Rechtsstaat - H6 - Discussies over de rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat - hoofdstuk 6

Discussies over de rechsstaat

Lesdoelen

- Je begrijpt de antwoorden op enkele quizvragen

- Tijdens de les maak je kennis met discussies over de rechtsstaat op 4 terreinen:

1. botsende grondrechten;

2. uitbreiding van opsporingsbevoegdheden;

3. veranderingen in rechtspraak;

4. strenger straffen.

- Je gaat de begrippen uit de hoofdstukken 1 t/m 4 oefenen en onthouden

De rechtsstaat kan gaan wankelen als er twijfel en discussie ontstaat over deze punten

Discussie

1. Botsende grondrechten
2. Opsporingsbevoegdheden uitgebreid (wet BOB)
3. Veranderingen rechtspraak
4. Strenger straffen

Botsende grondrechten

Vooral bij de volgende grondrechten:

• Vrijheid van meningsuiting
• Verbod op discriminatie
• Vrijheid van godsdienst

Bijvoorbeeld

Artikel 7 van de grondwet: vrijheid van meningsuiting

MAAR: je mag niet discrimineren en hebt het recht om je geloof vrij te belijden

Dit botst.

Voorwaarden vrijheid van meningsuiting

Je mag zeggen wat je vindt, MAAR 'behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet' 

- geen leugens

- niet onnodig grievend (vb. Wilders)

- geen opzettelijke belediging

- niet aanzetten tot geweld, discriminatie of haat

De rechter maakt per situatie een afweging tussen de grondrechten. Wat telt zwaarder?

Uitbreiding opsporingsbevoegdheden

Georganiseerde misdaad:

• Wet BOB (bijzondere opsporingsbevoegdheden)

- inkijkoperaties - inbreken om te kijken of er ergens bewijsmateriaal is

- infiltreren - soms iets doen wat normaal verboden is, vb: drugs smokkelen

• Computercriminaliteit - inbreken in computers

Terroristische dreiging:

• Aanwijzingen van voorbereiding al voldoende 
• Anonieme getuigenverklaringen toegestaan

Veranderingen rechtspraak

• Uitbreiding spreekrecht slachtoffers en nabestaanden
• OM legt straffen op - Wet OM-afdoening: bij minder zware delicten mag OM zelf bepalen of iemand schuldig is en straf opleggen

Wat is het nadeel van uitbreiding spreekrecht slachtoffers en nabestaanden?

Wat is het voordeel van uitbreiding spreekrecht slachtoffers en nabestaanden?

Strenger straffen

• Maximale tijdelijke vrijheidsstraf van 20 naar 30 jaar
• Zwaardere straffen voor moord en doodslag

Ter vergelijking: Anders Breivik in Noorwegen. 77 doden, 21 jaar gevangenisstraf

Lees de begincase op bladzijde 54 van je boek. Hoe luidt jouw antwoord op de vraag eronder? Onderbouw je keuze.

Met welk grondrecht heeft deze begincase te maken, en waarom?

Draagt het gebruik van anonieme getuigenverklaringen vooral bij aan rechstbescherming of aan rechtshandhaving? Leg je antwoord uit.

Zoek de fout: Als er voor wetten weinig maatschappelijk draagvlak is, zullen mensen zich beter aan de regels houden.

Zoek de fout: De overheid kan in ons land de vrijheid van meningsuiting beperken, maar niet als iemand smaad of laster pleegt.

Zoek de fout: Zelfs als een agent vermoedt dat er ergens bewijsmateriaal aanwezig is, heeft hij nooit de bevoegdheid om een pand te doorzoeken zonder toestemming van de bewoner.

Waar wil je meer over weten?

Ga je de beschikbare Quizlet gebruiken om de begrippen te leren voor de toets? 0 = zeker niet 100 = zeker wel

0100

Hoe ga je leren voor de toets?

Vanaf nu iedere dag een beetje

Een paar dagen van tevoren beginnen

De dag van tevoren stampen