Nederlands pv samengestelde zinnen, bn, zw, bw, vz, ww spelling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Vandaag

• Toets 2F in Studiemeter (Let op! Theorie in SM staat dicht)
• meerdere persoonsvormen binnen één zin
• zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, etc.
• werkwoordspelling

Een zin heeft nooit meer dan één persoonsvorm.
deze uitspraak is:

1. waar
2. niet waar

Een zin kan dus meerdere persoonsvormen bevatten. Een zin met één persoonsvorm noem je een:

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Een zin met één persoonsvorm noem je een enkelvoudige zin. Een zin met meerdere persoonsvormen noem je een samengestelde zin.
Welke zin is enkelvoudig?

1. Terwijl ik televisiekijk, eet ik een zak chips.
2. Waarom is Jantien zo van streek?

Soorten zinnen

Enkelvoudige zinnen hebben 1 persoonsvorm

Samengestelde zinnen hebben meerdere persoonsvormen. Een samengestelde zin bestaat eigenlijk uit verschillende losse zinnen die een geheel vormen.

Je vindt de persoonsvorm op drie manieren

• Je maakt een vraagzin van de zin

• de tijd waarin de zin staat veranderen 

• enkelvoud/meervoud veranderen

Voorbeeld:

De gemeenteraad heeft/had besloten dat de school opgeheven wordt/werd als het leerlingenaantal nog verder zal/zou teruglopen.

Deze zin bevat 3 persoonsvormen --> heeft, wordt en zal. Deze werkwoorden veranderen als je ze in een andere tijd zet.

Samengestelde zin

2 persoonsvormen

enkelvoudige zin + enkelvoudige zin

                1 pv             +             1 pv

Hoofdzin + hoofdzin

Hoofdzin + bijzin(nen)

Bijzin + hoofdzin

Enkelvoudig of samengesteld?

Onderstreep de persoonsvormen:

• 1 persoonsvorm? Enkelvoudige zin 
  
• Meerdere persoonsvormen? Samengestelde zin 
  

Voorbeelden:

Ik heb mijn huiswerk gemaakt. (enkelvoudig)

Mijn moeder zegt dat ik een koekje mag. (samengesteld)

Ik fiets eerst naar school en ik loop daarna naar huis. (samengesteld)

Mijn moeder zegt dat ik een koekje mag.

1. zegt
2. mag
3. zegt, mag
4. zegt dat mag

Ik fiets eerst naar school en ik loop daarna naar huis.

Jullie krijgen het laatste ijsje, omdat jullie goed gewerkt hebben.

Op een rare dag als deze ontbijt ik altijd met mijn moeder.

Wanneer je niet snel reageert, is het niet meer mogelijk te komen.

De Zwarte Cross was helemaal uitverkocht en de beveiliging liet niemand meer toe.

Lidwoorden

de kleine woorden voor een zelfstandig naamwoord:
de, het, een

zelfstandig naamwoord

woord dat je in één keer snapt, het kan op zichzelf staan
je kan er een lidwoord voorzetten.

Woordsoorten

1. lidwoord
2. zelfstandig nw
3. bijvoeglijk nw / 4. st. bijv nw.
4. werkwoord
5. voorzetsel
6. aanwijzend voornaamwoord
7. vragend voornaawoord 

bijwoord

zegt iets over:

- een werkwoord

- een bijvoeglijk naamwoord 

- een ander bijwoord

- de hele zijn (bijvoorbeeld tijd of plaats)

- delen van scheidbare werkwoorden (uitlaten)

Weet je het niet? Gok op een bijwoord. 

voorzetsel

kastwoordjes (geven een plaats aan)

En nu zelf oefenen!! 

1 t/m 20 moet af zijn. 

Antwoorden in de volgende les.

Als dit niet goed leesbaar is, ga je naar het document in de studiewijzer  

Waar of niet waar?

Als een bijwoordelijke bepaling uit één woord bestaat, is dit als woordsoort een bijwoord.

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar?

Een bijwoord kan iets zeggen over een ander bijwoord.

1. waar
2. niet waar

Hoeveel bijwoorden heeft de volgende zin?

Bij het fantastische Beekdal Lyceum hebben ze besloten om een prachtig rooster in te voeren nadat de school elf weken dicht was.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Noteer de bijwoord(en) uit de zin.

Dat is een heel rare vraag.

Noteer de bijwoord(en) uit de zin.

Hij liep zacht.

Noteer de bijwoord(en) uit de zin.

Muizen zitten overal.

Benoem de bijwoorden in deze zin.

Daar moet zeker de receptie van het bungalowpark liggen.

1. daar
2. daar, zeker
3. zeker

Noteer de bijwoord(en) uit de zin.

