3.1 organismen in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

B3 H3.1 organismen in hun omgeving

Organismen en hun omgeving

Leerdoelen

 -Je kunt de invloeden op organismen indelen in (niet) levende invloeden

- je kunt met voorbeelden uitleggen hoe planten zijn aangepast aan hun omgeving

 -Je kunt uitleggen hoe het gebit/snavel van dieren is aangepast op hun voedsel

-Je kunt uitleggen hoe dieren aan hun schutkleur komen

                                                         

(niet) levende invloeden

3.1 Organismen in hun omgeving

Wat heeft allemaal invloed op een organisme?

• Levende invloeden (biotisch)
  - Voedsel, vijanden, schuilplaats, soortgenoten
• Niet-levende invloeden (a-biotisch)
  - Water, licht, temperatuur, wind

3.1 Organismen in hun omgeving

Praktische opdracht

Maak in tweetallen een ecosysteem van je gekozen dier.

stappenplan:

1 kies een dier, zet dit dier in het midden van het blad

2 teken aan de linkerkant 5 levende invloeden van dit dier

3 teken aan de rechterkant 5 niet levende invloeden van dit dier

4 teken het gebit/snavel van dit dier

Welke levende invloeden heb je gezien in het ecosysteem?

3.1 Organismen in hun omgeving

Hoe zijn planten aangepast aan hun omgeving?

• Donkere bossen
  - Voorjaarsbloeiers, groeien en bloeien voordat bomen bladeren krijgen
• Hete en droge woestijnen
  - Woestijnplanten > zuinig met water
  - Weinig water verdampen uit bladeren > cactus geen bladeren
  - Kleine bladeren met vette waslaag of haren op bladeren

3.1 Organismen in hun omgeving

• Wat? Maken 3.1 – Opdracht 1 t/m 11
• Hoe? Blz. 126 t/m 130
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 11 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

3.1 Organismen in hun omgeving

Hoe zijn dieren aangepast aan kou en hitte?

• Zoogdieren en vogels zijn warmbloedig (lichaamstemperatuur constant), rond 37° C
  
• Koude omgeving?
  - Vogels > veren
  - Zoogdieren > wintervacht, korte poten en kleine oren
  - Laag stilstaande lucht tussen veren of vacht = isolatie
  
• Warme omgeving?
  - Zoogdieren > zomervacht, korte haren
  - Grote oren en langere poten
  
• Schutkleur = aanpassing aan omgeving

3.1 Organismen in hun omgeving

Hoe zijn dieren aangepast aan hun voedsel?

• Zoogdieren -> plooikiezen, hoektanden, knipkiezen
  - plooikiezen = vermalen van planten (planteneters)
  - hoektanden = prooi vasthouden (alleseters, vleeseters)
  - knipkiezen = vlees in stukken scheuren (alleseters, vleeseters)

• Vogels -> haak-, zeef-, pincet- en kegelsnavel
  - haaksnavel = prooi aan stukken scheuren
  - zeefsnavel = plantjes en diertjes uit water zeven
  - pincetsnavel = insecten lospeuteren uit bomen
  - kegelsnavel = zaden kraken

3.1 Organismen in hun omgeving

• Wat? Maken 3.1 – Opdracht 12 t/m 19
• Hoe? Blz. 130 t/m 135
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 12 t/m 19 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

Welke niet levende invloeden zijn er in de woestijn?

Aan de slag

Maak de opdrachten van 3.1