09. Thema 3 bs 5: Bacteriën (1) 17-1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

Thema 3: Ordening

Basisstof 5: Bacteriën

Doel: Bacteriën

• Je kunt de celkenmerken van bacteriën opnoemen
  
• Je kunt beschrijven hoe bacteriën zich voortplanten
  
• Je kunt voorbeelden noemen van het nut van bacteriën
  
• Je kunt voorbeelden noemen van schadelijke effecten van bacteriën

Bij ordening verdeel je de organismen in

1. 4 rijken
2. 4 soorten
3. 4 afdelingen
4. 4 rassen

Organismen

Bacteriën

Schimmels

Planten

Dieren

Indeling op basis van celkenmerken:

• Celkern
• Celwand
• Bladgroenkorrels
  

Schimmel

Bacterie

Plantaardige cel

Dierlijke cel

Celkenmerken

Bacteriën

- Geen celkern

- Wel een celwand

- Geen bladgroenkorrels

- Eéncellig, ze bestaan uit 1 cel. 

- Met een gewone microscoop alleen als 

  kleine puntjes of streepjes ziet. 

                                         

Alleen als je ze honderdduizenden keren vergroot, kun je zien hoe ze 

er in werkelijkheid uitzien.

Bacteriën

Voortplanting 

van bacteriën

Bacteriën planten zich voort door te delen.

Hoe ze dat doen?

1.  Eén bacterie deelt in tweeën.

2.  Die 2 groeien totdat ze weer even groot zijn.

3.  Dan gaan die 2 zich ook weer delen.

4.  Dan zijn er 4 en die gaan zich ook weer delen......

Bij gunstige omstandigheden delen ze zich elk half uur. 

Er moet dan voedsel en vocht zijn en de temperatuur moet goed zijn. 

Er ontstaat dan een hele grote groep, zo'n groep noem je een bacteriekolonie. 

Een bacteriekolonie kun je met het blote oog zien.

Voortplanting van Bacteriën:
Bacteriën planten zich voort
door te delen

1. Waar
2. Nietwaar

Nuttige bacteriën

Bacteriën komen overal voor, ook in en op je lichaam. 

Als je met veel bacteriën in aanraking komt wordt je sterker. Maar van 1% kun je ziek worden. 

Ook zijn er bacteriën die we gebruiken voor voeding.

De meeste bacteriën voeden zich met resten van dode organismen. 

Zo ruimen bacteriën andere organismen op. 

Het menselijk lichaam telt 10 x meer bacteriën dan cellen

Het menselijk lichaam telt 10x meer bacterien dan cellen

In de darmen zitten ontzettend veel bacteriën. De meeste zijn nuttig. 

Ze helpen bij het verteren van voedsel.

Door de goede, nuttige bacteriën hebben schadelijke bacteriën geen kans. Nuttige bacteriën beschermen de huid.

In je mond zitten 25 x meer bacteriën 

dan er mensen op de aarde leven.

Het zijn veel nuttige bacteriën maar er zijn ook schadelijke bacteriën.

Nuttige bacteriën

Schadelijke bacteriën

Voedsel bestaat uit (delen van) organismen.

Voorbeelden hiervan zijn: vlees, vis, fruit en groenten. 

Voor bacteriën is dat voedsel, daarom kunnen ze daar 

goed op leven. 

Het voedsel gaat daardoor bederven. Als wij bedorven voedsel eten, kunnen we daarvan ziek worden.

Er zijn bepaalde soorten bacteriën die mensen ziek kunnen maken. De huisarts zal dan een antibioticum voorschrijven.

Dat antibioticum dood de schadelijke bacteriën.

Een voorbeeld is penicilline maar er zijn meer antibiotica.

longontsteking

blaasontsteking

Bacteriën zijn...

1. Eencellig
2. Meercellig

Bacteriën zijn

1. prokaryoot
2. eukaryoot

Kunnen bacterien zich ook voortplanten?

1. Ja
2. Nee

Hebben bacteriën een celkern?

1. Ja
2. Nee

Bacteriën hebben een celwand.

1. Waar
2. Niet waar

Er zijn ook nuttige bacteriën

1. Waar
2. Niet waar

Iemand in de klas heeft een bacteriële longontsteking. 4 klasgenoten krijgen daarna last van hun luchtwegen. Kunnen zij een longontsteking hebben?

1. ja, want de longontsteking is besmettelijk
2. nee, want de longontsteking is niet besmettelijk

In een schaal liggen 10 bacteriën.
Die bacteriën delen zich elk uur.

Hoeveel bacteriën heb je na 2 uur?

1. 15
2. 20
3. 35
4. 40

Doel: Bacteriën

• Je kunt de celkenmerken van bacteriën opnoemen
  
• Je kunt beschrijven hoe bacteriën zich voortplanten
  
• Je kunt voorbeelden noemen van het nut van bacteriën
  
• Je kunt voorbeelden noemen van schadelijke effecten van bacteriën

Maken Thema 1:

Huiswerk 23 januari

Maken §3.5: 1-4

+

Leren 3.2 & 3.5

+

Nakijken

KGT

Nabespreking

Hoe is het gegaan?
Wat ging goed?
Wat vond je moeilijk?
Welke vragen heb je nog?

Nog meer info en/of oefenen

Celkenmerken
Aantal cellen
Nut  
Schade
Voortplanting

Bacterien

•  wel celwand, geen celkern of bladgroen
• altijd ééncellig
• afval opruimen, gebruik bij voedselbereiding
• voedselbederf, ziekte
• door deling

Stel je poetst 's avonds om 21.00 uur netjes je tanden voor het slapen gaan. Je hebt héél goed gepoetst! Er blijft maar 1 bacterie achter (en dat is best knap).
Geef een schatting van hoeveel van die bacterie er 's morgens om 7.00 uur in je mond zitten