6.2 Evenwichtsverschuivingen (1) GRT

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom 4 Havo!

Voor de start van de les wil ik je vragen om...

- ... je iPad in de tas te laten.

- ... je scheikunde boek + BINAS op tafel te leggen. 

Deze les

1) Uitleg 6.2 Evenwichtsverschuivingen

2) Aan de slag!

Leerdoelen van deze les 

1. Je kunt beredeneren of er sprake is van evenwicht en hoe de ligging van het evenwicht kan worden beïnvloed. 
2. Je kunt de invloed van een katalysator op de insteltijd en de ligging van een evenwicht toelichten. 

Chemisch evenwicht?

Ligging van het evenwicht

Concentraties links en rechts van de pijl zijn niet even groot. 

Het evenwicht ligt links als de concentratie links het grootste is. 

Is de concentratie rechts het grootst? Het evenwicht ligt dan rechts. 

Evenwicht verschuiven

= zorgen dat de concentraties veranderen. 

Bijv.: evenwicht ligt links. 

Verschuiven betekent: ervoor zorgen dat de concentraties rechts groter worden. 

Hoe kun je een evenwicht verschuiven?

1. Concentratie veranderen
   
2. Volume veranderen 
3. Temperatuur veranderen 

Concentratie veranderen

Meer N2 betekent dat de reactie NAAR rechts tijdelijk sneller gaat: er wordt dus meer NH3 gemaakt. 

Het evenwicht verschuift naar rechts. 

Concentratie veranderen

Evenwicht aflopend maken:

Gas afzuigen: reactie naar links kan niet meer. 

Evenwicht wordt een aflopende reactie naar rechts. 

Volume veranderen (1)

Kleiner volume bij gassen = hogere concentratie van alle stoffen. Links staan in totaal 4 deeltjes, rechts 2. 

Grotere kans op botsing tussen 4 deeltjes: dus reactie naar rechts gaat tijdelijk sneller: evenwicht verschuift naar de kant met de minste deeltjes. 

Volume veranderen (2)

Verdunnen (bij opgeloste stoffen) of volume vergroten (bij gassen) betekent het omgekeerde: 

Het evenwicht verschuift naar de kant met de meeste deeltjes. 

Temperatuur veranderen

Bij een evenwicht is er 

altijd 1 reactie exotherm en 1 reactie endotherm. 

De reactie die het meest profiteert van temperatuurverhoging is de endotherme reactie, 

Dus in dit geval: de ontleding is endotherm, dus bij een verhoging van de temperatuur, verschuift het evenwicht naar links. 

Effect katalysator

Toevoegen katalysator:

- geen effect op concentraties stoffen (dus geen verschuiving van evenwicht)

- wel effect op insteltijd: Tijd totdat het evenwicht gevormd is, wordt korter. 

Even samen een opdracht...

- opdracht 5a (p. 144) samen op het bord.

- opdracht 5b en 5c zelf proberen.

Aan de slag!

Wat?: Maak 6.2 opdr. 1 t/m 6 (p. 144-145)

Hoe?: Eerste 10 minuten voor jezelf in stilte, 

            daarna zachtjes overleggen in 2-tallen