Les 4. Ontwikkelingspsychologie Kleuter/schoolkind

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen

• De student weet wat realiteitsdenken en fantasiedenken is.
• De student kan uitleggen wat conformisme is.
• De student kan in grote lijnen de ontwikkeling van de kleuter/schoolkind beschrijven op verschillende gebieden.
• De student weet hoe de verhouding tussen volwassene en kind in de fase 'schoolkind' verandert. 

TERUGBLIK 

Vorige les: Baby/peuter

Cognitieve Ontwikkeling

Kenmerken van het denken van een peuter

• Concreet denken: Een peuter kan alleen nadenken over wat hij op dat moment ziet en tastbaar is
  
  

• Magisch denken: Peuter fantaseert enorm, kan nog niet onderscheid maken wat echt is en wat niet
  
  

• Animistisch denken:  Aan levenloze dingen menselijke eigenschappen geven

Vaardigheden aanleren

baby en peuter

                                        Omdat de baby 'er aan toe' is = rijping

• Ervaringsleren:  Leren door zelf te doen
  

• Herhalingsleren: Leren door eindeloos oefenen
  en herhalen
  

• Imiterend leren: Leren door anderen bewust
  na te doen

Sociale ontwikkeling

Hoe gaat een peuter (2-4) om met zijn omgeving?

• Parallel spel: Baby kan niet samen spelen, maar baby's spelen naast elkaar

Favoriete spellen:

Bewegingsspel (bewegen!), imitatiespel (nadoen!) en constructiespel (bouwen!)

De leeftijd van een peuter is

1. 0-2
2. 1-3
3. 2-4
4. 4-6

Concreet denken

Magisch denken

Animistisch denken

De pop van Sofie is stout! Elke keer als Sofie haar pop op de stoel zet, valt ze er af

Emma is lekker aan het kliederen met haar eten. Ze kan op dit moment niet bedenken hoe haar bedje er uit ziet.

Elke avond als Sef gaat slapen moet papa de krokodil uit het dierenboek onder zijn bed wegjagen.

Een baby en peuter kan zich nog niet inleven in anderen, en doet dus wat hij zelf wilt.. dit noem je:

1. Egocentrisme
2. Egoïstisch
3. Concreet denken
4. Eenkennigheid

Een constructiespel is bijvoorbeeld

1. Vader - moedertje spelen
2. Een toren bouwen
3. Imiteren van ouders
4. Bordspellen spelen

- cognitieve ontwikkeling

- sociale ontwikkeling

- emotionele ontwikkeling

- lichamelijke ontwikkeling 

- seksuele ontwikkeling

KLEUTER & SCHOOLKIND

Opdracht Terug in de Tijd: 

Maak een woordspin. Wat vond je leuk? Welke boeken las je? Welk tv programma? Wie waren je vriendjes, Had je veel vriendjes? Wie herinner je nog? Wat voor een kleuter/schoolkind was jij? Wat vond je leuk/stom? Wat komt er nog meer in je op?

Cognitieve ontwikkeling 

Kleuter (4-6):

Nog erg leven in een fantasiewereld:

- Bang voor monsters etc.          - Geloven in Sinterklaas

- Sprookjes zijn favoriet

Cognitieve ontwikkeling 

Schoolkind (6-12)

Schoolkind kan wel lekker fantaseren,… maar ziet de wereld ook zoals die daadwerkelijk is 

(= realiteitsdenken)

Daarmee angst voor wat hem/haar allemaal kan overkomen

Leren van een schoolkind (cognitief)

Schoolkinderen zijn zeer leergierig:

Taakgericht werken = Schoolkinderen vinden het leuk/fijn om (kleine) taakjes uit te voeren

Prestatiegericht werken = Schoolkinderen willen graag dingen goed doen en kunnen

Willen graag thuis laten zien wat ze allemaal al wel niet kunnen!

Sociale ontwikkeling

Kleuter (4-6)

Egocentrisme van de peuter verdwijnt zodra hij een kleuter wordt

= Het niet kunnen verplaatsen/inleven in anderen

Kunnen samen spelen met andere kinderen!  

Emotionele ontwikkeling

Kleuter ontwikkelt een zelfbeeld: opvattingen en overtuigingen dat iemand over zichzelf heeft opgebouwd door alles wat hij heeft waargenomen en ervaren. Complimenten geven helpt! 

Kleuter is schuldbewust en ontwikkelt schaamtegevoelens

Lichamelijke ontwikkeling 

Kleuter (4 - 6)

Groeit zo'n 8 cm per jaar!

Molligheid verdwijnt 

Motorische ontwikkeling maakt grote sprongen

Motoriek

Kleuter 

Grove motoriek:

Rennen zonder vallen, klimmen, evenwichtsspelletjes

Fijne motoriek:

Kleuren, knoopjes dicht doen, veters leren strikken

Lichamelijk ontwikkeling

Schoolkind (6-12)

• Groeit zo'n 8 cm per jaar
• Hoofd in verhouding kleiner 
• Moeite met stilzitten (groeipijn)
• Tot 10 jaar jongens vaak groter, daarna worden meisjes groter door de groeispurt (tot 15)
• Motoriek is erg goed ontwikkelt

Steeds meer kleuters hebben een motorische achterstand.... Hoe komt dit denk je?

Motorische achterstand

• Te veel technologie (televisie, tablets, telefoons, ...) 

• Ouders worden erg beschermend en nemen (te) veel over 

Seksuele ontwikkeling

• De kleuter (4-6)
• Veel interesse in geslachtsverschillen/geslachtsdelen.  Waarom kom ik vandaan? Hoe komt die baby in mama's buik?
• Genderidentiteit en geslachtsgebonden gedrag.
  Besef of je meisje/jongen bent en je hier wel/niet naar gedragen.

Samen spelen

Schoolkind (6-12)

• 6-9 jaar: Geen voorkeur voor geslacht 
• +/- 10: vaker eigen geslacht
• Na 11/12 jaar: vaker samen spelen, maar met lichte 'seksuele' ondertoon

Wat is conformisme?

Hoe veranderd de verhouding tussen volwassene + schoolkind in deze fase?

Tekst

KLEUTER

SCHOOLKIND

conformisme 

Realiteitsdenken

Fantasiedenken

4 - 6 jaar 

6 - 12 jaar

Feedback

Nog vragen? Alles duidelijk? Tips?