Thema 1 Basisstof 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat is biologie?

schrijf op waar jij denkt dat biologie over gaat!

Waarom heb je voor biologie gekozen?

BIOLOGIE IS SUPERLEUK.

MAAR OOK VEEL. 

EN SOMS NIET MAKKELIJK.

ECHT DOEN!                begrippenlijsten bijhouden

                                         opdrachten maken

Start cadeautje

praktisch - klas 4

ELO  → alle belangrijke documenten: planners, presentaties 

          → soms inleveren van opdrachten (tekeningen zelfde les)

          → elke week staat er wat je die week af moet hebben

cijfers → op de planner zie je waar je cijfers voor krijgt en hoe het meetelt

MAILEN? → [e-mail]

maar je kan ook prima dingen aan me vragen in de les ;) 

hoe werk je bij bio

• telefoons in het zakkie!
• als er geen uitleg of PO is, wordt er een kwartier in stilte gewerkt
• opgaven maak je online, neem wel altijd je papieren boek mee


• aantekeningen maken tijdens de les is verplicht, altijd een schrift bij je!
• je mag altijd vragen feedback op PO's, als je goed werkt help ik je graag!
• aan het einde van de les help je mee het lokaal netjes achter te laten

ik help je, jij gaat het doen!

cijfers periode 1

practicum toets 

toets in de toetsweek over H1 en H2 

  

wat vind je moeilijk
aan biologie?
wat is jouw valkuil
tijdens de les of het leren?

Wat wordt je doel de eerste periode?
Welk cijfer wil je halen voor begrippen SO H1?

H1 - inleiding in de biologie

H2 - voortplanting

H3 - genetica

H4 - evolutie

H5 - regeling

H6 - waarneming en gedrag

H7 - ecologie

klassencode 

 H4bio2: 053896

H4bio5: 108810

Wat is biologie?

Biologie is Grieks

βίος, bios -> ‘leven’

λόγος, lógos -> ‘leer’.

Wetenschappelijke studie van het leven.

Levenscyclus dagpauwoog.

LEVENSLOOP

Ontstaan

Groei en ontwikkeling

Voortplanting

dood gaan

(INDIVIDU)

LEVENSCYCLUS

Ontstaan

Groei en ontwikkeling

Voortplanting

Nieuwe generatie ontstaat

etc.

(SOORT)

Wanneer mag je iets levend noemen?

• Als het levensverschijnselen vertoont zoals; voortplanting en stofwisseling.

Levensverschijnselen

• Voortplanting
  
• Voeden
  
• Uitscheiden
  
• Waarnemen/ bewegen
  
• Stofwisseling (alle chemische reacties, omzetting van stoffen in het organisme met hulp van enzymen)
  
• Groeien
  
• Ontwikkelen
  

Wat is stofwisseling?

• Alle chemische reacties in een organisme.
• Onder invloed van enzymen worden moleculen omgezet in andere moleculen. Enzymen versnellen het proces.
• Wat is een enzym in dit proces?
• katalysator

Levensverschijnselen

• Noem de levensverschijnselen per rijk:
• Vertoont een virus ook levensverschijnselen? 
  
• Nee, want het vertoont niet alle levensverschijnselen. En het bestaat niet uit cellen.

Contextgericht onderwijs

• Concept = dik gedrukte woorden; de kennis.
  Men gaat ervan uit dat je alle kennis stapelt. Herhaling moet je soms terugzoeken in voorgaande hoofdstukken.  

• Context = toepassing van de concepten in: leefwereld om je heen, beroepspraktijk en wetenschappelijk onderzoek.
  

Biologie vroeger en nu 

• Steeds meer inzicht
  
• Effecten op gezondheid worden in steeds kleinere eenheden gezocht
  
• DNA
  
• Bacterieflora
  
• Schimmelflora
  

• Ieder mens/ dier / plant is in samenstelling uniek
  

aan de slag!

Maken alle opgaven paragraaf 1

We kijken het samen na over 30 minuten.

Organisatieniveaus van de biologie

   Kleinste biologische eenheid.

Vb. DNA -> groot molecuul.
         

Molecuul 

Cel - Prokaryoot

• Prokaryoot zijn eencellige organisme waarvan de cel geen celkern bevat
• Prokaryoot = Grieks -> πρό-, pro- = ‘voor’ en kαρυόν, karyon = ‘kern’. 
• Een organisme waarbij het DNA niet omsloten is door een membraan.

De celkern is een vb van een organel

Celorganellen

Cel - Eukaryoot

• Eukaryoot - de cel bevat wel een celkern.
• Eukaryoot = Grieks -> ευ, eu = ‘goed’ en καρυόν, karyon = ‘kern’.
  
• Een organisme waarbij het DNA omsloten is door een membraan. Dit membraan en de inhoud noem je bij elkaar de celkern (= organel).
  
• Eukaryoten hebben verschillende organellen.
  

Weefsel

• Weefsel = groep cellen met dezelfde vorm en functie, die met elkaar verbonden zijn door intercellulaire contacten of extracellulaire matrix.
• Enkele voorbeelden: 
• Bindweefsel
• Spierweefsel
• Beenweefsel
• Kraakbeenweefsel

Orgaan

• Orgaan = een deel van een organisme met een specifieke bouw en functie.
  
• Kan bestaan uit één of meerdere weefsels.
  

• Enkele voorbeelden:
  
• Blad (plant)
  
• Paddenstoel (schimmel)
  
• Hart (dier)
  

Orgaanstelsel

• Orgaanstelsel = het geheel van organen die samen zorgen voor één of meerdere functies.
• Bestaan altijd uit meerdere organen.

• Enkele voorbeelden:
• Bladerstelsel
• Spijsverteringsstelsel
• Bloedvatenstelsel
• Zenuwstelsel
• Bottenstelsel
• Voortplantingsstelsel

Organisme

• Organisme = Een levend wezen die ‘alle’ levensverschijnselen bezit (met name stofwisseling en voortplanting = belangrijk).
  
• Enkele voorbeelden: 
• Spitsmuis
  
• Den
  
• Steenarend
  
• Snoek
  
• Cholerabacterie
  

Populatie

Populatie = Een groep organismen van hetzelfde soort binnen een bepaald gebied, die zich onderling voortplanten.

Levensgemeenschap

Levensgemeenschap = alle populaties binnen een bepaald gebied, die al dan niet interactie hebben met elkaar.

Ecosysteem

Ecosysteem = alle biotische en abiotische factoren binnen een bepaald gebied en de interacties daartussen.

Biosfeer

Biosfeer = alle ecosystemen van de aarde samengenomen.

Emergente eigenschappen

• ‘Het geheel is meer dan de som der delen’ Aristoteles (384-322 v.Chr.)
  
• Emergente eigenschappen = eigenschappen, welke op een hoger organisatieniveau verschijnen en op het een daaronder liggend niveau niet te zien zijn.
  

Emergente eigenschappen

• Lopen / zingen kun je wel waarnemen bij een organisme. Maar niet op een kleiner niveau. Bijvoorbeeld op celniveau/ orgaanstelselniveau.
• De meiose kun je waarnemen op het niveau cel, maar niet op het niveau populatie.
  
• Klimaatverandering kun je waarnemen binnen een ecosysteem, maar niet op niveau van de celorganel; bladgroenkorrel

Maken basisstof 2

Over een 30 minuten kijken we het samen na