H1 Structuur en verband les 1 (05/09)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig op je plek zitten en leg je spullen op tafel. 

Wat gaan we doen vandaag?

• Wat weet je nog?
• Uitleg theorie
• Oefenen
• Werken aan de opdracht 

Aan het einde van de les heb je geoefend met het herkennen van de structuur van en de verbanden in een tekst. 

Wat weet je nog?

Wat is een alinea?

Een alinea bestaat uit enkele zinnen die één deel-onderwerp behandelen en daardoor met elkaar samenhangen 

Welke structuur in drie delen kom je in bijna elke tekst tegen?

Welke verbanden weet je nog?

Bij welk verband hoort het signaalwoord 'mits'?

Bij welk verband hoort het signaalwoord 'dus'?

Bij welk verband hoort het signaalwoord 'zoals'?

Theorie 

De structuur van een tekst 

Een alinea bestaat uit enkele zinnen die één deelonderwerp behandelen of daardoor met elkaar samenhangen. 

• Hoe herken je een alinea?

Veel teksten hebben een vaste structuur. Hoe ziet deze eruit?

• inleiding, kern, slot 

De structuur van een tekst 

Inleiding:

• Eerste een of twee alinea's
• Waar de tekst over gaat
• Aandacht trekken van lezers 

Middenstuk / kern:

• Omvat meerdere alinea's 
• Het onderwerp wordt uitgewerkt en toegelicht 
• Elke alinea gaat over een deelonderwerp 

De structuur van een tekst 

Slot:

• Samenvatting of eindoordeel (conclusie)
• Afsluiten met een uitsmijter 
• Niet elke tekst heeft een slot 

De verbanden in een tekst 

Door gebruik te maken van signaalwoorden vormen zinnen een logisch geheel. Er zijn meerdere verbanden waarbij verschillende signaalwoorden horen. 

Signaalwoorden geven je een signaal over het soort verband tussen tekstdelen. 

De verbanden in een tekst 

Opsomming:

• en, ook, bovendien, ten eerste 

Tijd:

• eerste, nadat, toen, terwijl

Reden, oorzaak, gevolg:

• omdat, want, zodat, daardoor 

De verbanden in een tekst 

Voorwaarde:

• als, wanneer, tenzij, mits

Inperking:

• hoewel, ondanks, natuurlijk ... maar

Tegenstelling:

• maar, daarentegen, desondanks, echter

De verbanden in een tekst 

Vergelijking:

• evenzeer, evenals, eveneens 

Doel-middel:

• om te, door middel van, daarmee 

Voorbeeld:

• denk aan, bijvoorbeeld, zoals 

De verbanden in een tekst 

Verduidelijking:

• dit betekent, met name, dit houdt in 

Conclusie:

• dus, concluderend, dan ook 

Samenvatting:

• samengevat, kortom 

Oefenen

Oefenen

Wat? Bedenk een korte tekst waarin een tegenstellend verband, een opsommend verband en een voorwaardelijk verband in voorkomt .

Hoe? Zelfstandig en stil

Tijd? 3 minuten

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs 

Klaar? Lees de theorie op bladzijde 50 - 53

Bij welk verband hoort het signaalwoord 'daarentegen'?