BS1: Inleiding in de biologie

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Goedemorgen!

This is the place to   Bio

Thema: Inleiding in de biologie. 

Basisstof 1: Wat is biologie?

H5

Thema 1

Inleiding in de biologie

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven wat biologie is en uitleggen op welke gebieden biologie een rol speelt.
2. Je kunt de levencyclus van dieren beschrijven
3. Je kunt de organisatieniveaus van de biologie benoemen en uitleggen dat op elk hoger organisatieniveau emergente eigenschappen ontstaan. 

Wat is biologie?

Bios = leven

Logos = kunde / de leer van

Levenskunde

Wat is leven?

Leeft een steen?

1. ja
2. nee

Leeft een plant?

1. ja
2. nee

Leeft een bacterie?

1. ja
2. nee

Leeft een virus?

1. ja
2. nee

Levende organismen vertonen levenskenmerken. Er zijn negen levenskenmerken. Welke weet je nog?

Levenskenmerken

Levenskenmerken

Een organisme vertoont (de meeste) levenskenmerken.

Een dood organisme vertoont geen levenskenmerken meer

Een object dat nooit levenskenmerken vertoond heeft is levenloos

Enzymactiviteit

Binnenin levende wezens lopen vele reactieprocessen. Denk bijvoorbeeld aan de stofwisseling.

Enzymen spelen een belangrijke rol bij het katalyseren (versnellen) van reactieprocessen.

Een enzym is een bio-katalysator.

Enzymen zijn in staat om stoffen op te bouwen (samenvoegen) of af te breken.

 

Enzymen

Levenscyclus

Een levenscyclus toont de ontwikkelingsstadia (levensloop) van een individu

Deze cyclus geldt voor alle individuen van dezelfde soort.

Sleep de fasen uit de levenscyclus van de kikker naar de juiste plek

Start

Levenscyclus en levensloop

Wat is het verschil van een levenscyclus en levensloop?

Individu
(één enkel organisme)

Levensloop

(van leven tot dood

van een individu)

Grensgebieden van de biologie

Sommige wetenschappelijke disciplines vertonen een overlap van verschillende natuurwetenschappen.

Het onderzoeken van dino's vereist bijvoorbeeld kennis van de geologie (gesteenten etc.) en de kennis van biologie (anatomie etc.).

Aan de slag

Lees de paragrafen 'Organismen', 'Levencyclus van organismen' en 'Biologie en andere wetenschappen' nog eens goed door. Zijn alle dikgedrukte begrippen duidelijk?

Maak opdrachten 1 t/m 3 

Ben je klaar? Ga dan door met deze presentatie

organisatieniveaus

Biologische eenheden kunnen worden

gerangschikt op grootte.

Het kleinste/laagste niveau, het molecuul, vormt de bouwstenen voor het maken van stoffen (bijv DNA).

Organisatieniveaus

DNA

organisatieniveaus

De volgende eenheid die we tegenkomen is de cel. 

De cel is een verzameling van organellen, die ieder een specifieke functie hebben binnen de cel.

Organisatieniveaus

organisatieniveaus

Een weefsel is een groep cellen met dezelfde vorm en taak/functie.

Meerdere weefsels vormen een orgaan.

Een groep organen die samenwerken aan een taak vormen een orgaanstelsel

Organisatieniveaus

organisatieniveaus

Meerdere orgaanstelsels vormen samen een (een- of meercellig) organisme

Organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied vormen een populatie.

Verschillende populaties leven samen in een ecosysteem

Organisatieniveaus

Biosfeer

Alle ecosystemen van de aarde samengenomen vormen de biosfeer of het systeem aarde.

This video is no longer available

Welke video was dit?

Emergente eigenschappen

Emergente eigenschap

Emergente eigenschappen (to emerge) zijn eigenschappen die op een lager organisatieniveau niet zichtbaar zijn, maar wel op een hoger organisatieniveau.

Voorbeeld:

Spieren, botten, zenuwen, bloedvaten, stembanden etc. kunnen niet praten. Maar door een interactie tussen deze onderdelen ontstaat er een organisme met de emergente eigenschap ‘praten'.

Aan de slag

Lees de paragraaf 'Organisatieniveaus in de biologie' nog eens goed door. Zijn alle dikgedrukte begrippen duidelijk?

Maak opdrachten 1 t/m 6 (Havo + Vwo)

Ben je klaar? Ga dan door met deze presentatie

Meer leren? Bekijk de volgende filmpjes en links

Biologie met Joost

Your Biology NL

Ruud Lekkerkerk Biologie

Organisatieniveaus in de biologie - Biologiepagina

Links

Oefening organisatieniveaus - Biologiepagina

Oefening organisatieniveaus 2 - Biologiepagina

Oefening orgaanstelsels - Biologiepagina

Oefening orgaanstelsels 2 - Biologiepagina

Oefening weefseltypen - Biologiepagina

This video is no longer available

Welke video was dit?

Biojuf

Hoe noem je dit levensverschijnsel?

1. plassende hond
2. uitscheiden
3. onderscheiden
4. bewegen

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen versnellen het afbreken van voedingsstoffen
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

E= enzym en
V= voedingsstof
Wat is fout bij dit schema van de enzymwerking?

1. Het enzym past precies op de voedingsstof
2. Het enzym breekt in twee
3. De voedingsstof breekt in twee
4. Er is slechts één voedingsstof aanwezig

Wat is levenloos?

1. Drijvende vis, steen, wolken
2. blikje cola, tractor, lucht
3. Schedel, drijvende vis, overreden egel
4. blikje cola, libelle, water

Hoe zat het ook alweer?

Zet de onderstaande organisatieniveaus in de juiste volgorde van klein naar groot

biosfeer

ecosysteem

levens-

gemeenschap

populatie

organisme

orgaan

weefsel

molecuul

cel

Sleep de functies naar het juiste orgaanstelsel

Ademhalen

Signalen doorgeven

Voedsel verteren

Stevigheid 

Transport van bloed

Bewegen

Een dijbeen bestaat uit been, kraakbeen, bloedvaten en zenuwen.
Tot hoeveel weefsels en hoeveel organenstelsels behoort een dijbeen?

1. een weefsel en een organenstelsel
2. een weefsel en vier organenstelsels
3. vier weefsels en een organenstelsel
4. vier weefsels en vier organenstelsels

Is de brug van mieren een voorbeeld van een emergente eigenschap?

1. Ja
2. Nee
3. Weet ik niet

wat is een goed voorbeeld van een emergente eigenschap van populaties?

1. sociale interactie
2. lopen
3. voedsel zoeken
4. vliegen

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven wat biologie is en uitleggen op welke gebieden biologie een rol speelt.
2. Je kunt de levencyclus van dieren beschrijven
3. Je kunt de organisatieniveaus van de biologie benoemen en uitleggen dat op elk hoger organisatieniveau emergente eigenschappen ontstaan. 

Leerdoel 1: Beschrijf kort wat de biologie is.

Leerdoel 2: Beschrijf kort wat een levenscyclus inhoudt

Leerdoel 3: Beschrijf kort wat organisatieniveaus zijn en wat dit te maken heeft met emergente eigenschappen

Ik heb de leerdoelen van deze les onder de knie

😒🙁😐🙂😃

Welke begrippen/concepten vond je lastig?

Welkom

Bij DE eindejaarsquiz

In de volgende les gaan we het hebben over basisstof 2: Organen, cellen en weefsels.

Zorg ervoor dat de begrippen uit basisstof 1 duidelijk zijn en de vragen zijn nagekeken.