Grammatica en Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Welkom 

Binnen = beginnen 

Pak je boek en ga naar de juiste pagina. 

Wat gaan we doen?

We gaan de komende weken aan de slag met 'grammatica woordsoorten en spelling'. 

De volgende onderwerpen komen aan bod:

• Grammatica paragraaf 1: werkwoorden 
• Grammatica paragraaf 3: lidwoord en zelfstandig naamwoord 
• Spelling paragraaf 1: hoofdletters en leestekens 
• Spelling paragraaf 2: laatste letter -d of -t 
• Spelling paragraaf 8: persoonsvorm tt 
• Spelling paragraaf 9: sterke en zwakke werkwoorden 
• Spelling paragraaf 10: persoonsvorm verledentijd van zwakke werkwoorden 
• Spelling paragraaf 11: persoonsvorm verledentijd van sterke werkwoorden 

Leerdoelen 

De komende weken werken we aan de volgende leerdoelen:

• Je herkent werkwoorden
  
• Je herkent lidwoorden en zelfstandig naamwoorden
• Je gebruikt hoofdletters in zinnen op de juiste manier.
  
• Je gebruikt hoofdletters en namen op de juiste manier.
  
• Je gebruikt punten, uitroeptekens en vraagtekens op de juiste manier.
  
• Je bepaalt of je aan het einde van een woord (geen woorden in de tegenwoordige tijd) een -d of een -t moet schrijven.
  
• Je spelt de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.
  
• Je herkent sterke en zwakke werkwoorden.
  
• Je spelt de persoonsvorm van zwakke werkwoorden in de verleden tijd. 

Werkwoorden - lidwoorden - zelfstandig naamwoorden

Werkwoorden 

Een werkwoord zegt wat iets of iemand doet of iemand overkomt. Een zin staat ten minste één werkwoord. Er zijn ook zinnen met meer werkwoorden:

• Winnen: De hoogspringer wint de gouden plak. 
  
• Drinken: Ik dronk vanmorgen voor het eerst een kop koffie. 
  
• Maken: Mischa heeft een vogelhuisje gemaakt.
  
• Lachen: Ik moest lachen om de grappen van mijn vriend. 
  

Er zijn ook werkwoorden met een onduidelijke betekenis, zoals hebben, zullen, kunnen, worden en zijn

Lidwoorden

Er bestaan drie lidwoorden (lw): de, het, een. 

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord: de olifant, het journaal, een slaapfeestje. 

Tussen het lidwoord en het zelfstandig naamwoord kan een ander woord staan: de oude woning, het heerlijke gerecht, een leuk nummer. 

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord (zn) is een woord voor een mens, dier, plant, ding en gevoel. Bijvoorbeeld: verslaggever, goudvis, roos, feeststemming, liefde. 

  

Een zelfstandig naamwoord heeft meestal een enkelvoud en een meervoud (het feest - de feesten). 

• Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken (het feest - het feestje)
  
• Je kunt er meestal een lidwoord voor zetten (het feest, een feest, de feesten)
  
• Een naam is ook een zelfstandig naamwoord: Wilma, Karim, Nickelodeon, Fivelcollege, Sneek, IJssel.  
  

Weektaak 

Wat moet je maken?  §1 Werkwoord 

• Rood blz. 198: opdracht 2 en 4 tot en met 8
• Blauw blz. 198: opdracht 1 tot en met 6
• Oranje blz. 200: opdracht 2 tot en met 7

Wat moet je maken? §3 lidwoord en zelfstandig naamwoord 

• Rood blz. 202: opdracht 2 tot en met 4
• Blauw blz. 202: opdracht 1 tot en met 5
  
• Oranje blz. 204: opdracht 1 tot en met 4

Wat moet je doen als je klaar bent?

• Steek je hand op en dan kom in bij je langs
• Bij akkoord krijg je een nakijkformulier 
• Klaar met nakijken? Lezen of bezig met een ander vak

Extra weektaak 

Wat moet je maken?  Paragraaf 5 bijvoeglijk naamwoord   

• Blauw blz. 206: opdracht 2 en 3
• Oranje blz. 208: opdracht 2 en 3

Wat moet je maken? Paragraaf 7 voorzetsels 

• Blauw blz. 210: opdracht 3 en 4
• Oranje blz. 212: opdracht 1 en 3

Rood zorg dat je alle opdracht van §1 en §3 af hebt!

