Les 5 - Chili: het land waar de aarde ophoudt (3d + 3g)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Na 3 minuten...

• Telefoon in de telefoontas of eigen tas
• Werkboek open (huiswerkcontrole)
• Genoteerd in je 1-blik agenda:

Donderdag 21/03:

Fysisch-geografisch kwartet afronden en spelen!

Donderdag 28/03

Repetitie H3 par 1 t/m 4 + Basisboeknummers

Eigen atlas mee naar de toets!

Bekijk vragen op het whiteboard

 Maak startopdracht (Zs)

Bespreken startopdracht

Vandaag

• H3
• Huiswerk bespreken
• Fysisch-geografisch kwartet

Even terugblikken

• Chili tot nu toe: wat heb je geleerd?
• Waar liggen de moeilijkheden?
  

Zware aardbevingen in Chili

• De Nazcaplaat botst met de Zuid-Amerikaanse plaat; convergentie
• De zware oceanische plaat duikt weg onder de lichte continentale plaat; subductie
• Als de spanning te groot is geworden: oceanische plaat schiet omlaag, continentale plaat veert omhoog -> aardbevingen. 

Een van de gevolgen van subductiezone Chili = vulkanen

Oorzaak?

Ontstaan vulkanen Chili: de wegduikende Nazcaplaat smelt en magma stijgt op.

Nazcaplaat: dunner, maar zwaarder door basalt

Zuid-Amerikaanse plaat: dikker, maar lichter door graniet.

Unieke ligging Chili

Klimaten:

• Droge klimaten in het noorden
• Mediterraan klimaat rondom Santiago
• Zeeklimaat in het zuiden
• Hoogggebergteklimaat in de Andes

(Temperatuur)factoren:

• Breedteligging
• Hoogteligging
• Ligging ten opzichte van de zee
• Wind- en zeestromen
• Ligging van gebergten

Droogte in Chili
(Atacama woestijn)

Droogte komt door:

• Subtropisch hogedrukgebied (1)
  

• Humboldtstroom (zeestroom) (2)
  
• Het andesgebergte (3)
  

Korte herhaling 3.4

Koper

• Belangrijkste exportproduct: bijdrage 20% BNP
• Groeiende economie
• Basisgrondstof industrie
• Bewerking voor auto's, airco's, bouwmaterialen

Wijn 

• Tussen Andesgebergte en kustgebied in
• Verkoelende werking door Humboldtstroom
• Smeltwater gebruiken voor irrigatie

Verstedelijking 

• Ongelijke verspreiding bevolking
• 10% platteland
• Hoge urbanisatiegraad

Economische ontwikkeling

• BNP stijgt
• Importsubstitutie mislukte, omdat:

binnenlandse markt te klein is, en te 

lage koopkracht.

• Chili zet in op diversificatie; bosbouw,

fruitteelt, wijnbouw, toerisme

Huiswerk bespreken

Pak je telefoon

Testen wat je nu al weet

Bekijk deze foto goed om de volgende vraag te beantwoorden

Welke aardplaat speelt geen rol bij natuurrampen in Chili?

1. Nazca-plaat
2. Noord-Amerikaanse plaat
3. Zuid-Amerikaanse plaat
4. Antarctische plaat

Sleep de volgende plaatbewegingen achter de juiste omschrijving. Bij sommige omschrijvingen horen twee woorden.

Als platen naar elkaar toe bewegen en onder elkaar duiken 

Als platen van elkaar af bewegen

Als platen langs elkaar bewegen

Convergent

Divergent

Transform

Subductie

Met welke schaal meet je aardbevingen en hoe noem je aardbevingsonderzoekers?

1. Met de schaal van Beaufort en de onderzoekers heten geologen
2. Met de schaal van Beaufort en de onderzoekers noem je seismologen
3. Met de schaal van Richter en de onderzoekers noem je vulkanologen
4. Met de schaal van Richter en de onderzoekers noem je Seismologen

Wat wordt er bedoeld met de Ring van Vuur?

1. Het gebied rond de Pacifische (grote) Oceaan waar veel vulkanen voorkomen
2. Het gebied rond de Atlantische Oceaan waar veel bosbranden zijn
3. Het gebied op aarde waar schepen en vliegtuigen zomaar verdwijnen
4. Het gebied in Mexico waar een grote meteorietinslag is geweest

Welke uitspraak klopt?

1. De oceanische plaat is zwaar en duikt onder de continentale plaat die lichter is
2. De oceanische plaat is lichter en duikt onder de continentale plaat die zwaarder is

Wat wordt er bij nummer 6 afgebeeld?

1. Epicentrum
2. Tsunami
3. Trog
4. Slenk

Welke kenmerken horen bij schildvulkanen?

1. Dikke magma, groot oppervlak, flauwe helling, divergentie, hotspot
2. Dunne magma, groot oppervlak, flauwe hellingen, subductie, hotspot
3. Dikke magma, steile helling, klein oppervlak, subductie, explosieve uitbarsting
4. Dunne magma, groot oppervlak, divergentie, hotspot, rustige uitbarsting

Leg je telefoon weg (diep in je tas / telefoontas)

Fysisch-geografisch kwartet maken

• Groepjes van 3/4 leerlingen
• Oefenen met beschrijven, verklaren, verwerken aardrijkskundige kennis
• Minstens 9 kwartetten (36 kaarten) en maximaal 12 kwartetten (48 kaarten)
• Kwartetkaart bevat een fysisch-geografisch thema (1-3 woorden)
• Kwartetkaart bevat uitleg in eigen woorden van het begrip of verschijnsel waar het kaartje over gaat (5-30 woorden)
• Er zijn 4 tot 8 geografische kaarten, diagrammen of illustraties opgenomen (in de les kan je dit tekenen).
• De achterkant van elke kwartetkaart bevat de klas en namen van de groepsleden

Voorbeeld: kwartetkaart kan er als volgt uitzien

Aan de slag!

• Maak groepjes van 3/4
• Lees de handleiding door (inclusief stappenplan)
• Bekijk ook goed de spelregels van het spel
• Help elkaar
• Teken de kaartjes zelf in

Volgende week = portfolio deelopdracht 2 + kwartet spelen