2 H/V/G Thema 1 BS 3: Het ademhalingsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 1 BS 3: 

Ademhalingsstelsel

Maar eerst de practica die als huiswerk was voor deze les:

Opdracht 7

Probleemstelling: Welk verschil in CO2 is er tussen in- en uitgeademde lucht?

Hypothese: Wat dacht je zelf? Dus bv Ik denk dat ingedademde lucht meer (of minder) CO2 bevat omdat....

Opdracht 7

Filmpje bekeken? 

Resultaten: In de wasfles met ingeademde lucht is het kalkwater nog helder en in de wasfles met uitgeademde lucht is het kalkwater troebel geworden.

Conclusie: In uitgeademde lucht zit meer CO2 dan in ingeademde lucht. Bij verbranding wordt er dus CO2 gemaakt.

Opdracht 11

Probleemstelling: Welke organen gaan harder werken bij inspanning?

Hypothese: Ik denk dat .... omdat.... 

Experiment: In de beschrijving van je experiment moet je aangeven dat je een proefpersoon een inspanning laat doen. Je moet ook aangeven hoe je meet dat de spieren, het hart en de longen harder werken. Dit kan bijvoorbeeld door voor en na de inspanning de hartslag en het aantal ademhalingen per  minuut te meten.

Opdracht 11

- In rust meet ik een minuut het aantal hartslagen en in- en uitademingen.

- dat laat ik de proefpersoon 10x snel de trap op en af lopen

- ik meet gelijk na het traplopen 1 minuut lang het aantal hartslagen en in- en uitademingen.

Benodigdheden: een proefpersoon en horloge of stopwatch

Opdracht 11

Resultaat: Waarschijnlijk zijn de aantal hartslagen en is het in- en uitademen toegenomen. Dit kun je in een tabel weergeven. Ook kan je waarschijnlijk melden dat de preofpersoon warmer is geworden.

Conclusie: De spieren, longen en hartspier werken harder bij inspanning dan in rust. Dit komt omdat de spiercellen meer energie nodig hebben en dus meer verbranden. Hiervoor hebben ze meer zuurstof en glucose nodig. Dit wordt door het hart in het bloed naar de cellen gepompt

Fotosynthese

Verbranding

glucose wordt gemaakt

Glucose wordt verbruikt

Zuurstof wordt gemaakt

Zuurstofwordt verbruikt

Koolstofdioxide wordt gemaakt

Koolstofdioxide wordt verbruikt

Je ziet een grafiek van een ruimte met dezelfde organismen.
Wat zit er in deze ruimte?

1. Planten die in het donker staan
2. Planten die in het licht staan
3. Dieren die in het donker staan
4. Dieren die in het licht staan

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen
• Je kunt de kenmerken en functies van het ademhalingsstelsel benoemen

- je kunt de functie van verschillende onderdelen van de neus- & mondholte benoemen

- je kunt de functie van het strotklepje en de huig benoemen

- je kunt de onderdelen van de longen benoemen en beschrijven hoe deze beschermd worden

- je kunt de functie en de kenmerken van de longblaasjes benoemen

vraag: Waarom zijn voedingsstoffen belangrijk?

Welke onderdelen heeft het ademhalingsstelsel?

neusholte, mondholte, keelholte, strottenhoofd, luchtpijp, bronchiën, longen, middenrif, luchtpijptakje, longblaasjes

Ademhalingsstelsel

• neus- & mondholte -> keelholte 

-> strottenhoofd

• luchtpijp vertakt zich in 2 bronchiën
• bronchiën -> luchtpijptakjes -> longblaasjes
• middenrif

middenrif = stevig, gespierd vlies dat de romp verdeelt in de borstholte en de buikholte. 

Het kan omhoog en omlaag bewegen.

neusholte & mondholte

• neusholte is bedekt met neusslijmvlies

• bloedvaatjes

• trilhaartjes

Waarom zit dit allemaal in je neus? 

neusslijmvlies:

-In het neusslijmvlies zitten slijmproducerende cellen, deze maken de neusholte vochtig, de ingeademde lucht wordt hierdoor ook vochtig

Bloedvaatjes:

-Dicht onder het neusslijmvlies lopen bloedvaatjes

-Het bloed verwarmt  het neusslijmvlies en hierdoor ook de binnenstromende lucht

Trilhaartjes:

-Verplaatsen het slijm met stofdeeltjes naar de keelholte waar het wordt ingeslikt

Antwoord:

-In de lucht die je inademt zitten vaak stofdeeltjes en ziekteverwekkers

-Voor in de neusholte zitten neusharen die de grote stofdeeltjes tegen houden

-Kleine stofdeeltjes en ziekteverwekkers blijven plakken aan het neusslijmvlies

trilhaartjes: verplaatsen slijm met stofdeeltjes naar keelholte -> inslikken

neusslijmvllies: slijmproducerende cellen maken neusholte vochtig en ingeademde lucht ook vochtig, als dat niet gebeurd beschadigen de longen

bloed verwarmd neusslijmvlies en daardoor ook de binnenstromende lucht!!