Wat moet je doen als je klaar bent?

• Steek je hand op en dan kom in bij je langs
• Bij akkoord krijg je een nakijkformulier 

 

Hoofdletters - leestekens - d of t

Hoofdletters

Je gebruikt hoofdletters en leestekens om een tekst beter leesbaar te maken.

Op welke momenten schrijf je een hoofdletter:

• aan het begin van elke zin
• bij eigennamen: Jan, Klaas, Ingrid
• bij aardrijkskundige namen: Vondellaan, Groningen, Nederland, Europa, Maas, Noorderplantsoen 
• bij namen van merken: Netflix, Playstation, Adidas 
• namen van festivals: Eurosonic Noorderslag,
• woorden die van namen zijn afgeleid: Groningse boekhandel, Wilhelminastichting
  
  Regel bij achternamen: 
• sommige achternamen hebben een tussenvoegsel. Jaap van der Wal - J. van der Wal - meneer J. van der Wal of meneer Van der Wal. De eerste letter van het achtervoegsel krijgt een hoofdletter als je geen voornaam of voorletter gebruikt.

Dagen - maanden - seizoenen en windstreken krijgen geen hoofdletter.

Leestekens

Punt:

Je eindigt een normalen zin met een punt. 

Voorbeeld: Op 5 december vieren wij Sinterklaas. 

Vraagteken: 

Je eindigt een vraagzin met een vraagteken. 

Voorbeeld: Wie heb jij getrokken met Sinterklaas? 

Uitroepteken 

Eindig een uitroep met een uitroepteken. 

Voorbeeld: Heb jij Emma getrokken met Sinterklaas! (verbazing)

Voorbeeld: Ik wil geen Sinterklaas vieren! (woede)

Gebruik nooit twee van deze leestekens na elkaar. 

Laatste letter -d of -t 

Veel woorden eindigen op een t-klank. Die t-klank schrijf je soms met:

• een -t: wit, kist, (het is) gelukt
  
• maar bij het woord rood hoor je een T en schrijf je D – rood
  

Als een woord géén persoonsvorm is, gebruik je de verlengproef. Maak het woord langer door er -e, -en of -eren achter te zetten.

 

Als je een t hoort, schrijf je een t aan het eind: zwarte - zwart, geklopte - geklopt, kaarten - kaart.

Als je een d hoort, schrijf je een d aan het eind: beroemde - beroemd, handen - hand, runderen - rund.

Weektaak 

Wat moet je maken?  Hoofdletters en leestekens  

• Rood blz. 214: opdracht 1, 3 e 4 + blz. 216 opdracht 1 tot en met 3.
• Blauw blz. 222: opdracht 1 tot en met 6 + blz.224: 1 tot en met 3 en opdracht 5.
• Oranje blz. 228: opdracht 1 tot en met 5

Wat moet je maken? Laatste letter -d of -t

• Rood blz. 218: opdracht 1 tot en met 5
• Blauw blz. 226: opdracht 1 tot en met 5
  
• Oranje blz. 230: opdracht 1 tot en met 6

Wat moet je doen als je klaar bent?

• Steek je hand op en dan kom in bij je langs
• Bij akkoord krijg je een nakijkformulier 

 

Afsluiting

De komende weken werken we aan de volgende leerdoelen: 

• Je herkent werkwoorden
  
• Je herkent lidwoorden en zelfstandig naamwoorden
  
• Je gebruikt hoofdletters in zinnen op de juiste manier.
  
• Je gebruikt hoofdletters en namen op de juiste manier.
  
• Je gebruikt punten, uitroeptekens en vraagtekens op de juiste manier.
  
• Je bepaalt of je aan het einde van een woord (geen woorden in de tegenwoordige tijd) een -d of een -t moet schrijven.
  
• Je spelt de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.
  
• Je herkent sterke en zwakke werkwoorden.
  
• Je spelt de persoonsvorm van zwakke werkwoorden in de verleden tijd.