Daarna werd ik op het dak gegooid.

Noteer de bijwoord(en) uit de zin.

De les liep een kwartier uit.

"De onderstaande zin heeft drie bijwoorden."
Waar of niet waar?

Het Beekdal Lyceum is na een ongeluk voorlopig niet toegankelijk voor publiek.

1. waar
2. niet waar

Benoem de bijwoorden in de zin.

Waarover ging de vergadering met het voltallige bestuur gisteren?

1. waarover
2. waarover, gisteren
3. waarover, voltallige, gisteren
4. waarover, vergadering, gisteren

Benoem de bijwoorden in de zin.

Waar kunnen de leerlingen van het Beekdal Lyceum uit Arnhem de lesboeken nu verstopt hebben?

1. waar, nu
2. nu, uit Arnhem
3. waar, uit Arnhem
4. waar, nu, uit Arnhem

Voorzetsels

Voorzetsels

• Voorzetsels staan meestal voor een lidwoord of een voornaamwoord met een zelfstandig naamwoord. (achter die kast, naast mij, onder de boeken). Ze kunnen ook achter een zelfstandig naamwoord staan, meestal geeft het dan een richting aan. (Ik viel de sloot in, hij liep de weg op. ) 

• Let op! Delen van scheidbare werkwoorden zijn geen vz. 
• Bv. opbellen. Hij belt mij op. op = geen vz

Wat is GEEN voorzetsel?

1. Links
2. Uit
3. Op
4. Boven

Wat is het voorzetsel in deze zin:
Ik ga bij mijn vriend voetballen.

Welk woord in de zin is het voorzetsel :
Let op, het zijn er 2!
Na schooltijd fiets ik langs de bakker.

Vul aan met een vast voorzetsel:
We hebben een hekel ... huiswerk.

Welke zin is goed?

1. Hij verteld een verhaal
2. Hij vertelt een verhaal
3. Hij heeft een verhaal vertelt
4. Hij heefd een verhaal verteld

Wat is de eerste stap die je neemt om te kijken of een werkwoord op een d of t eindigt?

1. Ik kijk in welke tijd het staat
2. Ik zoek de persoonsvorm op
3. Ik doe het op gevoel
4. Ik doe maar wat

De stappen 

2. Is het geen pv?

Dan is het een:

- voltooid deelwoord 

- infinitief (hele werkwoord)

- bijv. naamwoord 

- onvoltooid deelwoord

vtdw/infinitief/bijv. nw

vtdw: Als je werkwoord een voltooid deelwoord is, dan gebruik je 

't exkofschip 

infinitief: Dat is het hele werkwoord

bijvoeglijk naamwoord: dat zegt iets over het znw en schijf je zo kort mogelijk. 

Even oefenen 

(schrijf de zin over en onderstreep als eerst de pv)

1. Hij ........ (vertellen) een verhaal. 

2. Hij heeft een verhaal ....... (vertellen). 

3. Marije ....(vinden) de les leuk

De antwoorden

1. Hij vertelt een verhaal.

(pv, tt, stam/stam +t) 

2. Hij heeft een verhaal verteld.

(vtdw, 't exkofschip)

3. Marije vindt de les leuk

(pv, tt, stam/stam +t)

Wie zijn lessen goed ....... (voorbereiden), zal er veel van opsteken.

1. Voorbereidt
2. Voorbereid
3. Voorbereit
4. Voorbereidde

PV tt -d of -t?
Kies de juiste schrijfwijze.

1. De docent verbaasd zich nog altijd over A2a.
2. Lika speldt de woorden beter dan ik.
3. De lockdown ontregelt het openbare leven.
4. Wanneer word jouw docent ontslagen?

Vul aan met een voorzetsel:
Zij twijfelen ... zijn eerlijkheid.

PV samengestelde zinnen
Ik vond het niet leuk dat je dat zei, maar je had wel gelijk gekregen.

1. De zin heeft 1 persoonsvorm.
2. De zin heeft 2 persoonsvormen.
3. De zin heeft 3 persoonsvormen.
4. De zin heeft 4 persoonsvormen.

pv tt of volt. deelwoord?
Kies de juiste schrijfwijze:

1. Het verbaast me dat dit niet vaker is gebeurt.
2. Het verbaasd me dat dit niet vaker is gebeurd.
3. Het verbaasd me dat dit niet vaker is gebeurt.
4. Het verbaast me dat dit niet vaker is gebeurd.

PV vt
Kies de juiste schrijfwijze:

1. Gisteren bevrijdden de brandweerlieden de kat.
2. Gisteren bevrijden de brandweerlieden de kat.
3. Gisteren bevrijdde de brandweerlieden de kat.
4. Gisteren bevrijde de brandweerlieden de kat.