Ademen & het reukzintuig

• reukzintuig

Ademen door je neus is gezonder dan door je mond, waarom?

Als je door je mond ademt:

-binnenstromende lucht wordt minder goed gezuiverd, verwarmd en vochtig gemaakt

-je ruikt minder goed -> waarschuwingen komen slechter door

-> ademen door je neus is dus gezonder!

Wat is de functie van het reukzintuig?

-Het keuren van de binnenstromende lucht

De keelholte

• strotklepje 
•  huig

De huig:

-Als je voedsel inslikt, sluit de huig de neusholte af.

Het strotklepje:

-Als je voedsel inslikt sluit het strotklepje de luchtpijp af.

Antwoord:

Soms sluiten het strotklepje en de huig niet goed, bijvoorbeeld als je in de lach schiet tijdens het eten. Dat verslik je je.

Voedsel of drank komt dan in de luchtpijp terecht, door de hoesten krijg je het voedsel er weer uit.

dom bouwplan, ergens in de evolutie is hiervoor gekozen vanwege voordeel maar heeft makkelijk verslikken dus als nadeel

De luchtpijp 

• holle buis
• luchtpijp & bronchiën:

kraakbeenringen

• luchtpijptakjes:

spiertjes

• slijmvlies

Kraakbeenringen:

de wand van de luchtpijp en  de bronchiën bevatten hoefijzervormige kraakbeenringen, hierdoor staat de luchtpijp altijd open.

Waarom zitten er geen kraakbeenringen om de slokdarm?

-De slokdarm wordt al beschermd door de wervelkolom

De luchtpijp van een volwassen persoon is ongeveer 10-12cm lang

Waarom kraakbeenringen?

waarom slokdarm geen kraakbeen ringen?

De longen

• trosjes met longblaasjes
• longhaarvaten

• dunne wanden

Waarom zijn de wanden van longblaasjes en longhaarvaten zo dun?

-Hierdoor kunnen koolstofdioxide en zuurstof er makkelijk doorheen (dit noem je gaswisseling)

Blauw/rood:

-Blauw = bloed met een laag zuurstof gehalte

-Rood = bloed met een hoog zuurstof gehalte

Trosjes met longblaasjes:

-Dit bouwplan zorgt voor enorme oppervlakte vergroting zodat er veel gaswisseling kan plaatsvinden

-Het oppervlakte van alle longblaasjes samen is 70 tot 100 m2!

-Je hebt ongeveer 3 miljoen longblaasjes!

oppervlakte van 70-100m2

blauw/rood bloed

wanden dun voor gaswisseling

middenrif

longblaasje

Luchtpijptakje

haarvaatje

luchtpijp

mondholte

keelholte

neusholte

long

Wat is de functie van het neusslijmvlies?

1. Geur herkennen
2. Opnemen van zuurstof
3. Tegenhouden van ziekteverwekkers
4. Verwarmen van de inkomende lucht

Met welk cijfer is de luchtpijp aangegeven?

1. 1
2. 2
3. 3

Bij het slikken bevindt de huig zich in stand ... en het strotklepje in stand ...

1. 1 en 1
2. 2 en 2
3. 1 en 2
4. 2 en 1

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen
• Je kunt de kenmerken en functies van het ademhalingstelsel benoemen

vraag: Waarom zijn voedingsstoffen belangrijk?

Voor de volgende keer

Lezen Basisstof 4 

Maken opdrachten 15 t/m 20 (alle opdrachten ervoor heb je al gemaakt als het goed is!)

Bekijk de video van meester Joost over deze Basisstof

Lees alvast Basisstof 5 door!

Onder hotspot: filmpje

extra opdracht: https://www.biologietccl.nl/docs/Theorie/Laag%203/vergelijk%20fotosynthese%20en%20verbranding.pdf