1.4 Nederland: winnaars en verliezers

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.4 Nederland: winnaars en verliezers

Planning

- (maken) + nakijken opdrachten 1.3

- Herhalen 1.3

- uitleg 1.4

- leren/opdrachten maken

Nakijken 1.3

Havo: nakijken 1, 2, 3 en 6

Vwo: nakijken 1, 2 en 5

Vorige les: ontwikkeling in verschillende snelheden

-Arme en rijke landen

-Interne oorzaken

-Externe oorzaken

-Veel negatieve factoren=grotere kans op armoede

 

Welke 2 soorten interne oorzaken bepalen de armoede of rijkdom van een land?

1. Natuurlijke en economische oorzaken
2. Economische en menselijke oorzaken
3. Natuurlijke en menselijke oorzaken
4. Menselijke en politieke oorzaken

Menselijke oorzaken

Natuurlijke oorzaken

Ontwikkelingskansen

De ligging

Politieke systeem

Bevolkingsgroei en leeftijdsopbouw

Mate van ongelijkheid

Wat is de betekenis van 'externe oorzaken'?

Welke 2 externe oorzaken bepalen de armoede of rijkdom van een land?

1. Rol van een land in de wereldeconomie
2. Natuurrampen
3. Bruto binnenlands product
4. Koloniaal verleden

Deze les: NL: winnaars en verliezers

Leerdoelen

- Nederland in de wereld

- Globaliseringsindex

- Eindhoven

- Oost-Groningen

* Je weet welke factoren verklaren waarom de regio Eindhoven zich heeft ontwikkeld tot een brainport

* Je begrijpt waarom Oost-Groningen tot de armste regio's van Nederland behoort en Eindhoven tot de succesvolste

* Je kunt beoordelen of Nederland gebaat is bij een meer gesloten of meer open wereldeconomie

Positie in de wereld

Globaliseringsindex=geeft aan hoe sterk een land is verbonden met het buitenland

Positie in de wereld

-Nederland op plek 1 van globaliseringsindex (2021)

-Open en sterk op buitenland gerichte economie

-Mede door hoogwaardige maakindustrie (hightech)

-Veel hightechbedrijven in Eindhoven 

Globaliseringsindex

Eindhoven vs. Oost-Groningen

Eindhoven

Brainport

= gebied dat hoort tot de kenniseconomie met een hoge dichtheid aan hightechbedrijven, universiteiten en onderzoeksinstituten

Eindhoven, de slimste

- Wordt slimste regio in de wereld genoemd

- Basis gevormd door Brainport Eindhoven

- Wereldspelers als ASML, DAF en Philips gevestigd

- Gunstige vestigingsfactoren

Gunstige vestigingsfactoren Eindhoven

1. Aanwezigheid bedrijven die elkaar aanvullen en ondersteunen

2. Goed opgeleide beroepsbevolking

3. Nabijheid interessante afzetmarkten 

       - Rondom veel mensen met bovengemiddeld inkomen

Oost-Groningen

Oost-Groningen, krimpgebied met mogelijkheden

- Een van de armste gebieden van Nederland

- Traditioneel landbouw gebied

Pogingen tot ontwikkeling

- Regionaal ontwikkelingsbeleid:  overheidssteun zodat bedrijven en overheidsdiensten verplaatst werden naar dit gebied 

Maar toen de steun stopte, vertrokken ze weer... ontwikkelingspoging mislukt!

Pogingen tot ontwikkeling

Intussen schuift de werkgelegenheid op van landbouw (dat veel voorkomt in Oost-Groningen) en industrie naar hoogwaardige dienstverlening (banken, onderwijs, kantoren)

Maar het lukt Oost-Groningen niet om aan te haken en mee te ontwikkelen... met alle gevolgen van dien:

Gevolgen

- Jongeren vertrekken (voor werk en studie)

- Voorzieningen verdwijnen

- Bevolking krimpt verder

- Bevolking vergrijst

- Leegstand neemt toe

1.4 Nederland: winnaars en verliezers

Planning

Leerdoelen

- Herhaling

- Laatste uitleg 1.4

- LessonUp quiz

- Leren/opdrachten maken

* Je weet welke factoren verklaren waarom de regio Eindhoven zich heeft ontwikkeld tot een brainport

* Je begrijpt waarom Oost-Groningen tot de armste regio's van Nederland behoort en Eindhoven tot de succesvolste

* Je kunt beoordelen of Nederland gebaat is bij een meer gesloten of meer open wereldeconomie

Wat doet een globaliseringsindex?

Waarom ontwikkelen Eindhoven en Oost-Groningen zich anders?

Kansen voor dit gebied

1. Leefomgeving

    -Rust en ruimte

    -Goedkoop wonen

    -Nieuwe natuur

    

Kan aantrekkelijk zijn voor toeristen

Kansen voor dit gebied

2. Energiebeleid 

     - Veel ruimte voor energieproductie

     - Opwekken duurzame energie (zon, wind etc.)

3. Overheidsbemoeienis

    - Overheid gaat fors investeren in dit  gebied

Wat is GEEN gunstige vestigingsfactor voor een bedrijf in de Brainport Eindhoven?

1. Woningaanbod
2. Aanwezigheid andere bedrijven
3. Een afzetmarkt
4. De opleidingsgraad van de bevolking

Wat is de globaliseringsindex?

1. Hoever de globalisering tussen landen plaatsvindt
2. Hoe sterk een land verbonden is met de wereld
3. Hoe sterk een land verbonden is met het buitenland
4. Hoe sterk een land verbonden is met de handel binnen haar eigen land

Hoe komt het dat Nederland zo hoog in de globaliseringsindex staat?

Wat is een goed voorbeeld van het regionaal ontwikkelingsbeleid

1. Steun aan vluchtelingen in de Randstad
2. Verplaatsing van overheidsinstellingen naar bv Groningen
3. Jongeren trekken weg naar de Randstad
4. De bevolking krimpt en vergrijst

Stelling 1: de werkgelegenheid verschuift van de landbouw en industrie steeds meer naar hoogwaardige dienstverlening.

Stelling 2: De aanwezigheid van bedrijven stoot andere bedrijven af om zich daar te vestigen, vanwege concurrentie.

1. Stelling 1 is juist. Stelling 2 is niet juist.
2. Stelling 1 is juist. Stelling 2 is juist.
3. Stelling 1 is niet juist. Stelling 2 is juist.
4. Stelling 1 is niet juist. Stelling 2 is niet juist.

zakelijke dienstverlening

export grondstoffen

hoogwaardige industrie-producten

laagwaardige industrie-producten

Vietnam

China

Niger

Duitsland

Leg uit waarom Oost-Groningen een krimpgebied is

Wat is een ontwikkelkans voor Oost-Groningen

1. Investeringen van de overheid
2. Investeringen in vormen van Duurzame energie
3. De leefomgeving
4. Investeren in een olieraffinaderij

Wat is GEEN gevolg van de leegloop in Oost-Groningen?

1. Aanbod werkgelegenheid loopt terug
2. Vergrijzing
3. Het winkelaanbod verminderd
4. Verjonging

Ik weet welke kansen er zijn voor Oost-Groningen om zich in de nabije toekomst toch nog succesvol te kunnen gaan ontwikkelen.

Aan de slag...

Opdrachten maken 1.4

Klaar? Leer voor de topo + actualiteiten toets / maak de herhaling van paragraaf 1.4

Huiswerk

Paragraaf 1.4

Opdr. 1,2,3,4 en 6