Communicatie 3 les 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Communicatie 3 

les 2 Taal of spraakstoornissen

Lesprogramma

• Planning
  
• Lesdoelen
• Taal of spraakstoornissen
• Roos van Leary
• Deelopdracht 1

Lesdoelen

• Je kunt diverse taal- en spraakstoornissen omschrijven.
  
• Je kunt omschrijven wat een taalbarrière is.
  
• Je kunt omschrijven wat laaggeletterdheid is en hoe je dit kunt herkennen.

Welke communicatiebeperkingen kom je tegen in de praktijk?

Taal- of spraakstoornissen

Moeite hebben met communiceren door problemen in de waarneming, doordat ze de taal niet begrijpen en door problemen met het produceren van taal. 

Deze stoornissen kunnen ontstaan door veroudering, niet-aangeboren hersenletsel of een andere aandoening.

Taal- of spraakstoornissen

• Problemen met waarneming
• Problemen met taalbegrip
• Problemen met taalproductie
• Problemen met taalproductie en taalbegrip
• Taalbarriére 
• Laaggeletterdheid

Problemen met waarneming

Zorgvragers kunnen verschillende problemen hebben met de waarneming. 

Denk bijvoorbeeld aan zorgvragers die slechthorend of slechtziend zijn.

sensorische verwerkingsstoornis.: verwerking van prikkels in de hersenen is verstoord.

Problemen met taalproductie

Dysartrie is een stoornis van de articulatiespieren. De zorgvrager kan zijn spieren niet meer goed aansturen, waardoor hij minder goed kan spreken.

Als iemand helemaal niet meer kan spreken door problemen met de spieren, is er sprake van anartrie.

Bij spraakapraxie heeft de zorgvrager moeite met het doelbewust uitspreken van klanken, woorden en zinnen. 

Problemen met taalproductie en taalbegrip 

Een zorgvrager met afasie heeft hersenletsel waardoor hij de taal niet meer goed kan gebruiken. 

Er zijn verschillende soorten afasie:

• afasie van Broca
• afasie van Wernicke
• amnestische afasie
• globale afasie

Taalbarriere 

Iemand spreekt dan letterlijk een andere taal. Zo ontstaat een taalbarrière. 

Hulpmiddelen:

• Tolk
• Google translate, Microsoft Translator, WayGo
• Anderstalige collega's 

Laaggeletterdheid

Moeite met lezen en schrijven.

Laaggeletterden hebben vaak moeite om informatie over hun ziekte te begrijpen en hun weg te vinden in de zorg. Zij hebben minder goede gezondheidsvaardigheden.

Laaggeletterdheid

Laaggeletterdheid herkennen.

Veelgebruikte excuses om laaggeletterdheid te verbergen:

• ‘Ik ben mijn bril vergeten, ik lees het thuis wel door.’
• ‘Dat formulier vul ik thuis wel in.’
• ‘Kunt u het invullen? Ik schrijf zo lelijk.'
• ‘Mijn man / zus regelt dat altijd voor mij.’

Laaggeletterdheid

Therapieontrouw

Je kunt een laaggeletterde zorgvrager verder herkennen aan het feit dat hij therapieontrouw is. 

Dat zie je aan:

• vragenlijsten die niet ingevuld worden;
• medicijnen die verkeerd gebruikt worden;
• symptomen die blijven bestaan ondanks de behandeling;
• herhaalmedicijnen die niet besteld worden.

Bronnen

https://www.hersenletsel-uitleg.nl/gevolgen/lichamelijke-gevolgen/problemen-met-taal#A14

Planning

Lesdoelen

• Je kunt diverse taal- en spraakstoornissen omschrijven.
  
• Je kunt omschrijven wat een taalbarrière is.
  
• Je kunt omschrijven wat laaggeletterdheid is en hoe je dit kunt herkennen.