2.2 De grondwetswijziging van 1848

2.2 De grondwetswijziging van 1848
1 / 17
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 17 slides, with text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

2.2 De grondwetswijziging van 1848

Slide 1 - Slide

Lesdoel
-Wat is een grondwet?
-Welke veranderingen bracht de grondwetswijziging van 1848?

Slide 2 - Slide

De grondwet van 1814
  • 1814: grondwet: rechten en plichten van overheid en van burgers 
  • Artikel 1: gelijkheid/gelijke behandeling (discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of welke grond dan ook is verboden)

  • Grondwetswijziging: 2/3 meerderheid van parlement. 

Slide 3 - Slide

De koning is de baas
1814: NL: constitutionele monarchie: Land met koning en grondwet. 

- geen democratie

Koning is de BAAS!
- koning benoemt/ontslaat ministers
- ministers moeten verantwoording afleggen aan koning.
- parlement (1e+2e K) geen macht


Slide 4 - Slide

 Conservatieven
- goed dat de koning zoveel macht heeft
- hulp van elite
- het gewone volk niets te vertellen
- invloed van het volk was tijdens Fr tijd niet goed geweest

Liberalen:
-politieke vrijheid
1840 Willem II wordt koning

Slide 5 - Slide

1848: Grondwetswijziging
Voor 1848

  • Er is al wel een grondwet: 
- Vrijheid van meningsuiting
- Vrijheid van godsdienst
  • Koning heeft veel macht: benoemt ministers en leden Eerste Kamer

Na 1848

  • Na rellen in Europa en Amsterdam nieuwe grondwet door Thorbecke
  • Parlement wordt machtig, gekozen via censuskiesrecht
  • Koning is onschendbaar
  • Invoering ministeriële verantwoordelijkheid
  • Extra klassieke grondrechten:
- Vrijheid van Vereniging en Vergadering
- Vrijheid van Onderwijs

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Slide 8 - Video

Grondwetswijziging 1848
1815
1848
Hoogste macht in het land
Koning
Recht om ministers te ontslaan
Koning
Recht om parlements-leden te kiezen
Koning en rijke mannen

Slide 9 - Slide

Grondwetswijziging 1848
1815
1848
Hoogste macht in het land
Koning
Parlement
Recht om ministers te ontslaan
Koning
Parlement
Recht om parlements-leden te kiezen
Koning en rijke mannen
Rijke mannen

Slide 10 - Slide

Controle-middelen Parlement
Tweede Kamer:  
  • Recht van Amendement: wetsvoorstellen wijzigen.           
  • Recht van Initiatief: wetsvoorstellen indienen.               
  • Recht van Interpellatie: ministers ondervragen.    
  • Recht van Enquête: onderzoek instellen en mensen onder ede ondervragen.                    
  • Recht van Budget:  inkomsten en uitgaven (begroting) van de staat controleren, goed/af- keuren. Mag ook wijzigen                     



Slide 11 - Slide

Rechten Eerste kamer
- Recht van budget: Recht om uitgaven en inkomsten van de staat te controleren.
- Recht van interpellatie: recht om de minister te ondervragen (ministeriele verantwoordelijkheid)
- Recht op enquête: Recht om een bepaald onderwerp te laten onderzoeken.
- Recht om wetten goed of af te keuren (Controleren of de tweede kamer zijn werk goed heeft gedaan).

Slide 12 - Slide

Willem III als dwarsligger
Verschillen toen (1848) en nu:
- censuskiesrecht: alleen mannen die een minimum aan belasting betaalden mochten stemmen (2.5% van bevolking)

- geen politieke partijen/ stemmen op personen. Districtenstelsel. NL verdeeld in districten. Uit ieder district 1 persoon naar de 2e K. 

- Willem III vaak conflict met 2e K. 1866 gaf hij toe dat niet hij, maar het parlement de macht had.
Sindsdien heeft het parlement (dus het volk) het voor het zeggen).

Slide 13 - Slide

Districtenstelsel
Tot 1917 vonden in Nederland verkiezingen plaats via het districtenstelsel. Dat betekent dat je op een persoon stemde en niet op een partij.
Bekijk de video op de volgende slide voor de uitleg.


Slide 14 - Slide

Slide 15 - Link

Slide 16 - Video

Slide 17 - Video