KA H9 en H10

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Oefenen met Kenmerkende Aspecten

n

Kenmerkende aspecten

Tijd van wereldoorlogen

De rol van moderne propaganda en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

Wat: een vorm van politieke reclame waarbij je of jezelf beter afbeeld, of de vijand slechter. Je kunt dit verspreiden via posters, film of radio als nieuwe media om het volk te beïnvloeden. 

Dit kan de aanhang van massaorganisaties beïnvloedden, mede met behulp van symbolen, vlaggen, muziek en uniformen. 

Oorzaak: totalitaire regimes hebben steun (of angst) van de bevolking nodig om succesvol te worden. Mensen kregen het gevoel ergens bij te (willen) horen.

Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme

Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme

Wat: een totalitaire samenleving waarin de regering álles voor de inwoners bepaald, gebruik makend van propaganda, censuur en terrorisme.

Wie

Communisme: SU, China, Cuba, Vietnam, Korea (vanaf 1919 en later)

Fascisme: Italië vanaf 1919

Nationaalsocialisme: Duitsland vanaf 1919

Het in praktijk brengen van ...

Wat:

Communisme: gelijkheid mbv revolutie en klassestrijd

Fascisme: eenleidersstaat, tegen democratie, met verheerlijking van nationalisme en millitarisme

Nationaalsocialisme: zie fascisme + antisemitisme

Oorzaken: politieke en economische onrust vraagt om een sterke leider

De crisis van het wereldkapitalisme

De crisis van het wereldkapitalisme

Wat: wereldwijde economische crisis nav instorten aandelenmarkt VS in 1929

Wie: westerse landen, met name Duitsland

Wanneer : 1929 tot halverwege jaren '30

De crisis van het wereldkapitalisme

Oorzaken:

Amerikaanse markt gebaseerd op oorlogsproductie

Kopen op afbetaling en aandelenspeculaties

Leningen vanuit VS aan Europese landen

Gevolgen: 

Grote depressie: honger en armoede, vraag om ingrijpen van (liberale) overheid

Het voeren van twee wereldoorlogen

Het voeren van twee wereldoorlogen

Wat: het voeren van WO I (1914-1918) en WO II (1939-1945)

Wie:

WO I : Triple Entente (EN, FR, RU + VS) tegen Centralen (OH, DU)

WO II: Geallieerden (EN, VS> SU) tegen Nazi Duitsland 

Bij beide oorlogen waren ook de koloniën betrokken, daarom wereldoorlogen

Het voeren van twee wereldoorlogen

Oorzaken : 

WO I : industrialisatie, nationalisme, modern imperialisme, bondgenootschappen, militarisme.

De tweefrontenoorlog speelde zich in het westen met name af in de loopgraven. 

WO II: economische wereldcrisis leidt tot opkomst nationaal socialisme en verbreken verdrag van versailles afspraken

Het voeren van twee wereldoorlogen

Gevolgen: 

WO I : verdrag van Versailles > Duitsland alle schuld, veel soldaten met Shellshock, Europa in puin > Amerika rijk, oprichting Volkenbond

WO II: verdeling van de wereld tussen VS en SU, omgaan met slachtoffers Holocaust, Europa in puin> Amerika rijk, begin Europese samenwerking

Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden

Wat: het uitsluiten van een bepaalde bevolkingsgroep op basis van ras en of geloof. In dit geval de volkerenmoord op de joden door de nazi's in WO II. 

Wie: de joodse inwoners van Duitsland en de door de nazi's veroverde landen in Europa. 

Oorzaak: door de machtsovername van Hitler kon Hitler de joden tot de zondebok maken en de antisemitische ideeën  en vooroordelen over joden die al bestonden, uitvergroten. 

Gevolg: de Holocaust, waarbij tussen de 5 en 6 miljoen joden werden omgebracht 

De Duitse bezetting van Nederland

De Duitse bezetting van Nederland

Wat: de bezetting van Nederland door Duitsland tussen mei 1940 en mei 1945

Oorzaak; de blitzkrieg waarbij Hitler een derde rijk wilde stichten, waar het Nederlandse volk volgens hem ook bij hoorde (arisch broedervolk)

Gevolg: afschaffing rechtstaat en democratie en Nederland in oorlog

45. De dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld

Wat: het verlangen van niet-Europese landen om onafhankelijk te worden van het Europese moederland na WO II

Oorzaak:

- ontwikkeling nationalisme 19e eeuw

- rol Japan in WO II

- rol VS na WO II

Gevolgen:

- Indonesië onafhankelijk in 1949 na een hevige strijd, met politionele acties

- Veel Molukkers naar Nederland, veel wrokgevoelens

- Suriname onafhankelijk in 1975 zonder strijd

- Nederlands steeds meer een  multiculturele samenleving

De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog 

Wat: de Koude Oorlog tussen SU en VS, waarbij beide landen probeerden de  beste (kern)wapens te hebben. Hierdoor kwam het nooit tot een échte 'warme' oorlog, maar bleef het bij een dreiging van een atoomoorlog. 

Wie: SU met communistische landen in SU invloedssfeer

 VS met kapitalistische landen in VS invloedsfeer

Oorzaken: wantrouwen VS en SU na verslaan van Duitsland

Gevolgen:

- IJzeren Gordijn dwars door Europa

- Deling van Duitsland in DDR en BRD

- Twee ideologische blokken die tegenover elkaar stonden

De toenemende westerse wervaart die vanaf de jaren 1960 aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

Wat: de ontwikkeling van de consumptiemaatschappij die ervoor zorgde dat er met name  veel veranderde op gebied van:

- seksualiteit en feminisme

- individualisering (voor jongeren)

- geloof

Wie: inwoners van Nederland, met name jongeren en vrouwen

Oorzaken:

- door Marshallhulp en wederopbouw sterke economische groei

Gevolgen:

- tweede feministische golf

- ontkerkelijking

De eenwording van Europa

1. EGKS> economie (vanaf 1951)

2.Europese Economische Gemeenschap > economie en politiek (vanaf 1958)

3. EU> economie , veiligheid en buitenlandse politiek (vanaf 1992)

De eenwording van Europa

De ontwikkeling van een multiculturele en pluriforme samenleving

Wat: een maatschappij die bestaat uit verschillende groepen die naast of door elkaar leven

Bij multicultureel kijk je alleen naar autochtoon en allochtoon, bij pluriform kijk je naar autochtoon, allochtoon EN cultuurgroepen die niet met afkomst te maken hebben zoals bijvoorbeeld hippies en feministen.