5.3 Zenuwcellen en vervoer van impulsen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.3 Zenuwcellen en vervoer van impulsen

DEZE LES

- Korte herhaling met filmpje

- Ophalen kennis vorige week a.d.h.v vragen

- Nieuwe stof

- Zelf aan de gang!

De Leerdoelen

- uitleggen hoe je met het zintuig-, zenuw- en spierstelsel kunt reageren op prikkels.

- uitleggen dat zintuigen prikkels omzetten in impulsen die via gevoelszenuwcellen worden doorgegeven aan het ruggenmerg en de hersenen.

- uitleggen dat impulsen vanuit de hersenen via bewegingszenuwcellen aan de spieren worden doorgegeven.

- voorbeelden van reflexen noemen en wat de functie ervan is uitleggen.

- verschillen noemen tussen een eenvoudig en een ingewikkeld zenuwstelsel.

Wat weet je nog van de vorige les?

Kennistest

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Prikkels

impulsen

zintuig

spieren

centrale zenuwstelsel

impulsen

Welk letter geeft de hersenstam aan?

1. Q
2. R
3. S
4. T

Welk letter geeft de kleine hersenen aan?

1. Q
2. R
3. S
4. T

Het tetanusgif dat bacteriën aanmaken kan vanuit het bloed in uitlopers van zenuwcellen terechtkomen en via het zenuwstelsel verspreid worden. Roberto wordt door een hond in zijn arm gebeten en raakt besmet met tetanusbacteriën. Het tetanusgif komt in zijn centraal zenuwstelsel terecht via uitlopers in een armzenuw.

Welk deel van zijn centraal zenuwstelsel wordt dan als eerste bereikt?

1. Grote hersenen
2. Kleine hersenen
3. Hersenstam
4. Ruggenmerg

Uitleg

Laptops dicht

Aantekeningen

Het  zenuwstelsel

• Centrale zenuwstelsel = hersenen en ruggenmerg
• Zenuwen verbinden centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen

Werking zenuwstelsel (deel 1)

1. Zintuigen vangen de prikkels op
2. Zintuigcellen zetten deze prikkels om in impulsen 
3. Impulsen gaan via de zenuwen (gevoelszenuwcellen) naar het ruggenmerg
4. Ruggenmerg (schakelzenuwcellen) naar de hersenen 

Werking zenuwstelsel (deel 2)

1. De hersenen verwerken de impulsen wat zorgt voor bewustzijn (er ontstaan impulsen in hersenen)
   
2. De impulsen gaan via het ruggenmerg (schakelzenuwcellen) naar de spieren en klieren (bewegingszenuwcellen)
3. De spieren en klieren zorgen voor bepaalde reactie 

Het zenuwstelsel

• Zintuig neemt prikkel waar
• Zintuig stuurt impuls (stroompje) naar het centrale zenuwstelsel
• Centrale zenuwstelsel verwerkt de impuls
• Centrale zenuwstelsel stuur impuls naar spier/klier

Het zenuwstelsel

• Zintuig neemt prikkel waar.
• Zintuig stuurt impuls (stroompje) naar het centrale zenuwstelsel:  Gevoelszenuwcel
• Centrale zenuwstelsel verwerkt de impuls: 
  Schakelcel
• Centrale zenuwstelsel stuur impuls naar spier/klier: Bewegingszenuwcel

1) Impuls naar hersenen toe

2) Verwerking in hersenen

3) Impuls terug

Zenuwcellen

Zenuwcellen bestaan uit:

• Cellichaam= bevat onder andere de celkern
  
• Uitloper = vervoeren de impuls

Zenuwcellen

Er zijn drie verschillende type zenuwcellen:

• Gevoelszenuwcel
• Bewegingszenuwcel
• Schakelcel

Gevoelszenuwcel

• Van zintuigen naar centraal zenuwstelsel
• Cellichaam ligt vlakbij centraal zenuwstelsel

Bewegingszenuwcel

• Van centraal zenuwstelsel naar spieren/klieren.
• Cellichaam ligt in centraal zenuwstelsel en heeft vertakkingen.

Schakelcel

• Liggen helemaal in het centraal zenuwstelsel.
• Verbinden zenuwcellen met elkaar.

Zenuwcellen

Er zijn drie verschillende 

type zenuwcellen:

• Gevoelszenuwcel
• Bewegingszenuwcel
• Schakelcel

Bewuste reactie: impulsen van zintuigen naar hersenen, daarna van hersenen naar spieren. Je wordt bewust van de prikkel de je hersenen opvangen, je beslist hoe je wil reageren.

Samenvatting

• Zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en zenuwen 
• Centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en ruggenmerg 
• De weg van een prikkel tot aan een reactie van de klieren en spieren
• Het zenuwstelsel verwerkt de impulsen die van de zintuigen afkomen en regelt de werking van spieren en klieren

De Leerdoelen

- uitleggen hoe je met het zintuig-, zenuw- en spierstelsel kunt reageren op prikkels.

- uitleggen dat zintuigen prikkels omzetten in impulsen die via gevoelszenuwcellen worden doorgegeven aan het ruggenmerg en de hersenen.

- uitleggen dat impulsen vanuit de hersenen via bewegingszenuwcellen aan de spieren worden doorgegeven.

- voorbeelden van reflexen noemen en wat de functie ervan is uitleggen.

- verschillen noemen tussen een eenvoudig en een ingewikkeld zenuwstelsel.

geleid impulsen naar spieren

geleid impulsen naar hersenen

geleid impulsen vanaf hersenen

geleid impulsen vanaf zintuigen

geleid impulsen in het ruggenmerg

geleid impulsen tussen zenuwcellen

bewegingszenuwcel

schakelzenuwcel

gevoelszenuwcel

bewegingszenuwcel

schakelzenuwcel

gevoelszenuwcel

Uitloper

Cellichaam

Celkern

Uitloper

Zet de woorden in de juiste volgorde.

Ruggenmerg

Spieren

Bewustwording

Zintuigcel

Hersenen

Impulsen in bewegingszenuwcellen

Prikkel

Impulsen in gevoelszenuwcellen

Ruggenmerg

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

En nu? 

5.3 Zenuwcellen en vervoer van impulsen

Huiswerk: opdrachten + (herhaling) / extra

Klaar?: Maak de plus opdrachten!