken dat “fittest” gaat over sterk zijn

D Leerlingen denken dat “fittest” gaat over sterk zijn

Op welk organisatieniveau ontstaat resistentie bij bacteriën? Bij:

1. individuele bacteriën
2. een populatie bacteriën
3. een levensgemeenschap van bacteriën
4. de soort bacteriën

Misvatting: Leerlingen denken dat bacteriën meteen als groep resistent worden. Leerlingen denken dat evolutie direct via grote aantallen organismen verloopt.

A GOED

B Leerlingen denken dat een aanpassing direct wordt overgenomen door de hele populatie. Zij missen de stap dat dit via selectie verder moet verspreiden door de populatie.

C Leerlingen kennen het begrip levensgemeenschap niet goed

D Leerlingen denken dat bacteriën ‘vanzelf’ resistent worden door het gebruik van antibiotica - het is als het ware een eigenschap van bacteriën om dat te doen.

Zijn de voorpoot van de krokodil en de vleugel van een mol homologe of analoge organen?

Zijn de voorpoot van de krokodil en de voorpoot van een mol homologe of analoge organen?

1. homoloog
2. analoog

Welke van deze organen zijn analoog aan elkaar?

1. Vogel en insect
2. Vleermuis en vogel
3. Vleermuis en insect

homoloog of analoog?

1. homoloog
2. analoog

                                                                                                  De evolutie theorie in het kort: (kies 7 van de 10 opties)

Nieuwe genotypen ontstaat bij ................................   voortplanting.

Daardoor is het genotype van individuen van dezelfde soort 

......................................... precies hetzelfde.

De eigenschappen van individuen van één soort zijn daardoor net iets verschillend.

Eigenschappen waardoor een individu een grotere overlevingskans heeft, 

worden ...................................... doorgegeven aan nakomelingen. 

Wanneer populaties van één soort worden gescheiden spreken we

van ........................................ . Ze passen zich eventueel aan en veranderen, uiteindelijk

kunnen ze niet meer met elkaar voortplanten.

Dit gaat over uitgangspunt: 

Dit gaat over uitgangspunt: 

Dit gaat over uitgangspunt: 

geslachtelijke

celdeling

altijd

nooit

minder vaak

vaker

isolatie

natuurlijke selectie

variatie in genotype

ontstaan van nieuwe soorten

Aan welke groep zijn de gorilla’s het meest verwant volgens deze stamboom?

1. de chimpansees
2. de gibbons
3. de halfapen
4. aan de apen van de oude wereld