Paragraaf 3.1 - Organismen in hun omgeving [3]

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

3.1 Organismen in hun omgeving

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven welke levende en niet-levende invloeden een organisme heeft

3.1 Organismen in hun omgeving

Wat heeft allemaal invloed op een organisme?

• Levende invloeden (biotisch)
  - Voedsel, vijanden, schuilplaats, soortgenoten
• Niet-levende invloeden (a-biotisch)
  - Water, licht, temperatuur, wind

3.1 Organismen in hun omgeving

3.1 Organismen in hun omgeving

• Wat? Maken 3.1 – Opdracht 1 t/m 5
• Hoe? Blz. 126 t/m 128
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 5 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

3.1 Organismen in hun omgeving

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe planten zijn aangepast aan hun omgeving
  

3.1 Organismen in hun omgeving

Hoe zijn planten aangepast aan hun omgeving?

• Donkere bossen
  - Voorjaarsbloeiers, groeien en bloeien voordat bomen bladeren krijgen
• Hete en droge woestijnen
  - Woestijnplanten > zuinig met water
  - Weinig water verdampen uit bladeren > cactus geen bladeren
  - Kleine bladeren met vette waslaag of haren op bladeren

3.1 Organismen in hun omgeving

• Wat? Maken 3.1 – Opdracht 6 t/m 11
• Hoe? Blz. 129 t/m 130
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 6 t/m 11 is af.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

3.1 Organismen in hun omgeving

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe dieren zijn aangepast aan een koude of hete omgeving
  
• Je kunt uitleggen hoe het gebit van dieren is aangepast aan hun voedsel
• Je kunt uitleggen hoe de snavels van vogels zijn aangepast aan hun voedsel
• Je kunt uitleggen waarvoor dieren een schutkleur hebben

3.1 Organismen in hun omgeving

Hoe zijn dieren aangepast aan kou en hitte?

• Zoogdieren en vogels zijn warmbloedig (lichaamstemperatuur constant), rond 37° C
  
• Koude omgeving?
  - Vogels > veren
  - Zoogdieren > wintervacht, korte poten en kleine oren
  - Laag stilstaande lucht tussen veren of vacht = isolatie
  
• Warme omgeving?
  - Zoogdieren > zomervacht, korte haren
  - Grote oren en langere poten
  
• Schutkleur = aanpassing aan omgeving

3.1 Organismen in hun omgeving

Hoe zijn dieren aangepast aan hun voedsel?

• Zoogdieren -> plooikiezen, hoektanden, knipkiezen
  - plooikiezen = vermalen van planten (planteneters)
  - hoektanden = prooi vasthouden (alleseters, vleeseters)
  - knipkiezen = vlees in stukken scheuren (alleseters, vleeseters)

• Vogels -> haak-, zeef-, pincet- en kegelsnavel
  - haaksnavel = prooi aan stukken scheuren
  - zeefsnavel = plantjes en diertjes uit water zeven
  - pincetsnavel = insecten lospeuteren uit bomen
  - kegelsnavel = zaden kraken

3.1 Organismen in hun omgeving

• Wat? Maken 3.1 – Opdracht 12 t/m 19
• Hoe? Blz. 130 t/m 135
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 12 t/m 19 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).